Postanowienie WSA w Poznaniu z dnia 22 czerwca 2018 r., sygn. II SA/Po 368/18

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Asesor WSA Jan Szuma po rozpoznaniu w dniu 22 czerwca 2018 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku E. J. G. i R. G. o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji w sprawie ze skargi E. G. i R. G. na decyzję Wojewody z dnia [...] lutego 2018 r., nr [...] w przedmiocie zezwolenia na niezwłoczne zajęcie części nieruchomości postanawia: odmówić wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji /-/ J. Szuma

Uzasadnienie

Pismem z dnia 19 marca 2018 r. E. G. i R. G. wniosły skargę na decyzję Wojewody (zwanego dalej "Wojewodą") z dnia [...] lutego 2018 r., [...]. Decyzją tą uchylono decyzję Starosty [...] (zwanego dalej "Starostą") z dnia [...] 2017 r., [...] odmawiającą E. sp. z o.o. udzielenie zezwolenia na niezwłoczne zajęcie części nieruchomości stanowiącej własność E. G. oraz R. G. - działki [...], obręb [...], ark[...], w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości. W to miejsce Wojewoda jednocześnie udzielił E. sp. z o.o. zezwolenia na niezwłoczne zajęcie części wymienionej nieruchomości i nadał rozstrzygnięciu rygor natychmiastowej wykonalności.

W skardze, poza wnioskami głównymi obejmującym żądanie uchylenia zaskarżonej decyzji (i zasądzenia kosztów postępowania), E. G. i R. G. wystąpiły także o wstrzymanie jej wykonania.

Uzasadniając wniosek skarżące wskazały, że ich działka ([...]) objęta została ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego [...] na obszarze osiedla [...], zatwierdzonego uchwałą [...] Rady Miasta P. z dnia [...] 2005 r. i oznaczona została jako [...] - istniejąca zabudowa w budynkach [...]. E. G. i R. G. wskazały, że niezwłoczne zajęcie nieruchomości uniemożliwi im jakąkolwiek rozbudowę, jak również narazi je na szereg niedogodności w związku z prowadzonymi pracami, a następnie z funkcjonowaniem linii. Przebudowa linii nad działką skutkuje tym, że nie będzie ona mogła być wykorzystana przez właścicielki zgodnie z jej przeznaczeniem. Narazi tym samym skarżące na straty finansowe oraz dalej idące negatywne skutki. E. G. i R. G. dodały, że wnioskodawczyni (E. sp. z o.o.) nie wykazała, że interes społeczny wymaga natychmiastowego przystąpienia do przebudowy linii. Również to przemawia za wstrzymaniem wykonania decyzji, która godzi w ważny interes strony.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje:

Wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji nie jest zasadny.

Stosownie do art. 61 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, dalej "P.p.s.a.") wniesienie skargi do sądu nie wstrzymuje wykonania aktu lub czynności. Jednakże zgodnie z art. 61 § 3 P.p.s.a. po przekazaniu sądowi skargi sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.

Ciężar dowodu w zakresie wykazania powyższych okoliczności, stanowiących podstawę do wstrzymania wykonania zaskarżonego aktu, spoczywa na wnioskodawcy i sprowadza się do przedstawienia konkretnych zdarzeń, które mogłyby uprawdopodobnić, że wykonanie zaskarżonej decyzji faktycznie spowoduje znaczną szkodę lub powstanie trudnych do odwrócenia skutków (zob. postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 7 lutego 2014 r., I OZ 66/14 i I OZ 65/14; z dnia 19 grudnia 2013 r., II OZ 1189/13 oraz z dnia 26 lutego 2014 r., II OZ 186/14, orzeczenia.nsa.gov.pl).

Ocena czy grożąca szkoda jest znaczna, możliwe jest wyłącznie na podstawie analizy okoliczności konkretnej sprawy i można o niej twierdzić wówczas, gdy rozmiary szkody wywołane wykonaniem zaskarżonego aktu są większe niż zwykle wywołane wykonaniem aktu tego rodzaju. Trudne do odwrócenia skutki to takie skutki wykonania zaskarżonej decyzji, które wprawdzie można odwrócić, ale przy podjęciu nadmiernego w danych warunkach wysiłku. Dlatego zawarta we wniosku argumentacja, powinna być poparta faktami i ewentualnie odnoszącymi się do nich dowodami, które uzasadniają wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu (zob. wyżej powołane postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26 lutego 2014 r., II OZ 186/14). Ogólnikowe twierdzenia, pozbawione szerszego uzasadnienia, nie mogą stanowić podstawy do orzeczenia przez Sąd o wstrzymaniu wykonania zaskarżonego aktu.

Zaskarżona w niniejszej sprawie decyzja wydana została w oparciu m.in. o art. 124 ust. 1a ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r., poz. 121 ze zm.; dalej "u.g.n."), co wyłącza ją z zakresu działania art. 9 u.g.n. Zgodnie z tym ostatnim przepisem w sprawach, o których mowa w przepisach działu III u.g.n., z wyłączeniem art. 97 ust. 3 pkt 1, art. 122, art. 124 ust. 1a, art. 124b ust. 1, art. 126 i art. 132 ust. 1a, wykonanie decyzji następuje po upływie 14 dni od dnia, w którym upłynął bezskutecznie trzydziestodniowy termin do wniesienia skargi na decyzję do sądu administracyjnego. W przypadku wniesienia skargi do sądu administracyjnego w tych sprawach organ, który wydał decyzję, wstrzymuje z urzędu jej wykonanie, w drodze postanowienia, na które nie przysługuje zażalenie. Oznacza to, że co do zasady wniesiona skarga do sądu administracyjnego na decyzje wydane na podstawie art. 124 u.g.n. powoduje wstrzymanie ich wykonanie z urzędu. Komentowany przepis nie dotyczy jednak m.in. decyzji w sprawie zezwolenia na niezwłoczne zajęcie nieruchomości, wydawanego przez starostę wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej, podmiotowi, który będzie realizował cel publiczny (art. 122 i 124 ust. 1a u.g.n.). Wyłączenie tych decyzji z zakresu działania art. 9 u.g.n. jest w pełni zrozumiałe, gdyż są one wydawane pod presją okoliczności, po to by uniknąć zbędnej zwłoki. Wstrzymanie wykonania takich decyzji nastąpić może na zasadach ogólnych, w wyniku złożenia wniosku o wstrzymanie ich wykonania do organu odwoławczego lub do sądu administracyjnego (pod warunkiem złożenia skargi na tę decyzję). Wyłączenia te należy uznać za wyraz uznania za wyższe dobro celów, którym służą przepisy wyłączone spod działania art. 9 u.g.n., niż celu, jakiemu służy generalnie regulacja art. 9, czyli ochrony własności (por. E. Bończak - Kucharczyk, Ustawa o gospodarce nieruchomościami, Komentarz, Warszawa 2013, wyd. el., komentarz do art. 9).

W związku z powyższym wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji może w niniejszej sprawie mieć miejsce wyłącznie w oparciu o zasady ogólne zawarte w art. 61 § 3 P.p.s.a. Orzekając o wstrzymaniu lub odmowie wstrzymania zaskarżonego aktu sąd ocenia, czy w sprawie zaistniały przesłanki określone w art. 61 § 3 P.p.s.a. Wniosek w tym przedmiocie powinien być wnikliwie uzasadniony. Konieczna jest spójna argumentacja, poparta faktami oraz odnoszącymi się do nich dowodami, które uzasadniają jego uwzględnienie. Nieodzowne jest w jej ramach wykazanie zaistnienia jednej z przesłanek określonych w art. 61 § 3 P.p.s.a., to jest zaistnienia niebezpieczeństwa wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.

Rozpoznawany wniosek E. J. G. i R. G. powyższych wymogów nie spełnia, bowiem nie wykazano, dlaczego wykonanie zaskarżonej decyzji rodzi ryzyko wyrządzenia skarżącej znacznej szkody, względnie spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Zważyć należy, że argumentacja wniosku sprowadza się do ogólnych stwierdzeń, że "niezwłoczne zajęcie nieruchomości uniemożliwi jakąkolwiek rozbudowę, jak również narazi skarżące na szereg niedogodności w związku z prowadzonymi pracami", czy że "przebudowa linii nad działką skutkuje tym, że nie będzie ona mogła być wykorzystywana przez właścicielki zgodnie z przeznaczeniem". Nie wskazano jednak jaka konkretnie rozbudowa nie będzie mogła powstać na skutek modernizacji linii energetycznej (już zresztą istniejącej) i dlaczego. Nie wyjaśniono także, z jakich powodów prace związane z linią energetyczną narażą skarżące na niedogodności, a także jak owe niegodności należy łączyć z przesłanką znacznej szkody lub trudnych do odwrócenia skutków.

W ocenie Sądu argumentacja skarżących jest o tyle nieprzekonująca, że na jej potwierdzenie nie przedstawiono konkretnych i mających odzwierciedlenie w stanie faktycznym niniejszej sprawy wyjaśnień. W szczególności nie wskazano, w jaki sposób na stan nieruchomościach ingerują czynności związane z wykonaniem zaskarżonej decyzji. Nie podano, między innymi, jakie konkretnie zamiary związane z przeznaczeniem nieruchomości mają E. G. i R. G., dlaczego ich aktywność miałaby kolidować z pracami związanymi z linią energetyczną, a jeśli istnieje obawa, że to nastąpi, to w jaki sposób wykonanie zaskarżonej decyzji może spowodować dla skarżących znaczne szkody lub trudne do odwrócenia skutki.

Tymczasem zważyć należy, że Sąd nie dokonuje żadnych ustaleń faktycznych w zakresie wniosku o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji. Skoro nie wykazano w sposób jednoznaczny i nie budzący wątpliwości, że w sprawie zachodzi realna możliwość zaistnienia niebezpieczeństwa wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, to nie było podstaw do udzielenia ochrony tymczasowej.

Nadto stwierdzić należy, że wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji, której nadano rygor natychmiastowej wykonalności, byłoby działaniem sprzecznym z założeniem ustawodawcy i niweczyłoby cel takiego uregulowania. Organ odwoławczy odnotował, że wedle oceny stanu technicznego linii należy w możliwie najkrótszym terminie wykonać jej kompleksową przebudowę w celu uzyskania większej obciążalności oraz dokonać wymiany wyeksploatowanych elementów. Doszło bowiem miedzy innymi do zaawansowanej korozji kątowników stanowisk, czy uszkodzeń uziemień, a nawet ich braków. Linia wykazuje też dużą awaryjność. W ocenie Wojewody modernizacja linii elektroenergetycznej związana jest z potrzebą zabezpieczenia interesu społecznego, gdyż zagrożenia ciągłości dostawy energii mają charakter realny i w przypadku ich zaistnienia spowodują duże straty.

Uzupełniając powyższą argumentacje warto wskazać, że zgodnie z art. 124 ust. 4 u.g.n. podmiot otrzymujący zezwolenie na zajęcie części nieruchomości zobowiązany jest do naprawienia wszelkich szkód spowodowanych prowadzonymi pracami, a w szczególności do wypłacenia odszkodowania. Ustawa zabezpiecza zatem w tym zakresie interes właściciela nieruchomości.

Mając powyższe na uwadze Sąd stwierdził, że we wniosku skarżące nie uprawdopodobniły niebezpieczeństwa wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Okoliczności uzasadniających wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji nie można także zidentyfikować na podstawie materiału sprawy.

Z opisanych wyżej powodów Sąd na podstawie art. 61 § 3 P.p.s.a. orzekł jak w sentencji postanowienia.

Stosownie do art. 61 § 5 P.p.s.a. postanowienie wydano na posiedzeniu niejawnym.

/-/ J. Szuma

Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, http://orzeczenia.nsa.gov.pl/