Wyrok WSA w Krakowie z dnia 17 września 2013 r., sygn. III SA/Kr 1188/12

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Dorota Dąbek ( spr.) Sędziowie NSA Krystyna Kutzner SO del. Janusz Bociąga Protokolant Renata Nowak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 września 2013 r. sprawy ze skargi M. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 18 lipca 2012r. nr [....] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji

Uzasadnienie

wyroku WSA z dnia 17 września 2013r.

Decyzją z dnia [....] 2011r. Nr [....] Burmistrz Ż. odmówił przyznania M. K. prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad ojcem W. K. Organ I instancji ustalił, iż W. K. jest osobą niepełnosprawną legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności i pozostaje w związku małżeńskim. Natomiast M. K. jest osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku, zarejestrowaną w Powiatowym Urzędzie Pracy. Organ I instancji uznał, iż M. K. spełnia podstawowe przesłanki do otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego jako osoba sprawująca opiekę, jednak nie został spełniony warunek dotyczący stanu cywilnego osoby wymagającej opieki, gdyż zgodnie z art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a ustawy o świadczeniach rodzinnych, świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim. Organ I instancji stwierdził, iż W. K. pozostaje w związku małżeńskim z J. K., która legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, a więc może sprawować nad nim opiekę.

Po rozpatrzeniu odwołania M. K., Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia [....] 2011r. Nr [....] utrzymało w mocy powyższą decyzję Burmistrza Ż. Kolegium stwierdziło, iż decyzja organu I instancji co do zasady jest prawidłowa, ale nie ma racji organ I instancji wskazując jako podstawę odmowy przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego fakt pozostawania przez W. K. w związku małżeńskim z J. K. Zdaniem Kolegium, bezwzględny zakaz przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny w celu sprawowania opieki nad osobom legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, a taki jest sens uzasadnienia wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 lipca 2008r., sygn. akt P 27/07, w sytuacji, gdy osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim, nie wytrzymuje krytyki na gruncie wartości konstytucyjnych. Negatywna przesłanka z art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a ustawy o świadczeniach rodzinnych, rozumiana w sposób bezwzględny, wywołuje bowiem daleko idące negatywne konsekwencje dla rodziny i małżeństwa. W ocenie Kolegium, tak rozumiany przepis oznacza pewnego rodzaju sankcję dla osób pozostających w związku małżeńskim i w konsekwencji taka wykładnia nie może się ostać w świetle art. 18 Konstytucji RP. Zdaniem Kolegium, okoliczność, że skarżący wystąpił o świadczenie pielęgnacyjne w związku ze sprawowaniem opieki nad ojcem, nie może stanowić podstawy do odmowy przyznania tego świadczenia z uwagi na pozostawanie osoby wymagającej opieki w związku małżeńskim, jeżeli spełnione zostały pozostałe przesłanki do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego i nie zachodzą przesłanki negatywne, o których mowa w art. 17 ust. 5 ustawy. Kolegium stwierdziło, iż istotne w sprawie jest to, że J. K. może sprawować opiekę nad niepełnosprawnym mężem i jest ona zobowiązana w pierwszej kolejności do sprawowani tej opieki. Kolegium uważa, iż zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie daje podstaw do przyjęcia okoliczności ustawowych wyłączających możliwość sprawowania przez nią opieki. M. K. jako syn, mógłby uzyskać przedmiotowe świadczenie w sytuacji, gdyby jego matka J. K. nie mogła sprawować opieki nad swoim mężem np. wskutek posiadania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności bądź niezdolności do samodzielnej egzystencji. Niemniej w niniejszej sprawie taka okoliczność nie zachodzi, gdyż została ona zaliczona do osób niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym co wyłącza możliwość przyznania przedmiotowego świadczenia. Zdaniem Kolegium, implikuje to prawidłowość podjętego przez organ I instancji rozstrzygnięcia, aczkolwiek nie z przyczyn w nim wskazanych.