Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 1 marca 2013 r., sygn. IV SA/Gl 611/12

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia WSA Stanisław Nitecki (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Teresa Kurcyusz - Furmanik Sędzia WSA Andrzej Matan Protokolant st. sekr. sąd. Magdalena Nowacka-Brzeźniak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 1 marca 2013 r. sprawy ze skargi Prokuratora Okręgowego w B. na uchwałę Rady Miejskiej w Ż. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie szkół i placówek oświatowo-wychowawczych - opłaty za świadczenia udzielane przez przedszkola publiczne oddala skargę.

Uzasadnienie

Rada Miejska Żywca uchwałą Nr XVIII/127/2011 z dnia 24 listopada 2011 r. w sprawie ustalenia wysokości opłat za świadczenia udzielane przez przedszkola prowadzone przez Gminę Żywiec wydaną na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15, art. 40 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym w związku z art. 14 ust. 5 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.) ustaliła odpłatność za świadczenia w przedszkolach publicznych prowadzonych przez gminę Żywiec, jak również zamieszczono w niej mechanizm ulg w przedmiotowych opłatach.

Prokurator Prokuratury Okręgowej w Bielsku-Białej pismem z dnia 13 czerwca 2012 r. sporządzonym w oparciu o treść art. 3 § 2 pkt 5, art. 50 § 1 i art. 53 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) oraz art. 5 ustawy z 20 czerwca 1985 r. o Prokuraturze (Dz. U. z 2008 r. Nr 7, poz. 39 ze zm.) zaskarżył uchwałę Rady Miejskiej Żywca Nr XVIII/127/2011 z dnia 24 listopada 2011 r. w sprawie ustalenia wysokości opłat za świadczenia udzielane przez przedszkola prowadzone przez Gminę Żywiec w części obejmującej § 3 i § 4 ust. 3 tej uchwały. Powyższej uchwale zarzucił istotne naruszenie prawa to jest art. 14 ust. 5 poprzez ustalenie w § 3 ust. 1 opłaty w wysokości 2,50 zł za każdą rozpoczętą godzinę świadczeń związanych z nauczaniem i opieką przekraczającą wymiar 5 godzin, a także naruszenie art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji RP poprzez przyjęcie w § 4 ust. 3 rozwiązań naruszających konstytucyjną zasadę równości podmiotów wobec prawa. W motywach skargi Prokurator Okręgowy w Bielsku-Białej przywołał wpierw § 3 kwestionowanego postanowienia przedmiotowej uchwały. W dalszej części skargi zaakcentowano, że uchwała ta jest aktem prawa miejscowego skierowanym do bliżej nieokreślonego kręgu adresatów. Zaznaczono, że przywołane w podstawie prawnej przepisy ustawy o systemie oświaty, a mianowicie art. 6 ust. 1 pkt 2 i art. 14 ust. 5 stanowią podstawę dla rady gminy do ustalania opłat za świadczenia prowadzonych przez gminę przedszkoli publicznych przy zastrzeżeniu, że przedszkole publiczne prowadzi bezpłatne nauczanie i wychowanie w okresie nie krótszym niż 5 godzin dziennie. Podkreślono, że za świadczenia wykraczające poza ten wymiar zajęć dozwolone jest pobieranie opłat. Zdaniem skarżącego prokuratora oczywistym jest, że nauczanie, wychowanie i opieka odbywa się w ramach podstawy programowej i jest bezpłatne przez co najmniej 5 godzin dziennie, natomiast organ prowadzący ustala wysokość opłat za świadczenia udzielane przez publiczne przedszkole w czasie przekraczającym obowiązkowy wymiar zajęć i podstawę programową. Opłaty takie powinny opierać się na ekonomicznej kalkulacji określającej rodzaj udzielanych świadczeń, które z nich są odpłatne i wysokość opłaty odpowiadającej każdemu z tych świadczeń. Zdaniem skarżącego nie jest wystarczające wskazanie w uchwale wysokości za jedną godzinę pobytu dziecka w przedszkolu powyżej 5 godzin, ponieważ powoduje to przyjęcie jednej sztywnej opłaty, która nakłada na rodziców lub opiekunów prawnych obowiązek jej ponoszenia w każdym przypadku przebywania dziecka w przedszkolu dłużej niż 5 godzin dziennie, niezależnie od rodzaju oferowanych świadczeń, ich jakości i rodzaju oraz od tego czy dziecko korzysta ze wszystkich czy też tylko z niektórych. Obowiązkiem organu samorządu terytorialnego uchwalającego opłatę jest wykazanie, że wysokość jej pozostaje w związku przyczynowym z oferowanymi ponadwymiarowymi usługami. W końcowej części skargi odwołano się do orzecznictwa sądów administracyjnych, które podziela stanowisko zaprezentowane w skardze. W drugiej części skargi Prokurator Okręgowy w Bielsku-Białej przywołał treść § 4 ust. 3 przedmiotowej uchwały, w którym zawarto unormowanie, iż system ulg przewidzianych w tej uchwale nie ma zastosowania do dzieci nie będących mieszkańcami Gminy Żywiec. Zdaniem skarżącego Prokuratora przepis ten narusza konstytucyjną zasadę równości wobec prawa. Zdaniem skarżącego publiczne formy wychowania przedszkolnego zakładają powszechną ich dostępność. Taka regulacja uniemożliwia z kolei jakiekolwiek formy dyskryminowania prawnego, dzieci niebędących członkami wspólnoty samorządowej określonej gminy, jednak przyjętych do prowadzonego przez tę gminę przedszkola publicznego. Zdaniem wnoszącego skargę art. 32 Konstytucji RP obowiązujący również organy samorządu terytorialnego stanowi, że wobec prawa są równi, wszyscy mają prawo do równego traktowana przez władze publiczne i nikt nie może być dyskryminowany w życiu publicznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny, a od tej zasady nie ma wyjątków i odstępstw, a treść § 4 ust. 3 przedmiotowej uchwały kryje elementy dyskryminacji poszczególnych grup podmiotów.