Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 8 grudnia 2022 r., sygn. II SA/Po 417/22

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jakub Zieliński (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Aleksandra Kiersnowska-Tylewicz Asesor WSA Paweł Daniel po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 8 grudnia 2022 r. sprawy ze skargi T. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 31 marca 2022 r., nr [...] w przedmiocie zasiłku okresowego oddala skargę.

Uzasadnienie

Pismem z dnia 01 listopada 2020 r. T. K. skierował do Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w P. wniosek o przyznanie świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej na okres od 01 listopada 2020r. nie krócej niż na okres trwania stanu epidemicznego na obszarze Rzeczypospolitej i w wysokościach większych niż [...] zł oraz przyznania środków ochrony osobistej. Wskazał iż pozostaje bez pracy, co powoduje brak dochodu i możliwości zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych. Z kolei brak adresu meldunkowego uniemożliwi podjęcie pracy.

Decyzją z 31 grudnia 2020 r. nr [...] Prezydent Miasta P. odmówił T. K. przyznania pomocy finansowej w formie zasiłku okresowego wyższego niż [...] zł oraz przyznania środków ochrony osobistej.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze, po rozpoznaniu odwołania T. K., decyzją z 30 marca 2021 r. o nr [...] uchyliło zaskarżoną decyzję i przekazało sprawę organowi I instancji do ponownego rozpatrzenia.

W dniu 30 września 2021 r. Prezydent Miasta P. (dalej zwany jako: "organ I instancji", "Prezydent") wydał kolejną decyzję (nr [...]), którą odmówił T. K. przyznania pomocy finansowej w formie zasiłku okresowego wyższego niż [...] zł oraz przyznania środków ochrony osobistej.

W uzasadnieniu wskazano, iż T. K. dotychczas nie ujawniał miejsca swojego pobytu ani zamieszkania, a do kontaktu z organem udostępnił adres korespondencyjny tj. skrytka pocztowa [...], ul. [...], [...] P. . Podawał, że jest osobą bezdomną i nie posiada stałego miejsca pobytu na terenie miasta P.. Dalej wskazano, iż organ w toku prowadzonego postępowania ustalił, że T. K. posiada jednak adres zamieszkania, bowiem Komisariat Policji P. poinformował, że T. K. zamieszkuje w lokalu mieszkalnym ul. [...] w P.. Podjęte próby przeprowadzenia wywiadu środowiskowego pod tym adresem nie powiodły się z uwagi na unikanie pracowników ośrodka pomocy społecznej przez osobę zamieszkującą pod tym adresem. Dalej organ I instancji wyjaśnił, iż T. K. zjawił się w siedzibie organu w dniu 31 sierpnia 2021 r. w celu przeprowadzenia wywiadu środowiskowego. W toku wywiadu T. K. uchylił się od wskazania swojego miejsca pobytu, dochodu, informacji o stanie zdrowia oraz wykształcenia. Odmówił również udzielenia jakichkolwiek informacji umożliwiających rozpoznanie jego obecnej sytuacji życiowej. Zapytany, dlaczego Policja podaje jako jego adres zamieszkania ul. [...] w P., T. K. wyjaśnił, że został tam spisany przez Policję podczas interwencji jako osoba poszkodowana. Odmówił nadto przyjęcia skierowania do Centrum Integracji Społecznej oraz przyjęcia informacji o placówce dla osób bezdomnych. Prezydent zauważył, iż T. K. nie korzysta ze świadczeń pomocy społecznej i deklaruje, że od ponad 10 miesięcy nie posiada żadnego dochodu. Organ I instancji uznał, że nie może dać wiary takim stwierdzeniom i powyższa okoliczność, przy braku możliwości pełnego rozpoznania sytuacji T. K., w szczególności z uwagi na jego bierność przy zbieraniu materiału dowodowego w toku postępowania, wskazuje na występowanie dysproporcji pomiędzy deklarowaną sytuacją dochodową, a rzeczywistą sytuacją wnioskodawcy. Powołując się na orzecznictwo sądów administracyjnych organ I instancji uznał, iż uniemożliwienie organowi prawidłowego ustalenia stanu faktycznego sprawy przez ustalenie rzeczywistej sytuacji materialno-bytowej osoby ubiegającej się o świadczenie pomocy społecznej, jest jedną z postaci braku współdziałania z pracownikiem socjalnym w rozwiązaniu trudnej sytuacji życiowej, w rozumieniu art. 11 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej. Brak własnego wkładu i wykazania się zapobiegliwością uzasadnia twierdzenie, że o wysiłku wnioskodawcy nie może być mowy, a zatem nie jest prawnie dopuszczalne udzielenie świadczenia z pomocy społecznej, gdyż udzielenie go nie będzie polegało na wspieraniu, lecz na zastępowaniu w wysiłkach. Zasada subsydiarności wynika z założenia o samodzielności ( domniemania samodzielności) osoby i rodziny, państwo zaś udziela pomocy tylko w ostateczności i po wyczerpaniu przez osobę zainteresowaną jej własnych środków zaradczych.