Wyrok WSA w Łodzi z dnia 22 lipca 2020 r., sygn. III SA/Łd 388/20

Administracyjne postępowanie; Ubezpieczenie społeczne

Dnia 22 lipca 2020 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, Wydział III w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Janusz Nowacki (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Krzysztof Szczygielski Asesor WSA Małgorzata Kowalska Protokolant Sekretarz sądowy Aneta Lubasińska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 lipca 2020 roku sprawy ze skargi L.N. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] roku nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania 1. uchyla zaskarżoną decyzję; 2. zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na rzecz skarżącego L.N. 480 (czterysta osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Decyzją z [...] r., wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. w związku z art. 83 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r., poz. 266 ze zm.), zwanej dalej u.s.u.s., Zakład Ubezpieczeń Społecznych utrzymał w mocy decyzję własną z [...] r. o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie z wniosku L. N. o umorzenie składek za listopad 2019 r. na ubezpieczenia społeczne i na ubezpieczenie zdrowotne za osoby zgłaszane do ubezpieczeń w części finansowanej przez ubezpieczonych.

W uzasadnieniu organ drugiej instancji podniósł, że 7 stycznia 2020 r. L. N. złożył wniosek o umorzenie należności z tytułu składek. Zakład Ubezpieczeń Społecznych 19 lutego 2020 r. wydał decyzję o odmowie wszczęcia postępowania za osoby zgłaszane do ubezpieczeń w części finansowanej przez ubezpieczonych oraz za pracowników w części finansowanej przez płatnika.

Skarżący złożył wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych utrzymując decyzję z 19 lutego 2020 r. w mocy podniósł, że postępowanie w sprawie umorzenia składek finansowanych przez osoby ubezpieczone nie będące płatnikami składek nie może zostać wszczęte z uwagi na brak przepisów prawa, które byłyby dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych podstawą dla podjęcia rozstrzygnięcia w zakresie umorzenia bądź odmowy umorzenia tych składek. Zgodnie bowiem z art. 30 u.s.u.s. do składek finansowanych przez ubezpieczonych nie będących płatnikami składek nie stosuje się art. 28 tejże ustawy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustalił, że na koncie skarżącego jako płatnika składek figurują między innymi zaległe składki za osoby zgłaszane do ubezpieczeń w części finansowanej przez ubezpieczonych oraz w części finansowanej przez płatnika. W stosunku do wymienionych w art. 28 u.s.u.s. należności wykluczone jest podjęcie jakiegokolwiek rozstrzygnięcia w sprawie ich umorzenia. Dotyczy to zarówno rozstrzygnięcia pozytywnego, jak i negatywnego. W stosunku do tego rodzaju składek Zakład nie może więc badać przesłanek umorzenia przewidzianych w art. 28 u.s.u.s. Wskazując na art. 28 ust. 3a u.s.u.s. organ administracji wskazał, że umorzenie z powodu trudnej sytuacji może dotyczyć wyłącznie składek na własne ubezpieczenia płatnika składek. W odniesieniu do należności z tytułu składek za osoby zgłaszane do ubezpieczeń w części finansowanej przez płatnika, które figurują na koncie skarżącego jako płatnika składek, przepis ten nie ma zastosowania. Oznacza to, że Zakład nie może podjąć jakiegokolwiek rozstrzygnięcia w sprawie umorzenia należności z tytułu składek na podstawie tego przepisu. Powołując się na art. 61a § 1 k.p.a. oraz art. 83b u.s.u.s. organ administracji stwierdził, że musi wydać decyzję o odmowie wszczęcia postępowania. Nie może prowadzić w przypadku skarżącego postępowania w sprawie umorzenia należności z tytułu składek na podstawie art. 28 ust. 3a u.s.u.s. i wydanego na jego podstawie rozporządzenia. W oparciu o art. 28 ust. 3a u.s.u.s. nie mogą być umarzane należności z tytułu składek za zatrudnionych pracowników niebędących płatnikami składek. W zakresie należności z tytułu składek, które podlegać mogą rozpatrzeniu, wydana została 11 marca 2020 r. decyzja merytoryczna w sprawie wniosku skarżącego o umorzenie zadłużenia, od której również przysługuje wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.