Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 12 maja 2015 r., sygn. II SA/Wr 166/15

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA - Władysław Kulon, Sędziowie Sędzia WSA - Olga Białek (spr.), Sędzia WSA - Ireneusz Dukiel, , Protokolant asystent sędziego - Wojciech Śnieżyński, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 29 kwietnia 2015 r. sprawy ze skargi Spółdzielni A. we W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego we W. z dnia 4 grudnia 2014 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wydania zezwolenia na usunięcie drzew I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu I instancji; II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego we W. na rzecz Spółdzielni A. we W. kwotę 457zł (czterysta pięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Samorządowe Kolegium Odwoławcze we W. decyzją z dnia 4 grudnia 2014 r., po rozpoznaniu odwołania Spółdzielni A. we W. (dalej: spółdzielnia lub strona skarżąca), utrzymało w mocy decyzję Prezydenta W. z dnia 30 października 2014 r. o odmowie udzielenia spółdzielni zezwolenia na usunięcie drzew: akacja o obwodzie pnia 37 cm, bez o obwodzie pnia 70 cm, śliwka mirabelka o obwodzie pnia 126 cm, topola o obwodzie pni 180 cm i 180 cm, jarzębina o obwodzie pnia 77 cm, jarzębina o obwodzie pnia 75 cm, jarzębina o obwodzie pnia 96 cm, jarzębina o obwodzie pni 53 cm i 70 cm, jarzębina o obwodzie pnia 60 cm.

W motywach decyzji organ odwoławczy podał, że powodem odmowy zezwolenia Spółdzielni Mieszkaniowej na wycięcie drzew rosnących na działce o podanym numerze, był brak zgody wszystkich współwłaścicieli tej nieruchomości, wymagany na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r., poz. 627 ze zm. - dalej: u.o.p.). Działka stanowi bowiem współwłasność spółdzielni oraz osób na rzecz których ustanowiono odrębną własność lokali. Organ odwoławczy nie zaakceptować wyrażonego przez spółdzielnię - z powołaniem się na art. 27 ust. 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1222 - dalej: u.s.m.) - poglądu o zbędności zgody właścicieli odrębnych lokali w sytuacji, gdy spółdzielnia wykonuje zarząd powierzony. W tym zakresie wskazał, że posiadanie przez spółdzielnie mieszkaniowe legitymacji do złożenia wniosku o wydanie zezwolenia na usunięcie drzew, w sytuacji, gdy podmiot ten jest wyłącznie współwłaścicielem tego gruntu, było wielokrotnie analizowane w orzecznictwie sądowoadministracyjnym (zob. wyroki: WSA w Lublinie z dnia 28 czerwca 2011 r., sygn. akt II SA/Lu 262/11, WSA w Warszawie z dnia 16 października 2009 r., sygn. akt VIII SA/Wa 371/2009, WSA w Bydgoszczy z dnia 29 grudnia 2009 r., sygn. akt II SA/Bd 964/2009, WSA w Krakowie z dnia 7 lutego 2013 r., sygn. akt II SA/Kr 1708/12). Według Kolegium, pogląd sądów administracyjnych jest jednolity i nie nasuwa większych wątpliwości interpretacyjnych. Podobnie zresztą jak sam obowiązek wynikający z powołanego wyżej przepisu. Wnioskodawca (spółdzielnia mieszkaniowa) jest obowiązany załączyć do wniosku zgodę pozostałych współwłaścicieli nieruchomości. Kolegium wyjaśniło, że w sytuacji, gdy spółdzielnia mieszkaniowa pozostaje współwłaścicielem nieruchomości wspólnej, to do zarządu tą nieruchomością nie mają zastosowania przepisy Kodeksu cywilnego, w tym art. 199. W tym zakresie organ odwoławczy powołał się na stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w uchwale z dnia 26 listopada 2008 r. (III CZP 100/08), gdzie stwierdzono, że w takim wypadku potencjalnie może wystąpić kolizja dwóch ustaw określających reżim zarządu nieruchomością wspólną, tj. ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (DZ. U. z 2000 r., Nr 80, poz. 903) - dalej: u.w.l. i ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, niemniej ustawodawca w art. 27 u.s.m. rozstrzygnął o wyborze spółdzielczego a nie powszechnego reżimu zarządu nieruchomością wspólną. Wprawdzie, w myśl art. 27 ust. 1 u.s.m., w zakresie nieuregulowanym w ustawie do prawa odrębnej własności lokalu stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o własności lokali, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, co może sugerować poddanie omawianej sfery stosunków unormowaniom ustawy o własności lokali, jednakże zakres stosowania przepisów o zarządzie nieruchomością wspólną określa nie ust. 1, lecz ust. 2 tego artykułu, rozstrzygający bardzo ograniczonym stosowaniu odpowiednich przepisów ustawy o własności lokali. Zgodnie bowiem z treścią art. 27 ust. 2 u.s.m. zarząd nieruchomością wspólną stanowiącą współwłasność spółdzielni jest wykonywany przez spółdzielnię jak zarząd powierzony, o którym mowa w art. 18 ust. 1 ustawy o własności lokali, z zastrzeżeniem art. 24¹ i art. 26. Oznacza to, że spółdzielnia sprawuje zarząd nieruchomością wspólną z mocy ustawy i zarządza nią tak, jak zarządza nieruchomościami stanowiącymi jej wyłączną własność, stosownie do założeń ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (t.j. Dz. U. z 2013r., poz. 1443) - dalej: u.p.s. Z treści art. 27 ust. 2 u.s.m. wynika de facto, że do nieruchomości wspólnych stanowiących współwłasność spółdzielni nie mają zastosowania te przepisy ustawy o własności lokali, które dotyczą zarządu nieruchomością wspólną w tym w szczególności procedura funkcjonowania wspólnoty mieszkaniowej, powołanej głównie po to, aby właściciele lokali mogli sprawnie zarządzać nieruchomością wspólną. Według Kolegium jest zrozumiałym, że Wyłączenie stosowania przepisów ustawy o własności lokali o zarządzie nieruchomością wspólną jest w spółdzielniach mieszkaniowych zrozumiałe, gdyż w innym przypadku mielibyśmy do czynienia ze stosowaniem dwóch procedur dotyczących zarządzania tą samą nieruchomością, tj. procedur właściwych dla spółdzielni i procedur właściwych dla wspólnoty mieszkaniowej, co w konsekwencji prowadziłoby do sytuacji, w której w tym samym przedmiocie dwa różne podmioty mogłyby podjąć różne decyzje. Dlatego ustawodawca zdecydował, że w spółdzielniach mieszkaniowych, po pojawieniu się także innych niż spółdzielnia właścicieli lokali, należy stosować procedury spółdzielcze. Skoro więc do zarządu nieruchomością wspólną funkcjonującą w ramach spółdzielni mieszkaniowej, w związku z ustanowieniem praw odrębnych własności lokali, nie mają zastosowania przepisy ustawy o własności lokali, to tym samym nie ma do niego zastosowania także art. 19 u.w.l., odsyłający do odpowiedniego stosowania przepisów Kodeksu cywilnego i Kodeksu postępowania cywilnego odnośnie do zarządu nieruchomością wspólną w sytuacji, gdy liczba lokali wyodrębnionych i niewyodrębnionych nie jest większa niż siedem (tzw. system zarządu bezpośredniego). Spółdzielczy reżim zarządu nieruchomością wspólną wyłącza bowiem zarówno system zarządu pośredniego (art. 20 u.w.l.), jak i bezpośredniego (art. 19 u.w.l.), a także procedurę funkcjonowania wspólnoty mieszkaniowej (art. 6 u.w.l.), określonych ustawą o własności lokali, opierając się na zarządzie sprawowanym z mocy prawa przez spółdzielnie mieszkaniową stosownie do założeń ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych i ustawy Prawo spółdzielcze.