Wyrok WSA w Kielcach z dnia 11 kwietnia 2019 r., sygn. II SA/Ke 120/19

Nieruchomości

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Dorota Chobian, Sędziowie Sędzia WSA Krzysztof Armański (spr.), Sędzia WSA Beata Ziomek, Protokolant Starszy inspektor sądowy Sebastian Styczeń, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 kwietnia 2019r. sprawy ze skargi Gminy na decyzję Wojewody z dnia [...] w przedmiocie uznania nieruchomości za mienie gromadzkie I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję organu I instancji; II. zasądza od Wojewody na rzecz Gminy kwotę 680 (sześćset osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia 3 stycznia 2019r. znak: SPN.IV.7511.1.9.2018 Wojewoda Świętokrzyski utrzymał w mocy decyzję Starosty Opatowskiego z dnia 31 października 2018r. znak: G-ll.6824.31.2018 w przedmiocie odmowy uznania nieruchomości za mienie gromadzkie.

Powyższe rozstrzygnięcie zostało wydane w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych.

Wnioskiem z dnia 15 maja 2018r. Wójt Gminy Baćkowice wystąpił do Starosty Opatowskiego o wydanie decyzji o uznaniu za mienie gromadzkie nieruchomości położonej w miejscowości Wszachów, oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr 1468/3 o pow. 0,0984 ha.

Decyzją z dnia 31 października 2018 r. organ I instancji odmówił ustalenia, że powyższa nieruchomość stanowi mienie gromadzkie.

Odwołanie od tego rozstrzygnięcia złożył Wójt Gminy Baćkowice, podnosząc zarzuty naruszenia przepisów postępowania mającego istotny wpływ na wynik sprawy i domagając się zmiany tego rozstrzygnięcia i uwzględnienia wniosku, albo uchylenia decyzji oraz przekazania sprawy organowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Wojewoda Świętokrzyski, wydając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 kpa opisaną na wstępie decyzję, wskazał na definicję mienia gromadzkiego (gminnego) zawartą w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 29 listopada 1962 r. w sprawie zarządu mienia gromadzkiego i trybu jego zbywania (Dz. U. nr 64, poz. 303), wydanym z upoważnienia ustawy z dnia 25 stycznia 1958 r. o radach narodowych (Dz.U. z 1958r. nr 5, poz. 16). Przepis § 1 pkt 1 tego rozporządzenia stanowi, że przez mienie gromadzkie użyte w rozporządzeniu należy rozumieć mienie, które do dnia wejścia wżycie ustawy z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych (Dz. U. Nr 43, poz. 191) stanowiło majątek dawnych gromad jako majątek gromadzki, dobro gromadzkie i inne prawa majątkowe. Istniejące do 1954r. gromady, powstałe na mocy ustawy z dnia 13 marca 1933r. o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego, posiadały osobowość prawną oraz były podmiotem praw majątkowych. W związku z tym dla ustalenia, czy wskazana we wniosku nieruchomość była mieniem gromadzkim na dzień wejścia w życie ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych (tj. 5 lipca 1963r.), istotne było ustalenie, czy przed tą datą nieruchomość była wspólnie użytkowana przez mieszkańców wsi oraz czy w okresie od 1933 roku do 1954 roku stanowiła majątek dawnych gromad. Organ wyjaśnił zarazem, że na podstawie ww. ustawy z dnia 25 września 1954 r. w miejsce istniejących uprzednio gmin i gromad utworzone zostały nowe gromady jako jednostki podziału administracyjnego wsi. W sensie prawnym przestał istnieć dotychczasowy podmiot własności mienia gromadzkiego, ponieważ odpowiednikiem dawnej gromady stała się wieś, która nie miała osobowości prawnej, a zatem nie mogła stać się następczynią gromady w zakresie praw majątkowych. Ustawa z dnia 25 stycznia 1958r. o radach narodowych nie wniosła do sytuacji prawnej mienia gromadzkiego żadnych zmian, a jedynie powierzyła zarząd tym majątkiem gromadzkim radom narodowym. Ustawa ta przewidywała bowiem, że dotychczasowe mienie gromadzkie staje się mieniem gminnym i choć nie zawierała wyraźnego postanowienia, że mienie gromadzkie stało się mieniem państwowym, to mienie to traktowała jako własność Państwa, pozostającą w dyspozycji organów władzy państwowej - gromadzkich rad narodowych.