Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 1 lutego 2023 r., sygn. I SA/Ol 571/22

Administracyjne postępowanie; Podatek akcyzowy

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodnicząca sędzia WSA Katarzyna Górska Sędziowie sędzia WSA Andrzej Brzuzy asesor WSA Anna Janowska (sprawozdawca) po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 1 lutego 2023 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi K. P. - Zarządcy Gospodarstwa Rolnego w R. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Olsztynie z dnia 28 września 2022 r., nr SKO.53.848.2022 w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania uchyla zaskarżone postanowienie wraz z poprzedzającym je postanowieniem organu pierwszej instancji.

Uzasadnienie

K. P. - zarządca Gospodarstwa Rolnego w R. (dalej jako: "skarżacy", "strona", "wnioskodawca", "zarządca gospodarstwa rolnego") wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie skargę na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Olszynie z 28 września 2022 r. w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej.

Z przedłożonych Sądowi wraz ze skargą akt administracyjnych sprawy wynika, że w dniu 24 maja 2022 r. (data nadania pisma w placówce pocztowej) zarządca gospodarstwa rolnego złożył na urzędowym formularzu wniosek o zwrot podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej za okres od 1 sierpnia 2021 r. do 31 stycznia 2022 r. W dołączonym do formularza piśmie wniósł o nieuwzględnienie terminu prawa materialnego, o którym mowa w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 10 marca 2006 r. o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 846), dalej: "u.z.p.a.". Wyjaśnił, że został ustanowiony zarządcą gospodarstwa rolnego postanowieniem Sądu Rejonowego z 23 lipca 2021r., sygn. akt [...], jednak sprawowanie zarządu utrudniał współwłaściciel gospodarstwa J. L., w związku z czym zarządca złożył wniosek w trybie art. 612 k.p.c. o pozbawienie J. L. prawa używania rzeczy. Utrudnianie polegało nie tylko na faktycznym przeszkadzaniu w zarządzie, ale również na nieujawnianiu istotnych dokumentów. Jak wskazano w treści pisma, dopiero w ostatnich dniach w czasie wizyty w Urzędzie Gminy zarządca powziął informację, że J. L. złożył w terminie wniosek o zwrot podatku akcyzowego, do którego dołączył oryginały faktur VAT, nie pozostawiając ich kopii zarządcy. Zdaniem zarządcy, wobec pozostawienia współwłaścicieli w posiadaniu gospodarstwa, J. L. był uprawniony do złożenia wniosku. Podatek akcyzowy nie został mu jednak zwrócony, a powodem odmowy było uznanie J. L. za osobę niebędącą stroną postępowania. W związku z tym zarządca złożył niezwłocznie wniosek, wskazując, że wcześniejsze jego sformułowanie nie było możliwe z uwagi na niedysponowanie dokumentami z przyczyn nie leżących po jego stronie. W ocenie zarządcy, możliwe jest nieuwzględnienie skutków upływu terminu prawa materialnego w sytuacji, gdy opóźnienie było niewielkie i usprawiedliwione szczególnymi okolicznościami. W doktrynie prawa cywilnego przyjmuje się, że terminy zawite mogą być nie uwzględniane na podstawie art. 5 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 1740), dalej: "k.c.", który zakazuje nadużywania prawa podmiotowego i kształtuje zasady współżycia społecznego, zaś w doktrynie prawa administracyjnego, podobnie jak w prawie cywilnym, obecna jest koncepcja nadużycia prawa. Ponadto wskazano, że norma z art. 7 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 735 ze zm.), dalej: "k.p.a.", w zakresie, w jakim nakłada na organy publiczne obowiązek uwzględniania interesu społecznego i słusznego interesu obywatela, może spełniać podobną funkcję jak klauzula generalna określona w art. 5 k.c. Powołując się zatem na słuszny interes obywateli, a w szczególności innych współwłaścicieli gospodarstwa, wskazano na uzurpowanie przez J. L. prawa do zwrotu podatku akcyzowego z wyłączeniem innych współwłaścicieli oraz zablokowanie przez niego możliwości złożenia wniosku przez zarządcę czy też pozostałych współwłaścicieli na skutek doręczenia organowi oryginałów faktur VAT i niepozostawienia ich kopii w posiadaniu zarządcy.