Wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 27 sierpnia 2019 r., sygn. II SA/Rz 596/19

Administracyjne postępowanie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący SWSA Ewa Partyka /spr./ Sędziowie WSA Paweł Zaborniak WSA Marcin Kamiński Protokolant specjalista Anna Mazurek - Ferenc po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 sierpnia 2019 r. sprawy ze skargi A. M. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] kwietnia 2019 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia, że wypłacone świadczenie z tytułu zasiłku stałego jest kwotą nienależnie wypłaconą oraz ustalenia terminu zwrotu świadczenia uchyla zaskarżoną decyzję i decyzję Burmistrza Miasta z dnia [...] listopada 2018 r. nr [...].

Uzasadnienie

Przedmiotem skargi A.M. (zwanej dalej "skarżącą") jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] (dalej jako: "SKO" lub "Kolegium") z dnia [...] kwietnia 2019 r. nr [...] uchylająca w części (w zakresie terminu zwrotu) decyzję Burmistrza Miasta [...] z dnia [...] listopada 2018 r. nr [...], ustalającą, że wypłacone świadczenie z tytułu zasiłku stałego jest kwotą nienależnie wypłaconą oraz ustalającą termin zwrotu tego świadczenia. Na podstawie akt sprawy ustalono następujący stan faktyczny;

Decyzją z dnia [...] sierpnia 2014 r. nr [...] został przyznany skarżącej zasiłek stały w wysokości 456 zł miesięcznie na okres od 1 lipca 2014 r. do 30 kwietnia 2016 r. Następnie z uwagi na zmianę kryterium dochodowego decyzją z dnia [...] października 2015 r. nr [...] zmieniono wysokość zasiłku stałego od 1 października 2015 r. z kwoty 456 zł na kwotę 514 zł miesięcznie.

W dniu [...] sierpnia 2017 r. Burmistrz Miasta [...] wydał decyzję nr [...], w której ustalił kwotę nienależnie pobranego przez skarżącą zasiłku stałego oraz termin zwrotu świadczenia. Decyzja ta została utrzymana w mocy decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] listopada 2017 r. nr [...]. Na skutek złożonej przez skarżącą skargi, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie wyrokiem z dnia 6 czerwca 2018 r., sygn. akt II SA/Rz 285/18, uchylił obie w/w decyzje. Sąd podkreślił, że warunkiem spełnienia przesłanki z art. 98 ustawy o pomocy społecznej, tj. uzyskania przez skarżącą świadczenia na podstawie nieprawdziwych informacji byłoby wykazanie, że skarżąca świadomie podała te nieprawdziwe dane o sytuacji majątkowej, wprowadzając organ w błąd. Sąd stanął wyraźnie na stanowisku, że nie można mówić o wyłącznie obiektywnym charakterze świadczenia nienależnie pobranego na gruncie ustawy o pomocy społecznej, abstrahując od staranności, stanu wiedzy czy winy beneficjenta pomocy społecznej. Sąd wyjaśnił, że bezwzględny obowiązek zwrotu świadczenia z powodu podania "nieprawdziwych informacji" nie może abstrahować od świadomości osoby udzielającej bądź nieudzielającej danej informacji. Osoba ta może bowiem w najlepszej wierze podać np. niepełne informacje na skutek błędnego czy niedokładnego pouczenia przez organ lub usprawiedliwionej niewiedzy. Sąd podzielił prezentowane w orzecznictwie stanowisko, że stwierdzenie zaistnienia przesłanek z art. 6 pkt 16 ustawy o pomocy społecznej przez organ administracji, powinno mieć na względzie stan świadomości osoby wnioskującej o nie oraz klarowność pouczeń organu.