Wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 14 marca 2023 r., sygn. II SA/Bd 1123/22

Pomoc społeczna

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Anna Klotz Sędziowie sędzia WSA Joanna Janiszewska-Ziołek (spr.) asesor WSA Mariusz Pawełczak po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 14 marca 2023 r. sprawy ze skargi D. C. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] września 2022 r. nr [...] w przedmiocie specjalistycznych usług opiekuńczych oddala skargę.

Uzasadnienie

Prezydent M. B. decyzją z [...] lipca 2022 r., [...], na podstawie art. 50 ust. 2, 5 i 7 oraz art. 106 ust. 1, 3b ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 2268 ze zm., dalej powoływana jako "u.p.s.") odmówił D. C. (Skarżącej) przyznania świadczenia w zakresie specjalistycznych usług opiekuńczych (dalej powoływanych również jako "suo") dla córki J. C. w wymiarze 60 godzin miesięcznie od dnia [...] sierpnia 2022r. do [...] stycznia 2023r. oraz przyznał świadczenie w zakresie suo od [...] sierpnia 2022r. do [...] października 2022r. łączne w wymiarze 60 godzin – tj. 20 godzin w sierpniu 2022r., 20 godzin we wrześniu 2022r. i 20 godzin w październiku 2022r. z odpłatnością miesięczną 3,5 %. Równocześnie organ szczegółowo opisał zakres ww. usług.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ stwierdził, że J. C. wymaga specjalistycznej pomocy usługowej, wskazując, że choruje ona przewlekle w związku z [...] schizotypowymi. Organ nie przychylił się jednak do wniosku Skarżącej z [...] maja 2022 r. o udzielenie ww. pomocy w wymiarze 80 godzin miesięcznie na okres od [...] sierpnia 2022 r. do [...] grudnia 2022 r., zaznaczając przy tym, że zaświadczenie lekarskie, które wskazuje potrzebę realizacji suo w wymiarze 80 godzin miesięcznie, nie jest zleceniem dla pomocy społecznej. Ośrodek pomocy społecznej określa bowiem zakres świadczenia pomocy, przy uwzględnieniu terapii, którą dziecko realizuje w instytucji oświaty oraz w placówkach opieki medycznej. Główny obowiązek wspierania procesu rehabilitacyjnego spoczywa zatem, w ocenie organu, na placówkach oświaty i opieki medycznej. Ponadto, jak wskazał Prezydent, lekarz psychiatra w zaświadczeniu z [...] lutego 2022 r. wskazał na potrzebę realizacji suo określając ich zakres i wskazując, że zajęcia winny odbywać się poza innymi formami wsparcia, z którego korzysta dziecko. Wskazał także, że zdaniem zespołu orzekającego Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej nr [...] w B. – który wydał wobec J. C. orzeczenie nr [...] o potrzebie kształcenia specjalnego – nie ma potrzeby realizacji wybranych zajęć edukacyjnych indywidualnie lub w grupie do pięciu osób. Zgodnie zaś z otrzymaną informacją z Niepublicznej Szkoły Podstawowej dla Dzieci z Zaburzeniami Rozwojowymi w B. z [...] marca 2022 r. córka Skarżącej realizuje podstawę programową kształcenia ogólnego w wymiarze 31 godzin dydaktycznych i 1 godziny religii tygodniowo oraz zajęcia poza podstawą programową: trening umiejętności społecznych – 2 godziny w tygodniu, terapia psychologiczna – 2 godziny w tygodniu, w miesiącu uczennica realizuje 16-20 godzin terapeutycznych. Od września 2022r. córka Skarżącej uczęszczać będzie do Branżowej Szkoły I Stopnia przy [...] Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w B.. Organ ustalił też, że J. C. uczęszcza do Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej Nr [...] w B., gdzie została objęta treningiem umiejętności społecznych w wymiarze 4 godzin w okresie od listopada 2021 r. do marca 2022 r. i nie korzysta z innego wsparcia specjalistycznego. Jednocześnie, jak wskazał organ, opinia terapeuty specjalistycznych usług opiekuńczych z Zespołu Domów Pomocy Społecznej i Ośrodków Wsparcia w B. z [...] grudnia 2021 r. potwierdza, że dotychczasowy wymiar świadczonej pomocy w formie suo przynosi pozytywne efekty terapeutyczne. Następnie, organ powołując się na stosowne regulacje u.p.s. oraz orzecznictwo sądów administracyjnych, podkreślił, że uprawnienia wynikające z ustawy o pomocy społecznej, w tym przyznanie suo dla osób z zaburzeniami psychicznymi, mają charakter subsydiarny, co oznacza, że uzupełniają środki, możliwości i uprawnienia własne osoby objętej systemem świadczeń z pomocy społecznej. Dlatego też oprócz wzięcia pod uwagę wskazań lekarskich, organ jest zobowiązany do zbadania możliwości świadczenia ww. usług oraz dokładnego i wyczerpującego wyjaśnienia podjętego rozstrzygnięcia. Zaznaczył także, że suo przeznaczone są dla osób dorosłych, wykazujących zaburzenia wymienione w art. 3 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, a w wyjątkowych przypadkach dla dzieci i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi, pozbawionych dostępu do zajęć rehabilitacyjnych i rewalidacyjno-wychowawczych, jeśli nie mają możliwości uzyskania dostępu do zajęć świadczonych przez inne zobowiązane podmioty. Podniósł, że świadczenia, które ustawowo zapewniane są w ramach innych systemów (oświata, ochrona zdrowia), nie mogą być zastępowane świadczeniami z pomocy społecznej.