Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 24 września 2020 r., sygn. II SA/Ol 546/20

Pomoc społeczna

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Piotr Chybicki Sędziowie sędzia WSA Beata Jezielska (spr.) sędzia WSA Marzenna Glabas po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 24 września 2020 r. sprawy ze skargi W. W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia "[...]", nr "[...]" w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego oddala skargę.

Uzasadnienie

Decyzją z "[...]" wydaną z upoważnienia Burmistrza N. przez Kierownika Działu Świadczeń Rodzinnych Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w N. (dalej jako: organ I instancji), na podstawie art. 3 pkt 11, art. 17 i art. 20 ust. 3 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jednolity Dz.U. z 2020 r. poz. 111, dalej jako: u.ś.r.), odmówiono W.W. (dalej jako: strona lub skarżący) przyznania świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością opieki nad niepełnosprawnym bratem. Powyższa decyzja została wydana po ponownym rozpatrzeniu sprawy w związku z uchyleniem przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w O. (dalej jako: Kolegium lub organ odwoławczy) decyzją z "[...]" uprzednio wydanego przez organ I instancji rozstrzygnięcia z "[...]". Kolegium wskazało, że nie jest dopuszczalne oparcie decyzji odmawiającej przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego na tej części przepisu art. 17 ust. 1 lit. b) u.ś.r., która została uznana za niezgodną z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP, a także zobligowało organ I instancji do ustalenia, czy są osoby obciążone obowiązkiem alimentacyjnym względem osoby niepełnosprawnej w bliższej kolejności niż strona i czy ewentualnie są one w stanie sprawować nad tą osobą opiekę. Jednocześnie Kolegium wskazało, że organy nie mają możliwości przyznania wnioskodawcy prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, dopóki w obrocie prawnym pozostawać będzie ostateczna decyzja przyznająca mu prawo do zasiłku dla opiekuna. W toku ponownego postępowania ustalono, że strona od 2010 r. sprawuje opiekę nad niepełnosprawnym bratem, który jest bezdzietnym kawalerem. Orzeczeniem z 6 lutego 1997 r. wydanym przez Obwodową Komisję Lekarską do Spraw Inwalidztwa i Zatrudnienia brat strony został zaliczony do pierwszej grupy inwalidzkiej, przy czym nie wskazano daty powstania inwalidztwa. W związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji brat strony potrzebuje stałej pomocy w zakresie podstawowych czynności życiowych, którą zapewnia mu strona. Wskazano, że wprawdzie niepełnosprawny brat strony mieszka razem ze swoją matką, ale ze względu na wiek i stan zdrowia nie jest ona w stanie sprawować nad nim opieki, zaś ojciec nie żyje. Natomiast siostry osoby wymagającej pomocy nie mogą sprawować nad nią opieki ze względu na własne przewlekłe choroby, a także zbyt odległe miejsce zamieszkania. Z kolei strona nie pracuje zawodowo i nie pobiera świadczeń emerytalno-rentowych. Organ I instancji podniósł, że niewątpliwie strona sprawuje opiekę nad bratem. Jednakże zgodnie z art. 17 ust. 1 b pkt 1 i 2 u.ś.r. świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia. Ponadto stosownie do art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. b) u.ś.r. świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów. Tymczasem stronie na podstawie decyzji z "[...]" zostało przyznane na stałe od 1 lipca 2013 r. prawo do zasiłku dla opiekuna w związku z opieką nad niepełnosprawnym bratem, z którego korzysta. Jednocześnie strona oświadczyła, że nie zrezygnuje z pobierania zasiłku dla opiekuna z powodu obawy przed utratą swojego jedynego źródła utrzymania i podtrzymała swoje stanowisko, aby uchylono decyzję ustalającą prawo do zasiłku dla opiekuna dopiero po przyznaniu mu prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. W świetle powyższych ustaleń, organ I instancji stwierdził, że mimo sprawowania opieki nad bratem strona nie spełnia ustawowych przesłanek do otrzymania wnioskowanego świadczenia.