Wyrok WSA w Warszawie z dnia 27 lutego 2015 r., sygn. IV SA/Wa 2457/14

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Aneta Dąbrowska (spr.), Sędziowie sędzia WSA Alina Balicka, sędzia WSA Teresa Zyglewska, Protokolant ref. staż. Paweł Smulski, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 lutego 2015 r. sprawy ze skargi "[...]" Sp. z o.o. z siedzibą w P. na decyzję Głównego Inspektora Ochrony Środowiska z dnia [...] września 2014 r. nr [...] w przedmiocie zobowiązania do przeprowadzenia badań dotyczących przyczyn, przebiegu i skutków awarii oddala skargę

Uzasadnienie

Główny Inspektor Ochrony Środowiska decyzją z [...] września 2014 r. - zaskarżoną skargą przez [...] sp. z o.o. z siedzibą w P. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie - utrzymał w mocy decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w O. z [...] czerwca 2014 r. w części zobowiązującej wymienioną skarżącą do przeprowadzenia badań ustalających przyczyny, przebieg i skutki awarii oraz przedłożenia ich wyników w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w O., zaś uchylił w części zobowiązującej do poinformowania o podjętych działaniach w celu zapobiegnięcia w przyszłości powstaniu negatywnych dla środowiska skutków awarii i w tej części umorzył postępowanie pierwszej instancji organu.

Stan sprawy przedstawia się następująco:

[...] Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska decyzją z [...] czerwca 2014 r. zobowiązał [...] Sp. z o.o. z siedzibą w P. do przeprowadzenia badań ustalających przyczyny, przebieg i skutki awarii polegającej na wycieku wody lodowej z instalacji chłodniczej, do której doszło [...] maja 2014 r. na terenie ww spółki; przedłożenia ich wyników w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w O.; poinformowania o podjętych działaniach w celu zapobiegnięcia w przyszłości powstaniu negatywnych dla środowiska skutków awarii. Decyzji tej nadano rygor natychmiastowej wykonalności. Od powyższej decyzji odwołała się [...] Sp. z o.o. W odwołaniu podniosła, że nie neguje potrzeby przeprowadzenia badań ustalających przyczyny przebieg i skutki zdarzenia polegającego na rozszczelnieniu instalacji chłodniczej i podjęła już czynności w celu dokonania szczegółowych ustaleń w omawianym zakresie. Natomiast zakwestionowała podstawę prawną zastosowaną do nałożenia obowiązku przeprowadzenia badań oraz motywy podane jako uzasadnienie jego nałożenia, zarzucając tym samym naruszenie art. 247 P.o.ś. Zdaniem odwołującej się zdarzenia, które miało miejsce w dniu [...] maja 2014 r. nie można uznać za poważną awarię w rozumieniu ustawy Prawo ochrony środowiska. Tymczasem zawarty w zaskarżonej decyzji obowiązek może zostać nałożony jedynie w przypadku wystąpienia poważnej awarii, a w omawianym przypadku taka nie miała miejsca. Główny Inspektor Ochrony Środowiska decyzją z [...] września 2014 r. - wydaną po rozpatrzeniu środka zaskarżenia wniesionego przez [...] sp. z o.o. - utrzymał w mocy decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w O. z [...] czerwca 2014 r. w części zobowiązującej wymienioną skarżącą do przeprowadzenia badań ustalających przyczyny, przebieg i skutki awarii oraz przedłożenia ich wyników w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w O., zaś uchylił w części zobowiązującej do poinformowania o podjętych działaniach w celu zapobiegnięcia w przyszłości powstaniu negatywnych dla środowiska skutków awarii i w tej części umorzył postępowanie pierwszej instancji organu. W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy podał, że w dniu [...] maja 2014 r. ok. godz. 04:00 nastąpiło rozszczelnienie instalacji chłodniczej na parowniku znajdującym się w zbiorniku wody lodowej i było związane z uszkodzeniem rurki odolejania parownika. W wyniku zdarzenia pracownik maszynowni zatrzymał pracę instalacji, dokonał jej odgazowania i zablokował dopływ do uszkodzonego parownika. O godzinie 08:40 wykonano ocenę jakości wody oraz przeprowadzono płukanie instalacji poprzez opróżnienie trzech zbiorników zanieczyszczonej wody lodowej o poj. 180 m każdy, które następnie zostały wypełnione wodą. Dla dwóch z tych zbiorników czynność została powtórzona. Łącznie dokonano spustu ok. 900 m wody lodowej do kanalizacji wód opadowych. Zanieczyszczona woda lodowa, nie była poddana neutralizacji, a po zmieszaniu ze ściekami z zakładowej oczyszczalni odprowadzona została do wód potoku B. W toku kontroli Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska ustalił, że poprzedzające spust zanieczyszczonej wody lodowej badanie jej jakości polegało na organoleptycznej ocenie przez zanurzenie ręki w wodzie i ocenie jej zapachu. Dalej organ przytoczył treść art. 247 ust. 1 P.o.ś. oraz art. 243 P.o.ś. i wskazał, że przepisy te należy odczytywać łącznie. Użyty w tych przepisach zwrot "awaria" powinien być rozumiany jako "poważna awaria" w rozumieniu art. 3 pkt 23 P.o.ś. Jednocześnie podkreślił, że ustawa Prawo ochrony środowiska w art. 3 pkt 37 zawiera również definicję substancji niebezpiecznej, którą również organ zacytował. Mając na uwadze wskazany stan faktyczny i prawny organ odwoławczy stwierdził, że rozszczelnienie instalacji chłodniczej, w której znajdowało się ok. 12 Mg amoniaku, miało charakter nagły i zdarzenie to wystąpiło w trakcie procesu przemysłowego. W toku postępowania ustalono, że uwolniony amoniak jest uznany za substancję niebezpieczną, tj. substancję ostro toksyczną, działającą żrąco na skórę, łatwopalną oraz stwarzającą zagrożenie dla środowiska wodnego, a jej wyciek do środowiska może powodować zagrożenie dla życia lub zdrowa ludzi oraz środowiska. Zgodnie z załącznikiem VI rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin (tzw. rozporządzeniem CLP) roztwór amoniaku (wody amoniakalnej) w zależności od jego stężenia może być zakwalifikowany jako substancja, która może zarówno powodować poważne oparzenia skóry (mieć właściwości żrące), jak i stwarzać zagrożenie dla środowiska wodnego. Organ też podkreślił, że odwołująca się nie zakwestionowała faktu, iż zanieczyszczona woda lodowa, po zmieszaniu ze ściekami z oczyszczalni ścieków została odprowadzona bezpośrednio do wód powierzchniowych, tj. potoku B. i nie wniosła zastrzeżeń do protokołu z kontroli WIOŚ nr [...]. W związku z powyższym omawiane zdarzenie należało uznać za poważną awarię w rozumieniu cytowanej powyżej ustawy.