Wyrok WSA w Łodzi z dnia 30 marca 2023 r., sygn. III SA/Łd 836/22

Ubezpieczenie społeczne

Dnia 30 marca 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział III w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Monika Krzyżaniak, Sędziowie Sędzia WSA Małgorzata Kowalska (spr.), Sędzia WSA Paweł Dańczak, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 30 marca 2023 roku sprawy ze skargi S. C. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 18 października 2022 roku nr 2224/2022 w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu składek 1. uchyla zaskarżoną decyzję; 2. zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na rzecz S. C. kwotę 497 zł (czterysta dziewięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

10 stycznia 2022 r. S.C. wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o umorzenie odsetek od nieopłaconych w terminie składek na ubezpieczenia społeczne.

Decyzją z 29 kwietnia 2022 r Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił wnioskodawczyni umorzenia odsetek od nieopłaconych składek.

W złożonym 25 maja 2022 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy umorzenia odsetek od zaległych składek strona wniosła ponadto o umorzenie należności głównej. W uzasadnieniu pisma pełnomocnik wnioskodawczyni odwołał się do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 8 października 2013 r., SK 40/12, w którym Trybunał orzekł, że art. 70 § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 1998 r. do 31 grudnia 2002 r. jest niezgodny z art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Przepis ten stanowił, że nie ulegają przedawnieniu zobowiązania podatkowe zabezpieczone hipoteką, jednakże po upływie terminu przedawnienia zobowiązania te mogą być egzekwowane tylko z przedmiotu hipoteki.

Z uwagi na zbieżność regulacji art. 24 ust. 5 u.s.u.s. z przepisem art. 70 § 6, Ordynacji podatkowej zdaniem pełnomocnika strony należy poddać pod rozwagę to, czy wystąpił problem tzw. oczywistej niekonstytucyjności. Wszak zarówno art. 24 ust. 5 u.s.u.s., jak i powołane przepisy Ordynacji podatkowej są identyczne w zakresie podstaw, które doprowadziły do stwierdzenia przez Trybunał Konstytucyjny niezgodności przepisu ustawy ze standardami konstytucyjnymi, tj. całkowitego wyłączenia przedawnienia należności publicznoprawnej i równocześnie uczynienie tego na podstawie nieuzasadnionego i arbitralnego kryterium (formy zabezpieczenia należności). Dodał, że wprawdzie powyższy wyrok Trybunału odnosił się do kwestii przedawnienia podatku, lecz składki na ubezpieczenia społeczne są również należnościami publicznoprawnymi. W ocenie pełnomocnika strony wykładnia art. 24 ust. 5 u.s.u.s. dokonywana przez pryzmat zawartych w wyroku Trybunału z 8 października 2013 r., SK 40/12 zastrzeżeń konstytucyjnych dotyczących art. 70 § 6 O. p. w jego brzmieniu do 31 grudnia 2002 r., prowadzi do wniosku, że art. 24 ust. 5 u.s.u.s. należy ocenić jako niezgodny z art. 64 ust. 2 Konstytucji. Zatem ustanowienie hipoteki przymusowej na nieruchomości nie wykluczyło przedawnienia spornych należności składkowych zabezpieczonych hipoteką, co oznacza, że termin przedawnienia biegł na zasadach ogólnych. W konsekwencji pełnomocnik podniósł, że nie może zgodzić się z organem, że w odniesieniu do spornych należności nadal istnieje możliwość dochodzenia z uwagi na zabezpieczenie ich hipoteką na nieruchomości.