Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 26 maja 2014 r., sygn. IV SA/Gl 754/13

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia WSA Stanisław Nitecki Sędziowie Sędzia NSA Szczepan Prax Sędzia WSA Edyta Żarkiewicz (spr.) Protokolant Monika Rał po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 maja 2014 r. sprawy ze skargi M. W., R. W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie opłaty za pobyt w Domu Pomocy Społecznej oddala skargę.

Uzasadnienie

Prezydent Miasta K., decyzją nr [...] z dnia [...] zobowiązał skarżących M.W. i R.W. do zwrotu należności z tytułu wydatków poniesionych przez gminę K. na opłatę za pobyt ich córki B.L. w Domu Pomocy Społecznej w B., za okres od [...] do [...] w łącznej kwocie [...] zł.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K., po rozpoznaniu odwołania wyżej wymienionych, decyzją z dnia [...], wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98 poz. 1071. ze zm.), utrzymało w mocy decyzję organu I instancji. W uzasadnieniu organ przytoczył przepisy art. 61 ust. 1 - 3 ustawy o pomocy społecznej, określające podmioty zobowiązane do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej oraz art. 96 tej ustawy, dotyczący obowiązku zwrotu wydatków poniesionych na świadczenia z pomocy społecznej. Wskazał, że decyzją Zastępcy Dyrektora MOPS w K. z dnia [...] B.L., na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego Wydział IV Rodzinny i Nieletnich w G. sygn. akt [...] z dnia [...], została skierowana do Domu Pomocy Społecznej dla osób przewlekle psychicznie chorych w B. W dniu [...] B.L. została umieszczona w DPS. W decyzji Zastępcy Dyrektora MOPS w K. z dnia [...] ustalono, że zgodnie z art. 61 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, częściową opłatę za pobyt w DPS ponosić będzie B.L. w wysokości 70% swojego dochodu tj. [...] zł za okres od [...] do [...] oraz od [...] w wysokości [...] zł miesięcznie. W związku ze zmianą sytuacji dochodowej, udokumentowaną w wywiadzie środowiskowym z dnia [...], decyzją Zastępcy Dyrektora MOPS w K. nr [...] z dnia [...] ustalono, że od [...] opłata ta wynosić będzie [...] zł miesięcznie. W związku z powyższym B.L. wniosła w okresie od [...] do [...] opłatę za pobyt w DPS w B. w następujących kwotach: od [...] do [...] miesięcznie po [...] zł od [...] do [...] miesięcznie po [...] zł. Organ wskazał, że od [...], średni miesięczny koszt utrzymania w DPS w B. wynosi [...] zł. Ponadto MOPS ustalił, że osobami zobowiązanymi do ponoszenia opłaty za pobyt B.L. w DPS są; - jej córka - M.L. i rodzice - M.W. oraz R.W. Organ dodał, że wywiad środowiskowy cz. II, przeprowadzony w dniu [...] z córką wyżej wymienionej, pozwolił ustalić, że dochód na osobę w jej rodzinie nie przekracza 300% kryterium dochodowego. Wobec tego brak jest podstaw do naliczania od niej opłat za pobyt matki w Domu Pomocy Społecznej w B. Natomiast z zebranej dokumentacji i wywiadu środowiskowego cz. II, przeprowadzonego w dniu [...] wynika, że dochód po przeliczeniu na osobę w rodzinie M. i R.W. byłby wyższy niż wówczas obowiązujące kryterium. Od umieszczenia B.L. w DPS w B., jej rodzice regularnie odmawiają przeprowadzenia wywiadu środowiskowego, odmawiają również zgody na zawarcie umowy w trybie art. 103 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej. Wobec braku współpracy w tej sprawie wydano decyzję na podstawie art. 104 ust. 3 w związku z art. 61 ust. 3 zobowiązującą ich do zwrotu wydatków poniesionych przez Gminę K. na opłatę za pobyt B.L. w Domu Pomocy Społecznej w B. za okres od [...] do [...]. W związku z koniecznością ustalenia aktualnej sytuacji strony, wystąpiono do GOPS w S. o przeprowadzenie wywiadu środowiskowego. Jednakże M.W. nie wyraziła zgody na przeprowadzenie wywiadu, twierdząc, że sprawą zajmuje się pełnomocnik. W piśmie z dnia [...] MOPS poinformował stronę o wszczęciu postępowania w sprawie zwrotu należności z tytułu wydatków poniesionych przez Gminę K. na opłatę za pobyt B.L. w Domu Pomocy Społecznej w B. za okres od [...] do [...]. Strona nie skorzystała z przysługującego jej prawa dostępu do akt. MOPS uzyskał z ZUS w Z. informacje o dochodach uzyskiwanych przez M. i R.W. oraz informację o decyzji Wójta Gminy S. z dnia [...] przyznającej zasiłek pielęgnacyjny R.W. Ustalono, że w okresie od [...] do [...] łączny miesięczny dochód rodziny wynosił [...] zł, tj. [...] zł na osobę w rodzinie. Gmina K. zastępczo wniosła opłaty za pobyt B.L. w Domu Pomocy Społecznej w wysokości różnicy między kosztem pobytu a opłatą wniesioną przez B.L. tj. od [...] do [...] po [...] zł miesięcznie, od [...] do [...] po [...] zł. miesięcznie. Organ odwoławczy podkreślił, że po zapoznaniu się ze stanem faktycznym sprawy stwierdził, iż organ I instancji prawidłowo ustalił sytuację dochodową M. i R.W. i wysokość ich należności z tytułu opłat za pobyt córki w domu pomocy społecznej. Dodał, że odmówili oni zawarcia umowy w sprawie ponoszenia odpłatności za pobyt córki w domu pomocy społecznej i wobec tego, organ pomocy społecznej był zobowiązany do wydania decyzji w celu ustalenia tej odpłatności. Organ odwoławczy wskazał, że wyżej wymienionych obciąża ustawowy obowiązek alimentacyjny wobec córki, którego konkretyzacją jest obowiązek uiszczania opłat za jej pobyt w domu pomocy społecznej. Podkreślił, że przez kilka lat nie realizowali obowiązku alimentacyjnego wobec chorej psychicznie córki, pod pretekstem jej niewłaściwego zachowania (które - jak wskazał organ - mogło być wynikiem choroby [...], powodującej u chorych utratę kontroli nad emocjami). Podniósł, że konsekwencją tego, jest wysoka kwota zaległości z tytułu opłat za pobyt B.L. w domu pomocy społecznej. Dodał, że kwestię udzielenia ulg w spłacie zobowiązań, organ pomocy społecznej może rozważyć dopiero w odrębnej decyzji.