Postanowienie WSA w Krakowie z dnia 27 sierpnia 2014 r., sygn. I SA/Kr 1326/14

Uzasadnienie Do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie wpłynął wniosek A.S. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych, w sprawie ze skargi na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej z dnia 18.06.2014r. , nr [...] w przedmiocie orzeczenia o odpowiedzialności za zaległość podatkową z tytułu pobranego a niewpłaconego podatku w formie zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych za czerwiec 2008r. oraz odsetki za zwłokę. Jak wynika z uzasadnienia wniosku, zawartego w nim "oświadczenia o stanie rodzinnym , majątku i dochodach" A.S. prowadzi gospodarstwo domowe wspólnie z mężem A.S. ur. w 1958r. oraz córką S.S.ur. w 1992r. A.S. pobiera świadczenie przedemerytalne w wysokości 991 zł., miesięcznie a A.S. uzyskuje z tytułu umowy o pracę wynagrodzenie w wysokości 2 200 zł., miesięcznie , brutto. Wnioskodawczyni podaje , iż miesięczny dochód rodziny wynosi 2 460 zł., netto. Wydatki obejmują natomiast : koszty wyżywienia - 1000 zł., koszty mediów - 450 zł., koszty leków - 250 zł., koszty dojazdów męża do pracy - 120 zł., koszty dojazdów córki na uczelnię - 120 zł., koszty związane ze studiami córki - 120 zł., oraz pozostałe koszty utrzymania - 200 zł. A.S. cierpi na zwyrodnienie kręgosłupa, S.S. jest pod stałą opieką hematologa i dermatologa a A.S. leczy się na serce. Okoliczności te generują dodatkowe koszty związane z opieką medyczną. Strona skarżąca nie posiada żadnych oszczędności ani przedmiotów o wartości pow. 3000 euro. Podnosi też , że nie posiada zdolności kredytowej. Jest właścicielem domu o pow. 80 m2 oraz nieruchomości rolnej o pow. 1,69 ha. Mąż jest natomiast właścicielem samochodu marki Fiat Uno rok prod. 2000, o wartości ok. 2000 zł. oraz samochodu marki Peugeot 206 rok prod. 2001, o wartości ok. 5000 zł., Zdaniem orzekającego wniosek zasługuje na uwzględnienie. Zgodnie z art. 245 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. 2012r., poz. 270 z p. zm.) prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego ( § 2). Prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje natomiast zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego(§ 3). Przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej na podstawie art. 246§1 w/w ustawy przysługuje, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania (prawo pomocy w zakresie całkowitym) lub gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (prawo pomocy w zakresie częściowym). Udzielenie stronie prawa pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym jest więc formą jej dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno się sprowadzać do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe. W przedmiotowej sprawie strona skarżąca wnosi o zwolnienie od kosztów sądowych. Taki wniosek zgodnie z art. 245 §3 w/w ustawy objęty jest definicją prawa pomocy w zakresie częściowym. Przesłanką wymagającą oceny jest więc fakt, czy strona skarżąca nie jest w stanie ponieść kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Przez uszczerbek utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny , należy natomiast rozumieć zachwianie sytuacji materialnej i bytowej strony skarżącej w taki sposób, iż nie jest ona w stanie zapewnić sobie minimum warunków socjalnych (por. postanowienie NSA z dnia 22.03.2005r. , sygn. akt. FZ 794/04 , postanowienie NSA z dnia 07.03.2012r., sygn. akt I FZ 29/12 ). Równocześnie należy podkreślić , iż wnioskodawczyni jest stroną w dwudziestu pięciu postępowaniach o sygn. akt I SA/Kr 1311 - 1335/14, w których łączna suma wpisów od skarg wynosi 12 500 zł. (25 x 500 zł. = 12 500 zł.). Zasadność wniosku o przyznanie prawa pomocy powinna być natomiast rozpatrywana w dwóch aspektach - z uwzględnieniem z jednej strony wysokości obciążeń finansowych, jakie strona musi ponieść w konkretnym postępowaniu, z drugiej strony jej możliwości finansowych (H.Knysiak - Molczyk (w:) T.Woś, H.Knysiak - Molczyk, M.Romańska , Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi , Komentarz, Warszawa, LexisNexis 2009, s. 869). W świetle tej tezy, z którą nie sposób się nie zgodzić, sytuacja finansowa wnioskodawczyni nie daje możliwości uiszczenia takiej sumy. Kwota 12 500 zł. przekracza bowiem ponad dwunastokrotnie miesięczny dochód A.S. oraz ponad pięciokrotnie miesięczny budżet rodziny, który zresztą wydatkowany jest w całości na bieżące utrzymanie. Sama wnioskodawczyni nie posiada natomiast żadnych oszczędności, podobnie zresztą jak jej mąż. Mając więc na względzie powyższe okoliczności oraz działając w oparciu o zasadę, iż nie można ograniczać prawa do sądu osobom, którym brak środków finansowych uniemożliwia dostęp do wymiaru sprawiedliwości, orzekający przychylił się do wniosku strony skarżącej. Na podstawie art. 244§1 , art. 245§3, art. 246§1 pkt. 2) w zw. z art. 258 § 2, pkt 7) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j Dz.U. z 2012r., poz .270 z p. zm. ) orzeczono więc jak w sentencji.