Wyrok WSA w Warszawie z dnia 19 września 2019 r., sygn. III SA/Wa 37/19

Interpretacje podatkowe; Podatek dochodowy od osób prawnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Waldemar Śledzik, Sędziowie asesor WSA Piotr Dębkowski (sprawozdawca), sędzia WSA Jacek Kaute, Protokolant starszy referent Michał Strzałkowski, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 września 2019 r. sprawy ze skargi Banku [...] S.A. z siedzibą w W. na interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 31 października 2018 r. nr 0114-KDIP2-3.4010.218.2018.2.MS w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych oddala skargę

Uzasadnienie

W dniu 25 lipca 2018 r. do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej DKIS) wpłynął wniosek Banku [...] S.A. z/s w W. (dalej Skarżąca) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1036 ze zm., dalej Updop).

We wniosku Skarżąca podała, że zawierała z klientami będącymi spółkami prawa handlowego transakcje na pochodnych instrumentach finansowych m. in. na opcjach walutowych. W momencie zapadalności opcji walutowych Skarżąca rozpoznawała kwotę jej należną jako przychód należny zgodnie z art. 12 ust. 3-3a Updop odprowadzając od tych transakcji 19% podatek. W związku z powstałym w latach 2008 - 2010 kryzysem finansowym, należności z opcji walutowych, a także wszelkich innych należności jakie Skarżąca posiadała względem wymienionych wcześniej klientów, stały się nieregularne, tj. przedsiębiorcy nie byli ich w stanie uregulować w części lub w całości. W związku z tym Skarżąca podejmowała działania windykacyjne w celu odzyskania swoich należności. Składane były wnioski o ogłoszenie upadłości, w rezultacie których sądy ogłaszały upadłość przedsiębiorców obejmującą likwidację ich majątku.

W trakcie procesu zgłaszania wierzytelności z tytułu zawartych transakcji opcji walutowych na listę wierzytelności występowały niekiedy przypadki gdy syndyk odmawiał ich umieszczenia. Następnie sędzia-komisarz postanowieniem odrzucał sprzeciw Skarżącej, a sąd upadłościowy oddalał zażalenie. Najczęstszą podstawą nieuwzględnienia wierzytelności Skarżącej był zarzut naruszenia art. 84 i 88 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. (Dz. U. z 2018 r., poz. 1025 ze zm., dalej Kc), tj. wady oświadczenia woli przedsiębiorców jako stron transakcji polegające na błędzie co do treści czynności prawnej (niezrozumienie warunków transakcji opcji walutowych). Oddalenie zażaleń Skarżącej nie oznaczało uznania przedmiotowych transakcji za nieważne, ale powodowało, że z jednej strony syndyk reprezentujący upadłego występował z powództwem o odszkodowanie, zaś Skarżąca dalej dochodziła swoich wierzytelności tyle, że poza postępowaniem upadłościowym. Spory sądowe jakie powstały między stronami były długoletnie. Przeważnie zapadały wyroki korzystne dla Skarżącej. W niektórych przypadkach Skarżąca i syndyk zawierali ugody, w ramach których dochodziło do zrzekania się obopólnych roszczeń w celu zakończenia istniejących sporów, które w istocie i tak nie dawały realnych podstaw do otrzymania jakichś korzyści majątkowych, a generowały jedynie stałe koszty postępowania. Na mocy zawartej ugody strony cofały, zgodnie z art. 203 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2018 r., poz. 1360 ze zm., dalej Kpc) złożone powództwa. Skarżąca podkreśliła, że w ten sposób ich roszczenia materialno-prawne nie mogły być dochodzone na drodze sądowej, co wywoływało analogiczny skutek jak w przypadku wygaśnięcia zobowiązań.