Wyrok WSA w Krakowie z dnia 14 marca 2023 r., sygn. II SA/Kr 1530/22

Gospodarka mieniem

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie: Przewodniczący: Sędzia WSA Małgorzata Łoboz Sędziowie: WSA Mirosław Bator (spr.) WSA Joanna Człowiekowska po rozpoznaniu w dniu 14 marca 2023 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi Z. C. na decyzję Wojewody Małopolskiego z dnia 31 października 2022 r. nr WS-VI.7534.3.29.2022.BK w przedmiocie odmowy zwrotu nieruchomości skargę oddala

Uzasadnienie

Starosta Tarnowski decyzją z dnia 17 stycznia 2022 r. nr GN.6821.1.10.2014.JI orzekł o odmowie zwrotu nieruchomości położonej w T. w obrębie [...] stanowiącej własność Gminy Miasta Tarnowa, oznaczonej jako działka nr [...] o powierzchni 0,4710 ha dla której Sąd Rejonowy w T. Wydział VI Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr [...]

Od tej decyzji odwołanie wniosła Z. C. wskazując, że organ naruszył art. 10 oraz art. 81 K.p.a. Ponadto głównym dowodem były zeznania strony a nie świadka. Jeżeli celem wywłaszczenia wg. Urzędu Miasta było utworzenie ogrodów działkowych to dlaczego dopiero po wniosku o zwrot rozpoczęła się procedura zmiany przeznaczenia terenu z ZP na ZD. W swojej decyzji organ nie badał okoliczności formalno-prawnych powstania pracowniczych ogrodów działkowych.

Wojewoda Małopolski decyzją z dnia 31 października 2022 r. nr WS-VI.7534.3.29.2022.BK działając na podstawie art. 9 a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami oraz art. 138 § 1 pkt 1 K.p.a. w związku z art. 16 ustawy z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. W uzasadnieniu organ wskazał, iż niniejsza decyzja jest kolejną decyzją Starosty Tarnowskiego w sprawie zwrotu nieruchomości, położonej w T. , obręb [...], stanowiącej własność Gminy Miasta Tarnowa, oznaczonej jako działka nr [...]. Prawomocnym wyrokiem z 1 lutego 2018 r. sygn. akt II SA/Kr 1464/17 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie uchylił zaskarżoną decyzję Wojewody Małopolskiego z 15 września 2017 r. oraz poprzedzającą ją decyzję Starosty Tarnowskiego z 3 marca 2017 r. o zwrocie nieruchomości położonej w T. w obrębie [...], stanowiącej własność Gminy Miasta Tarnowa, oznaczonej jako działka nr [...] o powierzchni 0,4710 ha i rozliczeniach z nim związanych. Niewątpliwie w omawianej sprawie spełnione zostały dwie podstawowe przesłanki, bez zaistnienia których nie jest możliwe orzeczenie o zwrocie wywłaszczonej nieruchomości. Po pierwsze, z wnioskiem o zwrot przedmiotowej nieruchomości wystąpiła uprawniona do tego osoba. Po drugie zaś, w stosunku do ww. nieruchomości znajdą zastosowanie przepisy rozdziału 6 działu III u.g.n., gdyż nabycie działki nr [...] (z której powstała będąca przedmiotem niniejszego postępowania działka nr [...]) nastąpiło umową sprzedaży sporządzoną w formie aktu notarialnego z 5 listopada 1979 r. Rep. A [...], zawartą w trybie art. 6 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości. W powołanej wyżej umowie sprzedaży odwołano się do postanowień decyzji Urzędu Miejskiego w Tarnowie z 26 października 1978 r. zatwierdzającej aneks do planu realizacyjnego z 21 września 1977 r. dotyczącego zagospodarowania osiedla "K." w T.. Organ I instancji pomimo podejmowanych prób nie pozyskał planu realizacyjnego z 21 września 1977 r. dotyczącego zagospodarowania osiedla "K. " w T. . Jednocześnie organ I instancji ustalił, iż dokumentacja znajdująca się w aktach sprawy, tj. decyzja Urzędu Miejskiego w Tarnowie z 7 lutego 1982 r., która wydana została po rozpatrzeniu wniosku F. S. E. [...]" (zgodnie z planem ogólnym zagospodarowania przestrzennego miasta Tarnowa i zatwierdzonym uchwałą nr XIX/66/79 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Tarnowie z 26 listopada 1979 r.) obejmuje, m. in. przedmiotową nieruchomość - plan realizacyjny dla ogródków działkowych. Decyzją Prezydenta Miasta Tarnowa z 14 lipca 1983 r. ww. nieruchomość została przekazana na rzecz Polskiego Związku Działkowców w nieodpłatne użytkowanie na czas nieokreślony na realizację ogrodów działkowych dla [...]". Starosta Tarnowski wskazał zatem, iż pracownicze ogrody działkowe stanowią zieloną otulinę Ciepłowni [...] oraz FSE [...] oraz oddzielają je od osiedla mieszkaniowego, przez co można stwierdzić, iż nieruchomość została wykorzystana na cel wywłaszczenia określony w umowie sprzedaży jako zagospodarowanie osiedla ". " w T. i odmówił zwrotu działki nr [...], położonej w Tarnowie w obrębie [...] W tym miejscu należy wskazać, iż jak wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego, włączenie przedmiotowej nieruchomości do terenu planowanego, realizowanego parku P. (wówczas określonego jako park XXX-lecia), a następnie pod pracownicze ogródki działkowe, należy uznać za realizację celu wywłaszczenia. Teren wywłaszczonej nieruchomości stanowić miał tereny zielone zagospodarowane jako park [...]) oraz pracownicze ogródki działkowe, stanowiące niejako zieloną otulinę; Ciepłowni [...] oraz [...], oddzielające je od osiedla mieszkaniowego, a zatem fakt, iż działka nr [...] znajduje się w ogrodzeniu Pracowniczego Ogrodu Działkowego [...]", zdaniem Wojewody Małopolskiego, jest dowodem na to, że przedmiotowa nieruchomość została wykorzystana na cel wywłaszczenia określony w umowie sprzedaży jako zagospodarowanie osiedla "K. w T. . Tym samym nie można uznać jej jako zbędnej na cel wywłaszczenia i orzec o jej zwrocie. Zauważyć bowiem należy, iż w wydanym w przedmiotowej sprawie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z l lutego 2018 r. sygn. akt II SA/Kr 1464/17 wskazano, iż: "Orzekając o zwrocie działki przyjęto, że celem wywłaszczenia było zagospodarowanie osiedla K. , podczas gdy na terenie wywłaszczonej nieruchomości zostały urządzone ogródki działkowe. Organy obu instancji ustalając cel wywłaszczenia oparły się wyłącznie na zapisie umowy sprzedaży sporządzonej w formie aktu notarialnego z dnia 5.11.1979 r., zawartej w trybie art. 6 ustawy z dnia 12.03.1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości, gdzie lakonicznie podano; że działka zostanie przeznaczona na zagospodarowanie osiedla K. [...]. W kontekście okoliczności sprawy, w szczególności faktu, że niespełna trzy tygodnie po zawarciu umowy tj. w dniu 26.11.1979 r. został zatwierdzony uchwałą plan ogólny zagospodarowania przestrzennego miasta Tarnowa w którym określono przeznaczenie przedmiotowej nieruchomości pod ogródki działkowe, przedwczesna była konkluzja organu, że zagospodarowanie osiedla, wskazane jako cel wywłaszczenia, nie mogło polegać na utworzeniu ogródków działkowych. Organy nie zadały sobie żadnego trudu, aby odkodować pojęcie "zagospodarowanie osiedla K. ". Nie wiadomo nawet, czy osiedle o takiej nazwie funkcjonowało już w dacie wywłaszczenia (w bezpośrednim sąsiedztwie znajdowały się przecież domki jednorodzinne, być może stanowiły one fragment osiedla [...] a planowano jego powiększenie), czy może celem wywłaszczenia było wyłącznie pozyskanie terenów na realizację infrastruktury towarzyszącej. Nie jest prawidłowe - przy tak znikomym materiale dowodowym - utożsamianie "zagospodarowania" z "budową" osiedla. Jak wskazuje się słusznie w orzecznictwie - wymagania odnośnie szczegółowości celu wywłaszczenia wskazywanego w decyzji wywłaszczeniowej, powinny być oceniane przy jej kontroli proporcjonalnie do standardu prawnego i funkcjonalnego z chwili wydania decyzji wywłaszczeniowej, a nie z daty dokonania rzeczonej kontroli (wyrok NSA z 18.12.2014 r., sygn. akt I OSK 1417/13). Inaczej mówiąc, w im dalszej przeszłości był określany cel wywłaszczenia, tym ogólniej mógł być on ujęty w decyzji wywłaszczeniowej, a nawet mógł wynikać z kontekstu sprawy i całokształtu jej okoliczności." W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 27 listopada 2014 r. sygn. akt I OSK 846/13, dotyczącym zwrotu działki wywłaszczonej pod budowę osiedla mieszkaniowego, a obecnie porośniętej jedynie dziką trawą i krzakami, NSA wyraził pogląd, że teren zajęty przez osiedle mieszkaniowe nie musi być w całości pokryty różnymi inwestycjami budowlanymi, w szczególności mogą na nim występować obszary tzw. zielone, czy rekreacyjne lub strefy ochronne. Osiedle mieszkaniowe jest bowiem pewnym, swego rodzaju mikroorganizmem urbanizacyjnym, który rządzi się zasadami, uwzględniającymi potrzeby jego mieszkańców.