Wyrok WSA w Warszawie z dnia 12 maja 2015 r., sygn. III SA/Wa 2072/14

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodnicząca sędzia WSA Jolanta Sokołowska (sprawozdawca), Sędziowie sędzia WSA Bożena Dziełak, sędzia WSA Maciej Kurasz, Protokolant referent stażysta Bartłomiej Grzybowski, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 maja 2015 r. sprawy ze skargi S. z siedzibą w Austrii na interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia 3 marca 2014 r. nr IPPB5/423-1003/13-4/JC w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych 1) uchyla zaskarżoną interpretację indywidualną, 2) stwierdza, że uchylona interpretacja indywidualna nie może być wykonana w całości, 3) zasądza od Ministra Finansów na rzecz S. z siedzibą w Austrii kwotę 457 zł (słownie: czterysta pięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

S. GmbH (dalej zwana: Skarżącą) złożyła wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie konsekwencji podatkowych przystąpienia do umowy cash poolingu.

Skarżąca wyjaśniła, że zamierza przystąpić do oferowanego przez Bank systemu zarządzania płynnością finansową, tj. cash poolingu rzeczywistego, w którym będą uczestniczyć inne spółki powiązane. System Zarządzania Środkami Pieniężnymi i Kredytami Dziennymi w Grupie Rachunków, zwany "Systemem Cash pooling" jest produktem stworzonym przez Bank dla grupy firm rozumianej jako dwa lub więcej podmiotów, które uznały swoje interesy za zbieżne w stopniu umożliwiającym wspólne przystąpienie do systemu, w celu: zwiększenia efektywności krótkoterminowego zarządzania środkami pieniężnymi i dostępnymi kredytami poprzez optymalizację przychodów oraz kosztów odsetkowych, efektywnego finansowania bieżących potrzeb uczestników systemu w zakresie kapitału obrotowego oraz poprawy płynności finansowej poszczególnych uczestników systemu, jak również optymalizacji wykorzystania dostępnych środków całej grupy.

Skarżąca opisała w jaki sposób funkcjonuje cash pooling. W ramach systemu, dla poszczególnych jego uczestników, Bank będzie prowadził indywidualne rachunki (rachunki główne). Poszczególne rachunki główne wykorzystywane będą przez uczestników systemu jako rachunki operacyjne (rachunki bieżące) służące do dokonywania bieżących operacji w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Każdy z uczestników systemu może deponować na swoim rachunku głównym środki pieniężne lub zadłużać się w nim, w formie - udostępnionego mu ewentualnie przez Bank tzw. kredytu dziennego. Każdy z uczestników systemu poręczy Bankowi spłatę kredytów dziennych zaciągniętych przez innych uczestników systemu. Jakiekolwiek zadłużenie, powstałe w ramach grupy rachunków, będzie zabezpieczone dostępnymi saldami środków zdeponowanych na innych rachunkach uczestników systemu. Ponadto, Bank jest upoważniony do traktowania środków dostępnych w ramach grupy rachunków jako zabezpieczenia spłaty zadłużenia powstałego na innych rachunkach należących do grupy rachunków i niespłaconego przed końcem danego dnia przez zaciągających je uczestników systemu. Spłata wszystkich, ewentualnie niespłaconych przed końcem dnia sald ujemnych w ramach grupy rachunków jest poręczona Bankowi przez każdego uczestnika systemu. W sytuacji, w której którykolwiek z rachunków w grupie rachunków wykazuje zadłużenie, które nie może zostać całkowicie spłacone do końca dnia przez zaciągającego je uczestnika systemu (posiadacza danego rachunku głównego), Bank obciąża rachunki spółek posiadających nadwyżki finansowe na łączną kwotę równą wartości zaciągniętych i niespłaconych kredytów dziennych na pozostałych rachunkach głównych. Tak pozyskane środki wykorzystywane są przez Bank do spłaty kredytów dziennych na pozostałych rachunkach głównych należących do grupy rachunków. Uczestnik systemu spłacający kredyt dzienny, zaciągnięty przez innego uczestnika systemu, wstępuje w prawa zaspokojonego wierzyciela (tzn. wstępuje wobec kredytobiorcy w prawa Banku). Spłata kredytu dziennego zaciągniętego przez innego uczestnika systemu pociąga za sobą (oprócz prawa do żądania zwrotu kwoty spłaconego kredytu) prawo do odsetek, jakie byłyby należne pierwotnemu kredytodawcy (Bankowi). Odsetki należne od wzajemnych należności/zobowiązań będących wynikiem dokonania wymuszonej przez Bank spłaty kredytów dziennych będą płatne pomiędzy uczestnikami systemu według stawek oprocentowania, po których Bank zdecydował się udzielić każdemu z nich kredytów dziennych. System umożliwia poprawę płynności finansowej poszczególnych uczestników systemu, jak i całej grupy. Spłata kredytów dziennych odbywać się będzie metodą z pełnym zerowaniem rachunków głównych. W metodzie tej wszystkie niespłacone do końca dnia kredyty dzienne zostają spłacone przez jednego z uczestników systemu, tzw. Agenta. Powstały w wyniku tej operacji kredyt dzienny w rachunku Agenta zostanie następnie automatycznie spłacony przez wszystkich uczestników systemu posiadających na swoich rachunkach w grupie rachunków salda dodatnie. Konstrukcja prawna systemu oparta jest na wstąpieniu w prawa zaspokojonego wierzyciela (subrogacja ustawowa, uregulowana w art. 518 Kodeksu cywilnego). Konstrukcja ta zakłada, że przy spełnieniu prawnych wymogów wstąpienie przez uczestnika systemu spłacającego kredyt w miejsce Banku następuje z mocy samego prawa. Spłacający kredyt uczestnik systemu wstępuje w prawa wierzyciela Banku do wysokości dokonanej spłaty.