Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 19 września 2019 r., sygn. II SA/Po 557/19

Pomoc społeczna

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Barbara Drzazga (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Danuta Rzyminiak - Owczarczak Sędzia WSA Izabela Paluszyńska Protokolant st. sekr. sąd. Edyta Rurarz - Kwietniewska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 września 2019 r. sprawy ze skargi B. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] kwietnia 2019 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia nienależnie pobranych świadczeń z funduszu alimentacyjnego oddala skargę

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z [...] kwietnia 2019 r. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze (SKO) po rozpatrzeniu odwołania B. B. od decyzji Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w [...] (MGOPS) działającego z up. Wójta Gminy [...] z [...] lutego 2019 r. nr [...] odmawiającej B. B. umorzenia zobowiązań z tytułu nienależnie pobranych świadczeń z funduszu alimentacyjnego wypłaconych na rzecz syna O. B. za okres 1-30.09.2017r., ustalonych decyzją Wójta Gminy [...] z [...] marca 2018 r. w kwocie [...]zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.

Decyzję tę wydano w następującym stanie faktycznym i prawnym.

Kierownik MGOPS w [...] decyzją z [...] lutego 2019 r. odmówił B. B. umorzenia zobowiązań z tytułu nienależnie pobranych świadczeń z funduszu alimentacyjnego wypłaconych jej na rzecz syna O. B. za okres 1-30.09.2017r. Organ stwierdził na podstawie wywiadu środowiskowego, że B. B. jest rozwiedziona i prowadzi z [...]-letnim synem O. wspólne gospodarstwo domowe. W tym samym budynku, którego B. B. jest właścicielką, mieszka jej ojciec S. O., który korzysta ze wspólnej kuchni i łazienki oraz zajmuje 1 pokój, lecz prowadzi odrębne gospodarstwo domowe. B. B. opiekuje się niepełnosprawnym ojcem. Źródłem dochodu w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku było: świadczenie pielęgnacyjne w związku z opieką nad matką w kwocie [...]zł (wypłacony w XII 2018 r. za IX i X 2018 r.), alimenty w wys. [...] zł, zasiłek rodzinny z dodatkami w kwocie [...]zł (wypłacony w XII 2018 r. - wyrównanie za okres VIII-XII 2018 r., miesięczna kwota [...]zł), dochód z gospodarstwa rolnego w kwocie [...]zł. Ustalono, że wnioskodawczyni jest właścicielką gospodarstwa rolnego o pow. [...] ha fiz. ([...] ha przeliczeniowe) oraz współwłaścicielką w części gruntu o pow. [...] ha fiz. ([...] ha przeliczeniowe). Posiada też [...] koni. Miesięczne koszty utrzymania rodziny strony wynoszą [...] zł (energia elektryczna - [...] zł, gaz - [...] zł, leki - [...] zł, woda - [...] zł, opał - [...] zł, opłaty komunalne - [...] zł, składka KRUS - [...] zł). B. B. uiszcza też co miesiąc ratę kredytu w kwocie [...]zł. Wnioskodawczyni posiada dom o pow. [...] m2, nie posiada oszczędności ani wartościowych przedmiotów. Jest właścicielem auta [...] z 2003 r. Organ I instancji uznał, przy tak ustalonej sytuacji rodzinnej, majątkowej i finansowej strony, że nie zasługuje ona na umorzenie kwoty nienależnie pobranego świadczenia. Organ dodał, że strona z tytułu opieki nad niepełnosprawnym ojcem uzyskała świadczenie pielęgnacyjne od [...] lutego 2018 r. na stałe (decyzja SKO w [...] z [...].02.2019 r.). Kwota tego świadczenia wynosi w 2018 r. [...] zł, a od I 2019 r. [...] zł miesięcznie. Ponadto [...] lutego 2019 r. otrzymała kwotę [...]zł spłaty świadczenia pielęgnacyjnego z okres XI 2018r. - I 2019 r. i bieżące świadczenie za II 2019 r. Ponadto w XII 2018 r. B. B. otrzymała świadczenie wychowawcze na dziecko w kwocie [...]zł (za okres VII-XII 2018 r.). Przyznano jej też świadczenie wychowawcze na dziecko na okres [...].10.2018 r. - [...].09.2019 r. w kwocie [...]zł/m-c. Choć dochodu z tego tytułu nie wlicza się do dochodu przy ubieganiu się o pomoc, jednak w przypadku podjęcia decyzji o możliwościach zwrotu nienależnie pobranego świadczenia, należy je wykazać, gdyż mają istotny wpływ na ocenę sytuacji finansowej rodziny. Za stronę, po wyrejestrowaniu z [...] i zaprzestaniem prowadzenia gospodarstwa rolnego celem sprawowania opieki nad niepełnosprawnym ojcem, składki zdrowotna i społeczną uiszcza Wójt Gminy [...]. Organ I instancji podkreślił, że gdyby strona przez cały okres toczącego się postępowania, czyli od IX 2017 r. do XI 2018 r. odkładała systematycznie po ok. [...] zł, czy to z otrzymywanych alimentów, czy ze świadczenia wychowawczego, bez trudu byłaby w stanie zwrócić kwotę nienależnie pobranego świadczenia. MGOPS uznał, że strona nie wykazała, by zachodziły nadzwyczajne względy, które mogłyby zachwiać podstawami egzystencji jej rodziny. Wprawdzie sytuacja dochodowa w jej gospodarstwie domowym jest trudna, to samo to nie daje podstaw do orzeczenia ulgi. Umorzenie należności na podstawie art. 23 ust. 8 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 554 ze zm. - u.p.o.u.a.) jest wyjątkiem od reguły egzekwowania świadczeń i nakłada na organ obowiązek zbadania, czy wniosek rzeczywiście dotyczy przypadku szczególnie uzasadnionego.