Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 11 kwietnia 2023 r., sygn. II SA/Wr 896/22

Czystość i porządek

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Halina Filipowicz-Kremis (spr.) Sędziowie: Sędzia WSA Gabriel Węgrzyn Sędzia WSA Wojciech Śnieżyński Protokolant: starszy sekretarz sądowy Anna Biłous po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 28 marca 2023 r. sprawy ze skargi Wojewody Dolnośląskiego na uchwałę Rady Miejskiej Wałbrzycha z dnia 14 lipca 2022 r. nr LI/574/22 w przedmiocie zmiany uchwały w sprawie szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów I. stwierdza nieważność § 1 pkt 1 i § 1 pkt 4 zaskarżonej uchwały; II. zasądza od Gminy Wałbrzych na rzecz Wojewody Dolnośląskiego kwotę 480 zł (słownie: czterysta osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Skargą nadzorczą z 24 listopada 2022 r. Wojewoda Dolnośląski (dalej jako "wojewoda") zakwestionował uchwałę z dnia 14 lipca 2022 r. (nr LI/574/22) Rady Miejskiej Wałbrzycha (dalej jako "rada", "organ") zmieniającą uchwałę z dnia 22 grudnia 2020 r. (nr XXIX/315/20) w sprawie szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów – wnosząc o stwierdzenie jej nieważności w części, tj.: § 1 pkt 1 i § 1 pkt 4, połączenie sprawy wywołanej wniesieniem skargi wraz ze sprawą ze skargi nadzorczej wojewody na uchwałę z dnia 14 lipca 2022 r. (nr LI/573/22) oraz o zasądzenie kosztów postępowania. Argumentując swoje stanowisko Wojewoda wskazał, że podjęcie § 1 pkt 1 oraz § 1 pkt 4 nastąpiło z istotnym naruszeniem art. 6r ust. 3a w zw. z art. 6r ust. 3 w zw. z art. 6c ust. 1 i art. 6r ust. 2d oraz w zw. z art. 3 ust. 2 pkt 5, art. 3 ust. 2d ustawy z dnia z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2022 r. poz. 1297) – dalej "u.c.p.g.", polegającym na ustanowieniu przepisów niezgodnych z regulacją ustawową poprzez brak określenia częstotliwości odbioru bioodpadów, w tym trawy, od właścicieli nieruchomości, zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej w postaci ich odbioru przez uprawniony podmiot bezpośrednio "u źródła", tj. z terenu nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi, na których powstały. Wojewoda wyjaśnił, że organ mocą postanowień zaskarżonej uchwały dokonał zmian w dotychczasowym systemie gospodarowania odpadami komunalnymi poprzez zmianę brzmienia § 2 ust. 2 uchwały Nr XXIX/315/20 poprzez uchylenie w § 2 ust. 2 litery c, który to przepis stanowił o bezpośrednim odbiorze z terenu nieruchomości w każdej ilości bioodpadów, w tym trawy, zebranych w workach określonych w Regulaminie, skutkiem czego jest zaprzestanie odbioru tej frakcji odpadów "u źródła", tj. z terenu nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi, na których powstały, a w konsekwencji brak określenia w uchwale częstotliwości ich odbioru bezpośrednio z terenu takiej nieruchomości (§ 1 pkt 1 zaskarżonej uchwały); uchylenie postanowienia § 5 ust. 3 uchwały Nr XXIX/315/20 stanowiącego, że worki przeznaczone do zbierania bioodpadów, w tym trawy należy gromadzić w miejscach ustawienia pojemników lub innym miejscu uzgodnionym z podmiotem odbierającym odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, dzień przed planowaną datą odbioru wskazaną w harmonogramie lub w dniu wskazanym w harmonogramie odbioru do godziny 6.00 (§ 1 pkt 4 zaskarżonej uchwały). Nadto wskazano, że uprzednio obowiązujący system gromadzenia i odbioru bioodpadów, w tym trawy, na terenie nieruchomości zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej przewidywał poprzednio ich gromadzenie w workach koloru brązowego oraz ich wystawianie przed teren nieruchomości, a następnie ich odbiór "u źródła", tj. bezpośrednio z terenu nieruchomości, na których powstały. Zastępując ten sposób gromadzenia bioodpadów, w tym trawy, tzw. "systemem donoszenia" ich do ogólnodostępnych miejsc selektywnej zbiórki odpadów komunalnych tzw. "gniazd" lub przekazywaniem do PSZOK. Odwołując się do uzasadnienia zakwestionowanej uchwały wojewoda zauważył, że celem organu było dostosowanie zapisów uchwały w sprawie szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów do nowego Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Wałbrzycha, gdzie nastąpiły zmiany w zakresie zasad odbioru odpadów segregowanych typu bioodpady, w tym trawy oraz częstotliwości odbierania odpadów komunalnych zmieszanych oraz pozostałych odpadów opakowaniowych w zabudowie jednorodzinnej. Wojewoda przytoczył również udzielone w toku postepowania nadzorczego wyjaśnienia organu, z których wynika, że wprowadzone zmiany w systemie gospodarowania odpadami komunalnymi na terenie Miasta Wałbrzycha w odniesieniu do zabudowy jednorodzinnej, odpady selektywnie zebrane, tj. odpady papieru i tektury, odpady szkła, odpady tworzyw sztucznych (butelek PET) i bioodpady będą odbierane z terenu nieruchomości w taki sposób, że wymienione frakcje odpadów będą wyrzucane przez właścicieli tych nieruchomości do dedykowanych pojemników usytuowanych w gniazdach selektywnej zbiórki odpadów. gmina Wałbrzych nadal zapewnia odbieranie bioodpadów "u źródła", tj. z pojemników usytuowanych na terenie Miasta Wałbrzycha, a zmianie uległ jedynie sposób wykonania obowiązku odbioru odpadów. W ocenie organu ustalony sposób odbioru bioodpadów, w tym z zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, z dedykowanych pojemników usytuowanych w gniazdach selektywnej zbiórki odpadów oraz przyjmowanie bioodpadów do PSZOK jest zgodny z art. 6r ust. 2d i art. 6c ust. 1 u.c.p.g. Końcowo wojewoda stwierdził, że uchwała w sprawie szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów, w zamian za uiszczoną przez właściciela nieruchomości opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi, w szczególności częstotliwość odbierania odpadów komunalnych od właściciela nieruchomości i sposób świadczenia usług przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych powinna zapewniać również właścicielom nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi pozbywanie się wszystkich rodzajów odpadów komunalnych, określonych w art. 3 ust. 2 pkt 5 u.c.p.g., a więc bioodpadów, w tym trawy, bezpośrednio z terenu nieruchomości, na której powstały, tj. "u źródła". Za zgodny z ustawą system gospodarowania odpadami komunalnymi, tu: bioodpadami, rozumie się odbieranie ich z terenu nieruchomości, o których mowa w art. 6c ust. 1 i ust. 2, przyjmowanie odpadów, o których mowa w art. 3 ust. 2 pkt 6, przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych oraz zapewnianie przyjmowania tych odpadów przez gminę w inny sposób (art. 6r ust. 2d u.c.p.g.). Odbieranie bioodpadów, w tym trawy, bezpośrednio z terenu nieruchomości zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, tj. "u źródła", na którym powstały jest bowiem podstawowym i zgodnym z ustawą sposobem ich pozbywania się. System tzw. donoszenia bioodpadów do ogólnodostępnych miejsc, tzw., "gniazd" może być jedynie dodatkowym innym sposobem przyjmowania odpadów. Tymczasem Rada Miejska Wałbrzycha ów inny, określony art. 6r ust. 2d ustawy, sposób przyjmowania bioodpadów, polegający na systemie ich donoszenia do "gniazd" uczyniła podstawowym sposobem ich pozbywania się z terenu nieruchomości zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej.