Wyrok WSA w Krakowie z dnia 16 grudnia 2021 r., sygn. I SA/Kr 1414/21

Ubezpieczenie społeczne

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia: WSA Waldemar Michaldo Sędziowie: WSA Wiesław Kuśnierz (spr.) WSA Jarosław Wiśniewski po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2021 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi A. Z. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 30 października 2020 r. nr [...] w przedmiocie odmowy zwolnienia z opłacenia należności z tytułu składek za maj 2020 r. uchyla zaskarżoną decyzję.

Uzasadnienie

Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (dalej: PZUS, organ) decyzją z dnia 10 sierpnia 2020 r. nr [...] odmówił A. Z. (dalej: Strona, Skarżący) prawa do zwolnienia z opłacenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz Fundusz Emerytur Pomostowych za maj 2020 r.

W uzasadnieniu decyzji organ przywołał treść art. 31zo ust. 2 i ust. 4 oraz ust. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1842, ze zm.; dalej: ustawa o COVID-19) i stwierdził, że "We wniosku z 13 maja 2020 r. zaznaczył Pan okres od marca do maja 2020 r. którego ma dotyczyć wniosek o zwolnienie z opłacania należności z tytułu składek. Z danych zaewidencjonowanych w ZUS NIP: [...] wynika, że nie spełnił Pan warunku jakim jest przesłanie deklaracji rozliczeniowej należnej za maj 2020 r. nie później niż do dnia 30 czerwca 2020 r. Deklarację rozliczeniową za ten miesiąc przesłał Pan 17 lipca 2020 r.

W związku z powyższym, nie przysługuje Panu prawo do zwolnienia z opłacenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy za maj 2020 r."

Skarżący pismem z dnia 24 sierpnia 2020 r. złożył wniosek o ponowne rozpoznanie sprawy, w którym wniósł o zmianę decyzji, poprzez przyznanie mu -płatnikowi prawa do zwolnienia z opłacenia należności z tytułu składek na własne obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz wypadkowe, dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy za okres maj 2020 r. W uzasadnieniu wniosku stwierdził, że "Wydana decyzja narusza prawo, w szczególności poprzez naruszenie zasady prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie jego uczestników do władzy publicznej. W niniejszej sprawie organ administracji publicznej w lipca br. skierował do Płatnika wezwanie do bezzwłocznego złożenia brakujących dokumentów rozliczeniowych, jednocześnie organ poinformował, że brak złożenia deklaracji spowoduje wymiar składek z urzędu, o którym mowa w art. 48 ust. 1 u.s.u.s. Po otrzymaniu powyższego wezwania płatnik złożył niezwłocznie (17 lipca 2020 r.) wszelkie wymagana dokumenty rozliczeniowe, tj. deklaracje rozliczeniową i imienne raporty miesięczne dotyczące okresu marzec 2020 r. - maj 2020 r. Tym samym płatnik wykonał wszelkie działania, stosownie do wezwanie organu administracji publicznej. Zgodnie z wezwaniem organu, niezwłoczne uzupełnienie dokumentacji powinno mieć ten skutek, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Oddział w T. nie dokonuje wymiaru składek za maj 2020 r. (...). W niniejszej sprawie organ wezwał do złożenia dokumentów, dokumenty zostały niezwłocznie złożone, a mimo to organ dokonał wymiaru składek. Takie działanie narusza w sposób rażący zaufanie do organów administracji publicznej i stawia pod znakiem zapytania zasadność i zgodność z prawem dokonywanych przez ZUS, Oddział w T. działań. Ponadto stosownie do brzmienia art. 48 ust. 2 u.s.u.s. jeżeli po wymierzeniu składek z urzędu płatnik składek złoży deklarację rozliczeniową, Zakład koryguje wymiar składek do wysokości wynikającej ze złożonej deklaracji rozliczeniowej, z uwzględnieniem wykazanych w deklaracji zasiłków oraz zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych. W niniejszej sytuacji deklaracja rozliczeniowa i imienne raporty miesięczne zostały złożone jeszcze przed wymierzeniem składek (wymiar nastąpił 10 sierpnia 2020 r.) co również powoduje, że organ działał niezgodnie z prawem. W treści wydanej decyzji organ sam przyznaje, że deklaracja rozliczeniowa i imienne raporty miesięczne zostały przez Płatnika złożone 17 lipca 2020 r. Płatnik miał uzasadniony powód, aby sądzić, że wypełnienie dyspozycji wezwania ZUS, Oddział w T. spowoduje, że zostanie zwolniony z opłacenia składek za okres od marca 2020 r. do maja 2020 r. W przeciwnym wypadku płatnik złożyłby wniosek o przywrócenie terminu do złożenia dokumentów rozliczeniowych wraz z właściwą deklaracją rozliczeniową i imiennymi raportami miesięcznymi. Płatnik działał jednak w zaufaniu do organu administracji publicznej i nie skorzystał z przysługującego mu prawa. Tym samym należy wskazać, że działanie ZUS, Oddział w T. polegające na wysłaniu mylnego i nieskutecznego prawnie wezwania (w ten sposób mylnego i nieskutecznego, że ZUS, Oddział w T. w ogóle nie uwzględnił tego wezwania i praw z niego wynikających dla Płatnika) spowodowało ograniczenie prawa obywatela do skorzystania z przysługujących mu środków prawnych."