Wyrok WSA w Szczecinie z dnia 4 października 2013 r., sygn. II SA/Sz 1203/12

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Barbara Gebel, Sędziowie Sędzia WSA Marzena Iwankiewicz (spr.),, Sędzia NSA Danuta Strzelecka-Kuligowska, Protokolant Katarzyna Skrzetuska-Gajos, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 4 października 2013 r. sprawy ze skargi B. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r., nr [...] w przedmiocie zasiłku celowego I. oddala skargę, II. przyznaje od Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie na rzecz adwokata Z. K. kwotę [...] złotych zawierającą należny podatek od towarów i usług, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu

Uzasadnienie

Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia [...] wydaną na podstawie art. 39 ust. 1 i 2, art. 41 pkt 1, art. 3 ust. 4, art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zm.) oraz art. 138 § 1 pkt 1 K.p.a. po rozpatrzeniu odwołania B.P., utrzymało w mocy decyzję wydaną z upoważnienia Prezydenta Miasta z dnia [...] odmawiającą przyznania odwołującej się pomocy w formie specjalnego zasiłku celowego. Organ odwoławczy wskazał w uzasadnieniu decyzji, że wnioskiem z dnia [...]r. B.P. zwróciła się o pomoc finansową na zakup leków, żywności i obuwia dla siebie i syna P.P. Organ I instancji w oparciu o wywiad środowiskowy przeprowadzony w dniu [...]r. oraz na podstawie zebranych dowodów stwierdził, że deklarowany dochód rodziny B.P. w postaci renty ZUS wynosi ogółem [...]zł i przekracza kryterium dochodowe, które w przypadku rodziny wnioskodawczyni wynosi [...] zł. W dniu [...]r. wnioskodawczyni złożyła oświadczenie, że prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z synem P.P., utrzymuje się z renty, oraz, że nie posiada żadnych innych dochodów. Na dwukrotne wezwania dotyczące konieczności złożenia oświadczenia o swojej sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej, P.P. nie odpowiedział, ani nie skontaktował się z pracownikiem socjalnym celem poinformowania o ewentualnych przeszkodach uniemożliwiających mu przybycie. Pismem z dnia [...]r. Spółdzielnia Mieszkaniowa poinformowała organ I instancji, że w czerwcu 2012 r., tj. w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku o pomoc finansową, syn wnioskodawczyni P.P. dokonał wpłat na poczet czynszu na łączną kwotę [...]zł, tj. kwotę przewyższającą deklarowany przez wnioskodawczynię miesięczny dochód rodziny wynoszący [...]zł. Ponadto, w czerwcu 2012 r. dokonano również wpłaty za dostawę energii elektrycznej do mieszkania wnioskodawczyni na łączną kwotę [...]zł. Ogólna kwota dokonanych wpłat tytułem czynszu i energii elektrycznej w czerwcu 2012 r. wyniosła zatem [...]zł. W tej sytuacji organ I instancji nie dał wiary oświadczeniom wnioskodawczyni dotyczącym wysokości i źródła posiadanego dochodu. Ustalenia organu jednoznacznie wskazywały na dysproporcję pomiędzy deklarowanymi dochodami a dokonanymi opłatami. Dysproporcja ta wskazywała na to, że rodzina B.P. uzyskiwała wyższe dochody niż podane w złożonych oświadczeniach, pochodzące z nieznanych organowi źródeł. Z tego powodu organ I instancji uznał, że wnioskodawczyni ma możliwość zaspokojenia bieżących potrzeb, w tym pokrycia opłat mieszkaniowych, zakupu żywności, obuwia, środków czystości i leków. Poza tym, organ I instancji ustalił, że w mieszkaniu wnioskodawczyni od dnia [...] r. do [...]r. zameldowana była osoba nieznana organowi tj. R.C., zatem istniało prawdopodobieństwo, że osoba ta była sublokatorem i z tego powodu wnioskodawczyni osiągała dochód, którego nie ujawniła. Ponadto, z pisma Spółdzielni Mieszkaniowej z dnia [...]r. wynikało, że drugi syn skarżącej, P.P. w czerwcu 2012 r. wpłacił [...]zł na poczet czynszu mieszkaniowego. Syn P. nie mieszka z wnioskodawczynią, ale jest osobą, którą obciąża obowiązek alimentacyjny wobec skarżącej. Zatem skarżąca samodzielnie, przy pomocy rodziny, stworzyła sobie możliwość zabezpieczenia niezbędnych potrzeb życiowych. Zaspokajanie potrzeb ze środków pomocy społecznej powinno być w pierwszej kolejności ukierunkowane na te osoby, które ze względu na całkowity brak dochodów lub ich nieznaczną wysokość, bez udzielenia im pomocy nie byłyby w stanie egzystować. Specjalny zasiłek celowy, który jest świadczeniem nie podlegającym zwrotowi zgodnie z art. 41 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej, może być przyznany osobie lub rodzinie przekraczającej kryterium dochodowe w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny, w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Szczególnie uzasadnione przypadki muszą wyraźnie odbiegać od sytuacji osób kwalifikujących się ze względu na uzyskiwany dochód do otrzymania pomocy. Warunkiem uzyskania specjalnego zasiłku celowego jest wystąpienie przypadku szczególnego, a sytuacja taka w przypadku wnioskodawczyni nie miała miejsca. Za przypadek szczególnie uzasadniony może być uznana sytuacja występująca okazjonalnie, która powstała w wyniku zbiegu niefortunnych zdarzeń, wykraczających poza granice ludzkiej zapobiegliwości. Tymczasem sytuacja materialna i zdrowotna rodziny wnioskodawczyni nie odcina się w drastyczny sposób od sytuacji innych osób ubiegających się o pomoc społeczną.