Postanowienie WSA w Krakowie z dnia 5 października 2021 r., sygn. II SA/Kr 756/21

Administracyjne postępowanie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie: Przewodniczący: Sędzia WSA Mirosław Bator (spr.) Sędziowie: WSA Joanna Człowiekowska WSA Piotr Fronc po rozpoznaniu w dniu 5 października 2021 r. na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym sprawy ze skargi Gminy W. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] kwietnia 2021 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania postanawia: 1/odrzucić skargę; 2/ zwrócić Gminie W. kwotę 100 (sto) złotych uiszczoną tytułem wpisu od skargi

Uzasadnienie

Burmistrz Miasta i Gminy W. postanowieniem z dnia 18 stycznia 2021 r. nr [...] odmówił wszczęcia postępowania w sprawie przymusowego zniesienia służebności gruntowej za wynagrodzeniem działki "[...] Majątku Ziemskiego [...]. W uzasadnieniu postanowienia wskazano, że wnioskiem z dnia 30.10.2019 r. zwrócono się do Burmistrz Miasta i Gminy W. o wszczęcie postępowania w sprawie przymusowego zniesienia służebności gruntowej za wynagrodzeniem działki "[...]" Majątku Ziemskiego [...]. Wnioskodawcy jako podstawę żądania powołali art. 30 pkt 1 ppkt 4 oraz pkt 2 ustawy z dnia 21 czerwca 1939 r. o zniesieniu służebności w województwach krakowskim, lwowskim, stanisławowskim, tarnopolskim i cieszyńskiej części województwa śląskiego. Zgodnie z treścią wniosku Wnioskodawcy domagają się przymusowego zniesienia służebności gruntowej za wynagrodzeniem działki "[...]" Majątku Ziemskiego [...]. Zdaniem organu I instancji powołała podstawa prawna roszczeń jest błędna, ponieważ wszelkie kwestie związane ze zniesieniem służebności na terenie ówczesnego [...] regulowało rozporządzenie z dnia 1 lutego 1927 r. o zniesieniu służebności w województwie kieleckim, lubelskim, łódzkiem, warszawskiem i w zachodniej części województwa białostockiego. Organ wyjaśnił, że w II Rzeczypospolitej obowiązywało pięć porządków prawnych, co wynikało z faktu, że na obszar państwa składały się terytoria, które przed 1918 r. wchodziły w skład pięciu różnych systemów prawnych: zabór pruski, zabór austriacki, Spisz i Orawa (do 1918 r. stanowiły teren Królestwa Węgier posiadającego odmienny system prawny od Cesarstwa Austrii, chociaż oba państwa połączone były unią), zabór rosyjski, teren byłego Królestwa Polskiego (tzw. Królestwo Kongresowe). [...] wchodziła w skład powiatu [...] i gminy S., a of 1933 r. - gromady [...]. Leżała na terenie byłego Królewska Polskiego stanowiącego część Cesarstwa Rosyjskiego, jednak w sferze prawnej ziemie te zachowały liczne odrębności od ziemi polskich włączonych bezpośrednio do Rosji. Omówiono różnice między terenami włączonymi do Rosji a ziemiami Królestwa Polskiego w zakresie prawnym, w tym dotyczące regulacji odnoszących się do akcji masowego znoszenia służebności (serwitutów), którą przeprowadzano tylko w 3 z 5 obszarów II Rzeczypospolitej. Zdaniem organu, to, jaki tryb powinien zostać zastosowany nie wynika zatem z obecnego położenia nieruchomości, ale z przyczyn prawno - historyczno -geograficznych. Omówiono projekty rządowe z 1926 r. i 1927 r., które przybrały formę rozporządzeń z mocą ustawy i zostały wydane w 1927 r., dotyczące uregulowania kwestii znoszenia serwitutów. Odniesiono się również do uzasadnienia rządowego projektu ustawy o zniesieniu służebności w województwach: krakowskim, lwowskim, stanisławowskim, tarnopolskim i cieszyńskiej części województwa śląskiego. (wobec powyższego, jak też faktu, że Brzozówka od 1809 r. znajdowała się w granicach Księstwa Warszawskiego, od 1918 r. - Królestwa Polskiego, może mieć do niej zastosowanie tylko rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 1.02.1927 r. o zniesieniu służebności w województwie kieleckim, lubelskim, łódzkim, warszawskim i w zachodniej części województwa białostockiego (Dz. U. Nr 10, poz. 74). Zatem za niedopuszczalne organ uznał zastosowanie do terenów położonych na terenie obecnej gminy Wolbrom przepisów ustawy z dnia 21 czerwca 1939 r. o zniesieniu służebności w województwach krakowskim, lwowskim, stanisławowskim, tarnopolskim i cieszyńskiej części województwa śląskiego (Dz. U. z 1939 r., nr 59 poz. 389). Pomimo powołania błędnej podstawy prawnej we wniosku wnioskodawców organ I instancji wskazał, że wszczęcie postępowania na wniosek strony może nastąpić, gdy: żądanie dotyczy sprawy indywidualnej załatwianej w drodze decyzji, wniosek został złożony przez stronę w rozumieniu art. 28 k.p.a., wniosek odpowiada wymogom formalnym i procesowym, a organ jest właściwy w sprawie. Przywołano treść art. 61a § 1 k.p.a. stwierdzając, że w przedmiotowej sprawie zachodzi uzasadniona przyczyna do omowy wszczęcia postępowania związana z utratą mocy obowiązującej rozporządzenia z dnia 1 lutego 1927 r. o zniesieniu służebności w województwie kieleckim, lubelskim, łódzkim, warszawskim i w zachodniej części województwa białostockiego.