Wyrok WSA w Łodzi z dnia 14 grudnia 2018 r., sygn. II SA/Łd 795/18

Pomoc społeczna

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi Wydział II w składzie następującym: Przewodnicząca: Sędzia WSA Magdalena Sieniuć (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Bogusław Klimowicz Sędzia WSA Jolanta Rosińska Protokolant: St. sekretarz sądowy Magdalena Rząsa po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 grudnia 2018 r. sprawy ze skargi Z. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania zasiłku celowego 1) uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta P. z dnia [...] roku nr [...]; 2) przyznaje i nakazuje wypłacić z funduszu Skarbu Państwa Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi radcy prawnemu M. W. prowadzącemu Kancelarię Radcy Prawnego w Ł. przy ulicy A 8 lokal 1 kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych, powiększoną o należny podatek od towarów i usług, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skarżącemu z urzędu. A.B.

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z dnia [...]. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. utrzymało w mocy decyzję Prezydenta Miasta P. z dnia [...] nr [...] o odmowie przyznania świadczenia pieniężnego z pomocy społecznej w formie zasiłku celowego w miesiącu kwietniu 2018 r. z przeznaczeniem na dofinansowanie zakupu żywności.

Jak wynika z akt sprawy, ww. decyzją z dnia [...] Prezydent Miasta P. odmówił Z.S. przyznania świadczenia pieniężnego z pomocy społecznej w formie zasiłku celowego w miesiącu kwietniu 2018 r. z przeznaczeniem na dofinansowanie zakupu żywności. W uzasadnieniu decyzji organ I instancji wskazał, że w dniu 3 kwietnia 2018 r. strona złożyła wniosek o przyznanie jej zasiłku celowego, wskazując na swoją sytuację życiową i podnosząc, że po opłaceniu wszystkich wydatków na zakup żywności pozostaje jej kwota w wysokości 92,96 zł, a nie są to środki wystarczające na miesięczne pokrycie wydatków na zakup żywności. Organ w trakcie prowadzonego postępowania ustalił, że wnioskodawca prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe. Nie posiada stałych źródeł utrzymania. Ma przyznany zasiłek stały w wysokości 604,00 zł. W 2018 r. wnioskodawca miał przyznany dodatek mieszkaniowy oraz dodatek energetyczny w kwocie 166,72 zł na okres od 1 marca 2018 r. do 31 sierpnia 2018 r. W miesiącu lutym 2018 r. dobrowolnie zrezygnował z pobierania przedmiotowych dodatków. Powyższe dodatki zostały wygaszone. Pracownik socjalny podczas wywiadu środowiskowego poinformował wnioskodawcę, iż w celu poprawienia jego sytuacji osobistej (w tym sytuacji finansowej) powinien on wystąpić o przyznanie dodatku mieszkaniowego i energetycznego. Zaproponowano wnioskodawcy podpisanie kontraktu socjalnego w tej kwestii. Wnioskodawca odmówił spisania takiego kontraktu, argumentując, że po przeliczeniu zasiłku stałego z tytułu uzyskania dochodu (dodatek energetyczny i mieszkaniowy) kwota tego zasiłku będzie mniejsza, a tym samym jego dochód całkowity również będzie mniejszy. Wnioskodawca wskazał, iż według jego wyliczeń oraz danych uzyskanych z Wydziału Spraw Lokalowych Urzędu Miasta P. w takim przypadku jego dochód miesięczny będzie wynosił 603,05 zł miesięcznie. Dalej organ I instancji przywołał treść art. 39 ustawy o pomocy społecznej i wskazując na art. 7 pkt. 2-15 tej ustawy, wyjaśnił, kiedy przysługuje prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej. Nadto w uzasadnieniu decyzji organ I instancji przywołał również art. 106 ust. 4 oraz art. 107 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, podkreślając, że wyznacznikiem uzyskania prawa do zasiłku jest sytuacja materialna wnioskodawcy, ale także cel, na który taka forma pomocy ma być przeznaczona. Organ podkreślił przy tym, że rozstrzygnięcie w sprawie zasiłku celowego zapada w ramach uznania przyjmującego postać decyzji administracyjnej. Organ decyzyjny ma obowiązek brania pod uwagę interesu obywatela i interesu społecznego. Nie mniej ważnym, a istotnym elementem, jest również kwestia środków własnych pozostających w dyspozycji organu na ten cel. Ustawodawca bowiem wyraźnie zaznaczył, iż przyznawanie pomocy finansowej w postaci zasiłku celowego ma dla organu przyznającego taką pomoc charakter fakultatywny. Organ jest w tej sytuacji władny, aby po należytym ustaleniu sytuacji zdrowotnej, materialnej, zawodowej i osobistej klienta przyznać mu lub odmówić tej formy pomocy. Uznanie to nie pozwala, co prawda, organowi na pełną, nieograniczoną dowolność w rozstrzygnięciu sprawy, ale też nie nakazuje mu spełnienia każdego żądania obywatela - wnioskodawcy. Organ w pierwszej kolejności powinien ustalić, czy przyznanie zasiłku spełnia przesłanki określone w art. 39 ust 1 ustawy o pomocy społecznej oraz czy jego otrzymanie umożliwi wnioskodawcy życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. Spełnienie warunków do otrzymania zasiłku celowego nie obliguje jednak organu do jego przyznania. W ramach uznania administracyjnego organ ma prawo dokonywać oceny hierarchii zgłaszanych potrzeb. Działanie organu w ramach uznania administracyjnego oznacza zatem załatwienie sprawy zgodnie ze słusznym interesem obywatela, o ile nie stoi temu na przeszkodzie interes społeczny i możliwości organu w zakresie posiadanych uprawnień i środków.