Wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 17 listopada 2020 r., sygn. II SA/Bd 706/20

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący: sędzia WSA Grzegorz Saniewski Sędziowie: sędzia WSA Joanna Janiszewska - Ziołek (spr.) sędzia WSA Jarosław Wichrowski po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 17 listopada 2020 r. sprawy ze skargi M. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] czerwca 2020 r. nr [...] w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego oddala skargę.

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] czerwca 2020 r. znak: [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze ("SKO") utrzymało w mocy decyzję Wójta Gminy L. z dnia [...] marca 2020 r. w sprawie odmowy przyznania skarżącej M. S. prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z opieką nad babcią S. K. H..

Powyższe rozstrzygnięcie wydane zostało w następujących okolicznościach.

Po rozpatrzeniu wniosku skarżącej o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad babcią S. K. H., Wójt Gminy L. decyzją z dnia [...] marca 2020 r. nr [...] odmówił skarżącej przyznania prawa do wnioskowanego świadczenia.

W uzasadnieniu decyzji organ I instancji wskazał, że - jak ustalono w toku prowadzonego w sprawie postępowania - skarżąca M. S. nie podejmuje zatrudnienia, nie jest zarejestrowana w Urzędzie Pracy i od około roku sprawuje opiekę nad babcią S. K. H., która legitymuje się orzeczeniem Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w L. z dnia [...] lutego 2020 r. nr [...], zaliczającym ją do znacznego stopnia niepełnosprawności. Z treści ww. orzeczenia wynika ponadto, że nie da się ustalić od kiedy niepełnosprawność istnieje, natomiast ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od [...] listopada 2012 r. (k. 2 akt administracyjnych organu I instancji). Organ wyjaśnił również, że podczas przeprowadzonego u niepełnosprawnej S. K. H. wywiadu środowiskowego (k. 21 akt administracyjnych organu I instancji) stwierdzono w szczególności, że wymaga ona pomocy osób drugich; że nie ma dokumentów potwierdzających, że niepełnosprawność powstała u niej przed 18 lub przed 25 rokiem życia w przypadku nauki w szkole lub szkole wyższej; że opiekę nad nią sprawuje wnuczka M. S. oraz że ma ona trzy córki, które ją odwiedzają, ale nie mają możliwości sprawowania nad nią opieki. Ponadto, na podstawie informacji zgromadzonych w wywiadach środowiskowych przeprowadzonych przez właściwe miejscowo ośrodki pomocy społecznej u córek S. K. H., stwierdzono w szczególności, że: E. S. - nie wyraziła zgody na przeprowadzenie wywiadu środowiskowego i oświadczyła, że nie jest zobowiązana do opieki nad matką (k. 19 akt administracyjnych organu I instancji); A. B. - która nie jest osobą niepełnosprawną w stopniu znacznym i u której dochód w rodzinie dwukrotnie przekracza kryterium dochodowe - oświadczyła, że nie może świadczyć opieki nad matką ze względu na to, że pełni opiekę nad synem, który ma orzeczoną niepełnosprawność w stopniu znacznym i z tego tytułu pobiera świadczenie pielęgnacyjne (k. 18 akt administracyjnych organu I instancji); A. A. - która nie ma orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności, u której dochód w rodzinie kilkukrotnie przekracza obowiązujące kryterium dochodowe, która otrzymała darowiznę gospodarstwa rolnego, wraz z obciążeniem w postaci obowiązku świadczenia opieki przez obdarowaną na rzecz S. K. H., co stwierdzono w akcie notarialnym Repertorium A nr [...] - oświadczyła, że sprawuje opiekę nad matką i pomaga jej w tym M. S. oraz zobowiązała się do dalszego sprawowania opieki nad matką (k. 20 akt administracyjnych organu I instancji). Wobec poczynionych w sprawie ustaleń, organ powołując się na przepisy ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 111, dalej powoływanej jako "u.ś.r.") wskazał, że w sprawie nie zostały spełnione przesłanki, uprawniające do przyznania skarżącej wnioskowanego świadczenia. Wyjaśnił, że nie została spełniona przesłanka z - obowiązującego na dzień wydania decyzji i wiążącego dla organów - art. 17 ust. 1b u.ś.r., ponieważ S. K. H. nie ma uprawnień potwierdzających powstanie niepełnosprawności powstałej przed 18 rokiem życia lub przed 25 rokiem życia. Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego ("TK") z dnia 21 października 2014 r. o sygn. akt K 38/13, stwierdzające niekonstytucyjność części ww. normy prawnej, w ocenie Wójta, nie skutkuje bowiem uchyleniem art. 17 ust. 1b u.ś.r., a poprawienie stanu prawnego w tym zakresie należy wyłącznie do ustawodawcy. Natomiast warunek określony w art. 17 ust. 1a u.ś.r. nie został spełniony w przedmiotowej sprawie, gdyż - jak wskazał organ - wymagająca opieki S. K. H. ma pełnoletnie córki, które nie legitymują się znacznym stopniem niepełnosprawności. Tylko zaś, legitymowanie się przez pełnoletnie osoby spokrewnione w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki - znacznym stopniem niepełnosprawności, dawałoby w ocenie Wójta możliwość ubiegania się o przyznanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego osobom innym niż spokrewnione w pierwszym stopniu.