Wyrok WSA w Lublinie z dnia 19 listopada 2020 r., sygn. II SA/Lu 80/20

Budowlane prawo

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Joanna Cylc-Malec Sędziowie Sędzia WSA Bogusław Wiśniewski (sprawozdawca) Asesor WSA Jerzy Parchomiuk po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 19 listopada 2020 r. sprawy ze skargi B. B. na decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w [...] z dnia [...] grudnia 2019 r. nr [...] w przedmiocie nakazania wykonania określonych robót budowlanych oddala skargę.

Uzasadnienie

W dniu 8 października 2004 r. na wniosek J. W. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego miasta L. wszczął postępowanie administracyjne w sprawie wykonania otworów okiennych i drzwiowych w ścianie szczytowej kamienicy zlokalizowanej przy ul. [...] w L. w granicy z działką o nr ewid.[...] W trakcie przeprowadzonych i [...] października 2017r. kontroli w lokalach, w których zostały wykonane otwory okienne i drzwiowe tj. w lokalu położonym w podpiwniczeniu budynku, w lokalu "[...]," B. B. znajdującym się na parterze budynku i w lokalu "[...]," D. Z. i M. Z. ustalono, że w ścianie szczytowej budynku przy ul. [...] w L. znajdują się trzy otwory okienne i trzy otwory drzwiowe. Jeden otwór drzwiowy znajduje się w podpiwniczeniu budynku i stanowi wejście do lokalu użytkowego, do którego prowadzą schody zewnętrzne przy ścianie budynku z wejściem od strony ul. [...]. W ścianie na poziomie parteru znajdują się trzy okna i jedne drzwi dwuskrzydłowe należące do "[...]" lokalu B. B.. Wszystkie otwory są okratowane. Następny otwór znajduje się w ścianie stanowiąc drzwi wejściowe do lokalu użytkowego "[...]" należącego do D. i M. Z.. Według dokonanych pomiarów otwór drzwiowy do lokalu użytkowego położonego w piwnicy, wynajmowanego na punkt usługowy telefonii komórkowej wynosi 208 cm x 100 cm przy grubości ściany 100 cm, w lokalu "[...]," pierwszy od ul. [...] otwór okienny ma wymiary: 83 cm x 93 cm, drugi otwór ma wymiary: 170 cm x 78 cm, a trzeci ma wymiary: 170 cm x 83 cm, otwór drzwiowy "[...]" ma wymiary 156 cm x 200 cm natomiast otwór drzwiowy do "[...]" ma wymiary 208 cm x 100 cm. Pomiary wykonane wewnątrz lokali wykazały, że w lokalu znajdującym się w podpiwniczeniu budynku otwór drzwiowy ma wymiary: 199 cm x 95 cm, w "[...]i," otwór w sali głównej po prawej stronie od wejścia (najbliższy od strony ul. [...]) ma wymiary 66 cm x 80 cm, następny otwór okienny przy barze ma wymiary 160 cm x 100 cm, a otwór okienny w kuchni ma wymiary 170 cm x 80 cm. Otwór drzwiowy w sali głównej ma wymiary 160 cm x 200 cm. W lokalu "[...]" jeden otwór okienny posiada nadproże bez łuku (od strony ul. [...]) pozostałe otwory okienne i drzwiowe posiadają łuki. Łuk nadproża w pomieszczeniu zaplecza kuchni jest regularny pozostałe otwory okienne i drzwiowe posiadają nieregularne łuki. Ustalono ponadto, że dniu [...] marca 1991 r. kamienica z oficyną wpisana została do rejestru zabytków województwa [...] pod nr [...] Obiekt został wzniesiony ok. 1880 r. z przeznaczeniem wszystkich pomieszczeń na mieszkania. Najstarszy plan posiadany przez urząd konserwatorski pochodzi z 1937 r. Wynika z niego, że na całej długości budynku frontowego i oficyny od strony działki o nr ewid.[...] nie występują żadne otwory. Z kolei rzuty kondygnacji parteru kamienicy według dokumentacji technicznej z 1950r. dotyczącej przebudowy lokalu znajdującego się na parterze budynku ze zmianą na lokal gastronomiczny ( późniejsza kawiarnia [...] ) obejmującą również lokal zajmowany obecnie przez B. B. pokazuje, że w ścianie zewnętrznej od działki [...] nie ma żadnych otworów. Na tej podstawie wywiedziono wniosek, że zostały wykonane po 1950r. Fakt ten potwierdza dokumentacja techniczna z 1969r. i 1983r. Na fotografii z 1969r. widoczny jest ślad na przedmiotowej ścianie po dachu parterowego budynku z wysokim dachem, który przylegał do kamienicy parterowej. Z kolei fotografia z 1983r. przedstawia niezabudowaną parcelę nr [...], na której ustawiono dwa wolnostojące kioski przylegające do ściany bocznej kamienicy, znajdujące się na wysokości przedmiotowych otworów okiennych i drzwiowych lokalu B. B.. Wynika z tego, że otwory zostały wykonane po 1983r. kiedy było już wymagane uzyskanie pozwolenia na ich wykonanie. Poza tym z uwagi na położenie kamienicy w strefie ochrony konserwatorskiej i wpisanie od 1991r. do rejestru zabytków województwa lubelskiego na ich wykonanie było niezbędne uzyskanie zgody konserwatora zabytków. W przypadku pomieszczenia piwnicznego urząd konserwatorski nie potwierdził wyrażenia zgody na wykonanie zejścia do piwnic, oraz wykonania otworu drzwiowego okiennego w poziomie piwnicy ( decyzja z [...] kwietnia 1989r. ). Nie potwierdzono także udzielenia pozwolenia na wykonanie otworu drzwiowego M. Z. oraz nie wydawano decyzji na zmianę sposobu użytkowania lokali. Wtórny charakter wykonania otworów wskazuje również opinia z [...] lipca 2005r. Wykonane przez niego odkrywki wskazują, ze otwory zostały uzupełnione cegłą kratówką i zaprawą cementową, co jest obce dla zaprawy użytej do konstrukcji muru. Organ doszedł zatem do wniosku, że wspomniane otwory nie istniały w dacie wykonania budynku i zostały wykonane bez stosownego pozwolenia na budowę oraz bez zgody Konserwatora Zabytków. Zdaniem organu okoliczność wykonania otworów prze wielu laty, a sprawcy samowoli nie są już właścicielami przebudowanych lokali nie ma wpływu na konieczność doprowadzenia do usunięcia naruszenia prawa. Według organu skutki stwierdzonych uchybień powinny być rozpatrzone na podstawie art.66 ustawy prawo budowlane z 1994r. Jeśli otworu nie spełniają wymagań przeciwpożarowych to jedynym sposobem usunięcia uchybień jest nakaz ich zamurowania. Organ wykluczył przy tym możliwość zamurowania otworów materiałem odpornym na ogień i nieprzepuszczającym światło, co wynika z faktu, że właściciele działki nr [...] nie mogą zabudować swoich działek. W tej sytuacji Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego miasta L. decyzją z [...] czerwca 2018r., wydaną na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 51 ust. 7 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane nakazał wymienionym w decyzji współwłaścicielom spornego budynku, doprowadzić przedmiotową ścianę budynku do stanu pierwotnego poprzez zamurowanie trzech otworów okiennych i trzech otworów drzwiowych oraz usunięcie zabezpieczających je krat. Po rozpoznaniu odwołania B. B. [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z dnia [...] maja 2018r. rozstrzygnięcie organu I instancji utrzymał w mocy. Skarga B. B. na powyższą decyzję została oddalona przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie wyrokiem z dnia 20 grudnia 2018r. ( II SA/Lu 665/18 ). Na skutek jej skargi kasacyjnej Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie wyrokiem z dnia 18 lipca 2019r. na podstawie art. 179a oraz art. 145 § 1 pkt.1 lit.c) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U z 2019r. poz. 2325 ) uchylił swój wyrok z 20 grudnia 2018r. oraz decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w [...] z dnia [...] maja 2018r. Po ponownym rozpoznaniu odwołania organ odwoławczy decyzją z dnia [...] grudnia 2019r. uchylił w całości decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego miasta L. z [...] czerwca 2018r. i na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 51 ust. 7 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane nakazał G. L., A. G., P. S., J. W., B. S., B. B., L. C., E. Ł.-F., J. Ł., D. S., A. K., M. K., I. D., I. K., D. Z., A. S., J. G., W. P., D. C. i W. C., współwłaścicielom budynku przy ul. [...] w L. doprowadzenie jego ściany szczytowej położonej w granicy z działką o nr ewid.[...], do stanu pierwotnego poprzez zamurowanie trzech otworów okiennych i trzech otworów drzwiowych oraz usunięcie krat zabezpieczających te otwory. Uzasadniając swoje stanowisko organ odwoławczy wskazał na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 18 lipca 2019r., w którym wskazano, że ustalenia poczynione przez organy, stanowiące podstawę rozstrzygnięcia, czynią zadość racjonalnie rozumianej zasadzie prawdy obiektywnej - w specyficznych okolicznościach rozpatrywanej sprawy hardziej precyzyjne ustalenia w kwestii okresu wykonania spornych otworów nie były obiektywnie możliwe. W związku z powyższym, w ocenie Sądu prawidłowa jest dalsza konkluzja organów, że w tak ustalonym czasookresie, wykonanie spornych otworów wymagało dochowania wymogów wynikających z przepisów prawa budowlanego jak i przepisów prawa ochrony zabytków. Z poczynionych przez organy prawidłowych ustaleń bez żadnych wątpliwości wynika, że w odniesieniu do trzech otworów okiennych i jednego otworu drzwiowego w lokalu należącym aktualnie do skarżącej, nigdy nie wydawano ani pozwolenia budowlanego, ani konserwatorskiego. Prawidłowa jest zatem konkluzja organów, że otwory zostały wykonane niezgodnie z prawem, bez uzyskania pozwolenia. Sąd uznał natomiast za konieczne ustalenia następców prawnych po zmarłej stronie postępowania - E. W. - A.. W tym zaś zakresie organ odwoławczy wskazał, że według aktualnej treści księgi wieczystej Nr LU [...]/2 (k. 239-248 akt II instancji, stan z dnia [...].12.2019 r.) wynika, iż następcą prawnym po zmarłej p. E. W. A. jest p. J. G., bowiem zgodnie z uwidocznionymi w księdze wieczystej, dokumentami będącymi podstawą wpisu, pod nr [...] podstawy wpisu tj. umową o dział spadku i zniesienie współwłasności jedynym właścicielem udziału [...] współwłasności w nieruchomości przy ul. [...] w L. jest J. G.. Ponadto w księdze wieczystej uwidocznieni zostali pozostali aktualni współwłaściciele nieruchomości przy ul. [...] w L., którzy brali udział w niniejszej sprawie. Organ zwrócił uwagę, że J. G. był już stroną postępowania przed wydaniem przez WSA w Lublinie wyroku z dnia 18 lipca 2019 r.