Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 22 maja 2013 r., sygn. IV SA/Po 393/13

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Kręcichwost - Durchowska Sędziowie WSA Izabela Bąk - Marciniak WSA Tomasz Grossmann (spr.) Protokolant st.sekr.sąd. Justyna Hołyńska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 maja 2013 r. sprawy ze skargi Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Ostrowie Wielkopolskim na uchwałę Rady Gminy Gołuchów z dnia 24 lutego 2011 r. nr IV/39/2011 w przedmiocie opłat za świadczenia przekraczające podstawę programową wychowania przedszkolnego w przedszkolach publicznych prowadzonych przez Gminę Gołuchów 1. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały nr IV/39/2011 Rady Gminy Gołuchów z dnia 24 lutego 2011 r. w sprawie ustalenia wysokości opłat za świadczenia przekraczające podstawę programową wychowania przedszkolnego w przedszkolach publicznych prowadzonych przez Gminę Gołuchów - w części obejmującej: § 1 ust. 2; § 2 ust. 1, 4, 5, 6 i 7; § 3 oraz § 4 co do słów: "w zakresie przekraczającym podstawę programową"; 2. w pozostałym zakresie skargę oddala.

Uzasadnienie

W dniu 24 lutego 2011 r. Rada Gminy Gołuchów (dalej: "Rada Gminy") - wskazując jako podstawę prawną art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, z późn. zm.; dalej: "ustawa o samorządzie gminnym", w skrócie "u.s.g.") oraz art. 6 ust. 1 pkt 1 i art. 14 ust. 5 ustawy z dnia 07 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.; dalej: "ustawa o systemie oświaty", w skrócie "u.s.o.") - podjęła uchwałę nr IV/39/2011 w sprawie ustalenia wysokości opłat za świadczenia przekraczające podstawę programową wychowania przedszkolnego w przedszkolach publicznych prowadzonych przez gminę Gołuchów (dalej: "Uchwała").

W § 1 ust. 1 Uchwały ustalono, że przedszkola publiczne prowadzone przez Gminę Gołuchów (dalej: "Gmina") prowadzą bezpłatne nauczanie, wychowanie i opiekę w ramach podstawy programowej w czasie 5 godzin dziennie. Pozostałe świadczenia przedszkoli przekraczające podstawę programową wychowania przedszkolnego są odpłatne (§ 1 ust. 1 Uchwały). W § 2 ust. 1 Uchwały wyszczególniono świadczenia przekraczające podstawę programową wychowania przedszkolnego, za które, jak ustalono, rodzice (opiekunowie prawni) dziecka ponoszą odpłatność (tj. zajęcia plastyczne, muzyczne, teatralne, twórcze i inne - rozwijające zdolności dzieci; zajęcia wyrównujące deficyty rozwojowe; gry i zabawy ruchowe wspomagające rozwój fizyczny dziecka; wspomaganie indywidualnych zainteresowań; prowadzenie zajęć relaksacyjno-wyciszających; prowadzenie zajęć dodatkowych organizowanych na wniosek rodziców). W § 2 ust. 2 Uchwały ustalono "odpłatność rodziców" za świadczenia określone w ust. 1, w wysokości 0,15 % minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego według odrębnych przepisów, za każdą godzinę przebywania dziecka w przedszkolu powyżej 5 godzin dziennie, z zastrzeżeniem, że wyliczenie "zaokrągla się matematycznie do jednego miejsca po przecinku". Nadto określono mechanizm zmiany wysokości stawki - z pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu rozpoczęcia obowiązywania nowego minimalnego wynagrodzenia (§ 2 ust. 3 Uchwały). Wskazano, że za każdą kolejną rozpoczętą godzinę pobytu dziecka w przedszkolu ponad wymiar określony w umowie uiszczana jest pełna opłata (§ 2 ust. 4 Uchwały). W myśl § 2 ust. 5 Uchwały miesięczna wysokość opłaty za czas realizacji świadczeń ustalana jest na podstawie stawki godzinowej oraz deklarowanej przez rodziców liczby godzin pobytu dziecka w przedszkolu ponad czas realizacji podstawy programowej, powiększona ewentualnie o ww. opłatę za pobyt dziecka w przedszkolu ponad wymiar określony w umowie. W § 2 ust. 6 Uchwały zastrzeżono, że odpłatność nie obejmuje kosztów wyżywienia dziecka, a stawkę żywieniową wyliczoną w oparciu o koszty produktów żywnościowych wykorzystywanych do przygotowania posiłków ustala dyrektor przedszkola w porozumieniu z organem prowadzącym. Wskazano, że wszelkie zasady dotyczące realizacji świadczeń przekraczających podstawę programową określa umowa cywilnoprawna zawarta pomiędzy dyrektorem przedszkola a rodzicami (prawnymi opiekunami) dziecka (§ 2 ust. 7 Uchwały). W § 3 Uchwały określone zostały zasady wnoszenia opłat, w tym proporcjonalnego ich obniżania w przypadku zapisania lub rezygnacji z uczęszczania przez dziecko w trakcie miesiąca. W szczególności, oprócz ustalenia terminów płatności opłat (w § 3 ust. 1 Uchwały), wskazano, że za usprawiedliwioną nieobecność dziecka w przedszkolu nie pobiera się opłaty, pod warunkiem "skutecznego zawiadomienia" przedszkola o jego nieobecności (do godziny 800 pierwszego dnia nieobecności), przy czym szczegółową regulację w tym zakresie określać ma umowa cywilnoprawna (§ 3 ust. 2 Uchwały). Przepisami Uchwały objęto również odpowiednio odpłatność rodziców za usługi świadczone w oddziałach przedszkolnych przy szkołach podstawowych prowadzonych przez Gminę Gołuchów "w zakresie przekraczającym podstawę programową" (§ 4 Uchwały).