Wyrok WSA w Warszawie z dnia 24 stycznia 2023 r., sygn. VII SA/Wa 2091/22

Zabytki

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Jarecka, , Sędzia WSA Bogusław Cieśla (spr.), Asesor WSA Anna Milicka-Stojek, Protokolant spec. Joanna Piątek-Macugowska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 stycznia 2023 r. sprawy ze skargi M sp. z o.o. z siedzibą w W na czynność Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w przedmiocie włączenia do wojewódzkiej ewidencji zabytków I. stwierdza bezskuteczność czynności Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o włączeniu karty ewidencyjnej historycznego zespołu budowlanego D", położnego w W przy ul. [...], do wojewódzkiej ewidencji zabytków, II. zasądza od Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków na rzecz skarżącego M sp. z o.o. z siedzibą w W kwotę 697( sześćset dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków w dniu 2 sierpnia 2022r. włączył do wojewódzkiej ewidencji zabytków kartę ewidencyjną Zabytku Nieruchomego Historyczny Zespół Budowlany Domów Towarowych [...] - Budynek Młodzieżowego Domu Towarowego "[...]" przy ul. [...] w W.

W karcie tej organ wskazał, że po zakończeniu II wojny światowej, wschodnia część ul. [...] na odcinku od Al. [...] do ul. [...] była w dużej części zniszczona. W miejscu przyszłego domu towarowego "[...] " po wschodniej stronie ul. [...] pomiędzy ulicami [...] i [...] znajdowało się pięć kamienic o numerach od [...] do [...]. Na mocy "Dekretu Bieruta" z października 1945 r. skomunalizowano większość gruntów w przedwojennych granicach W. Ze względów bezpieczeństwa do końca 1946 r. wyburzono do kondygnacji parteru dużą część fasad wypalonych kamienic wzdłuż tej ulicy i na terenie śródmieścia. Proces ten uniemożliwił odbudowę kamienic w ich przedwojennym kształcie i utrwalił na następną dekadę wygląd północnej części ulicy [...] tzw. "[...]". Dla terenów nowego centrum W., w tym pierzei ul. [...] od 1945 r. opracowano kilka koncepcji. W 1958 r. ogłoszono konkurs, a projektantom dano dużą swobodę w zakresie form, stylu oraz kompozycji urbanistycznej. Wyniki konkursu ogłoszono na początku 1959 r. Decyzję o mianowaniu Z. K. generalnym projektantem Ściany Wschodniej podjęto w czerwcu 1959 roku. Pracownia Ściany Wschodniej, składała się początkowo z niewielkiej grupy stałych współpracowników – J. K., T. K. oraz asystentów. Potem do zespołu dołączyli A. K.i, J. J., Z. W., A.S., J. K. oraz wielu młodych architektów. Rolą Z. K. była koordynacja prac i czuwanie nad całością pracy. W 1960 r. powstała koncepcja pokonkursowa. Zespół planowanej zabudowy składał się między innymi z trzech domów towarowych przy ul. [...], z równoległym do ulicy pasażem pieszym po stronie wschodniej budynków, z których każdy składał się z 2-kondygnacyjnego podcieniowego podium oraz 3-kondygnacyjnej nadbudowy. Po wschodniej stronie projektowanego pasażu ustawiono w różnych planach trzy bloki mieszkalne oraz trzy punktowe wieżowce mieszkalne. Całość złożenia składała się z 23 budynków. Architektura całego zespołu budynków odwołuje się do wzorów zagranicznych, do stylu międzynarodowego końca lat 50. XX w. Można doszukiwać się podobieństw do powstałych w podobnym czasie zespołu wysokoościowych budynków biurowych w S. czy w R. W 1962 r. przystąpiono do budowy budynku biurowego Universal, pod koniec 1963 r. ukończono stalową konstrukcję budynku rotundy, a pod koniec 1964 r. stalowe szkielety dwóch punktowych budynków wysokościowych. W 1965 r. rozpoczęto budowę trzech domów towarowych. W trakcie prac zdecydowano się na dodanie do zespołu budynków "Ściany Wschodnie" czwarty dom towarowy, późniejszy "[...]" pomiędzy ulicami [...] oraz [...].