Wyrok WSA w Warszawie z dnia 5 stycznia 2017 r., sygn. II SAB/Wa 663/16

Dostęp do informacji publicznej

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA - Stanisław Marek Pietras (spraw.) Sędzia WSA - Sławomir Antoniuk Sędzia WSA - Maria Werpachowska po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 5 stycznia 2017 r. sprawy ze skargi Stowarzyszenia [...] na bezczynność Prezydenta [...] W. w przedmiocie wniosku o udostępnienie informacji publicznej - oddala skargę -

Uzasadnienie

Stowarzyszenia [...] pismem z dnia [...] września 2016 r. przesłanym drogą elektroniczną, zwróciło do Prezydenta [...] W. o udostepnienie zawartości poczty elektronicznej wykorzystywanej przez Prezydenta W. od 1 sierpnia 2016 r. z wyłączeniem treści podlegających wyłączeniu na podstawie art. 5 ust. 1 i 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej i jednocześnie o wskazanie formy, w jakiej może być przekazana wnioskowana informacja.

Pismem z dnia [...] września 2016 r. nr [...], Dyrektor Gabinetu Prezydenta odpowiedział Stowarzyszeniu, że zawartość poczty elektronicznej nie podlega udostępnieniu w trybie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, ponieważ nie posiada przymiotu informacji publicznej.

W skardze z dnia [...] września 2016 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, Stowarzyszenia [...] wniosła o stwierdzenie bezczynności Prezydent [...] W. w przedmiocie rozpatrzenia wskazanego już wyżej wniosku z dnia [...] września 2016 r. o udzielenie informacji publicznej i zobowiązanie Prezydent W. do dokonania czynności w zakresie udostępnienia informacji publicznej. W uzasadnieniu - powołując się na opisany powyżej stan faktyczny - podano, że art. 61 Konstytucji RP stanowi o prawie obywatela do uzyskiwania informacji dotyczącej działalności organów władzy publicznej oraz osób, które pełnią funkcje publiczne, zaś w myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu ponownemu wykorzystywaniu na zasadach i w trybie określonych w niniejszej ustawie. Ta ogólna i dość nieprecyzyjna definicja została doprecyzowana w przepisie art. 6 ust. 1 ustawy poprzez zamieszczenie w nim otwartego katalogu przykładowych informacji, które zaliczają się do kategorii informacji publicznej. Przewidziane ograniczenia w tej dziedzinie, o których wspomina at. 61 ust. 3 Konstytucji nie są liczne i zostały podyktowane względami ochrony wolności i praw innych osób, ochrony porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa. W niniejszym przypadku jednak wyraźnie zaznaczono, że wnioskuje się o informację z wyłączeniem treści podlegających wyłączeniu na podstawie art. 5 ust. 1 i 2 ustawy. Informacją publiczną w rozumieniu ustawy stanowi każda wiadomość wytworzona lub odnoszona do władz publicznych, a także wytworzona lub odnoszona do innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub mieniem Skarbu Państwa, przy czym musi ona dotyczyć sfery istniejących już faktów i danych, a nie niezmaterializowanych w jakiejkolwiek postaci zamierzeń podejmowania określonych działań i może pochodzić od dowolnych podmiotów, jeżeli tylko dotyczy "sprawy publicznej" w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy. A zatem za informację publiczną można uznać treść jakichkolwiek dokumentów, które odnosiłyby się do szeroko rozumianego organu władzy publicznej lub podmiotu niebędącego organem administracji publicznej, lecz wykonującego zadania publiczne. Są nią dokumenty wytworzone bezpośrednio przez te podmioty, ale także dokumenty, których używają one przy realizacji przewidzianych prawem zadań, nawet gdy nie pochodzą wprost od nich. Tymczasem w rozpoznawanej sprawie nie sposób zgodzić się z argumentacją, jakoby przedmiot zadanych pytań nie stanowił informacji publicznej, ponieważ zadane pytanie nie dotyczy zawartości prywatnej poczty elektronicznej wykorzystywanej przez prezydent W., ale zawartości skrzynki elektronicznej służbowej, która była wykorzystywana do wypełniania obowiązków służbowych, do wysyłania oficjalnej korespondencji związanej z aktywnością zawodową Prezydent W., a nie do rozstrzygania spraw i problemów prywatnych. Za trafne należy przyjąć stanowisko, iż za dane publiczne można uważać treść zawartą w stanowisku wysłowionym przez organy władzy publicznej. Nie ma wówczas znaczenia forma w jakiej ono wyrażone, miejsce gdzie zostało opublikowane czy też zakres podmiotów, których dotyczyło. Status ten posiada np. korespondencja międzyresortowa pomiędzy ministrami. Innymi słowy, korespondencja mailowa osoby wykonującej zadania publiczne pozostaje w ścisłej korelacji z pojęciem "informacja publiczna". Dla pracownika służbowe skrzynki pocztowe to takie samo narzędzia pracy, jak chociażby służbowy komputer, czy telefon. Właścicielem e-mailowego adresu firmowego jest pracodawca, a pracownik drogą elektroniczną prowadzi w imieniu pracodawcy korespondencję. W efekcie takie informacje stanowią korespondencję podlegającą takiej samej ocenie jak korespondencja wysyłanej w sposób tradycyjny. Korespondencja takiego pracownika nie jest w istocie korespondencją prywatną, skoro do jej wysyłania pracownik używa konta służbowego, a nie prywatnego. Nośnikiem informacji publicznej może być każdy dokument, który został wytworzony, odtworzony i przekształcony przez władze publiczne, jest przez nie przechowywany lub odnosi się do nich. Odstępstwa od tak określonej zasady są możliwe tylko w sytuacji zaistnienia racjonalnie uzasadnionego wyjątku, opartego na podstawie ustawowej. Taki wyjątek musi być formułowany w sposób wyraźny, a wątpliwości powinny przemawiać na rzecz dostępu. Informacją publiczną będzie zatem całość dokumentacji posiadanej przez dany organ władzy publicznej, którą organ używa do zrealizowania powierzonych prawem zadań. Ponadto w orzecznictwie trafnie akcentuje się, że "informacja publiczna" zawiera w sobie pojęcie "dokument urzędowy", gdyż sama jest pojęciem szerszym, a dokument urzędowy należy kwalifikować jedynie jako jeden z rodzajów informacji publicznej. Nieprzestrzeganie zasady jawności i transparentności życia publicznego w znaczący sposób może uniemożliwić społeczną kontrolę działań organów państwa. Bez aktywnego i świadomego udziału obywateli w życiu społeczeństwa i państwa, nie da się zbudować w pełni funkcjonującego państwa demokratycznego. Realnie funkcjonująca zasada transparentności życia publicznego podwyższa świadomość prawną społeczeństwa i działa na rzecz jego rozwoju. Zatem nie sposób zgodzić się ze stanowiskiem Dyrektor Gabinetu Prezydenta, iż żądane informacje nie stanowią informacji publicznej. Pytanie dotyczyło pracy Prezydent Miasta [...] W., która jest osobą pełniącą funkcje publiczne, a więc jak najbardziej jej zachowanie może stanowić przedmiot informacji publicznej. Co więcej, [...] angażując się w sprawy będące w interesie publicznym spełnia rolę organizacji strażniczej i jej aktywność ma znaczenie porównywalne z działaniem prasy (wyrok ETPC w sprawie Młodzieżowa Inicjatywa na Rzecz Praw Człowieka przeciwko Serbii, skarga nr 48135/06, wyrok z 25 czerwca 2013 r.).