Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 27 lutego 2013 r., sygn. IV SA/Po 1162/12

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Donata Starosta Sędziowie WSA Ewa Kręcichwost - Durchowska WSA Izabela Bąk - Marciniak (spr.) Protokolant st.sekr.sąd. Krystyna Pietrowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 lutego 2013 r. sprawy ze skargi B. O. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] sierpnia 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania zasiłku celowego 1. oddala skargę, 2. przyznaje adwokat M. S. od Skarbu Państwa (Prezesa Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu) wynagrodzenie w kwocie 240 (dwieście czterdzieści) zł podwyższone o kwotę 55,20 (pięćdziesiąt pięć 20/100) zł stanowiącą podatek od towarów i usług - łącznie 295,20 (dwieście dziewięćdziesiąt pięć 20/100) zł tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [..] lipca 2012r nr[...] Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w P., działając z upoważnienia Prezydenta Miasta Poznania, odmówił udzielenia pomocy pieniężnej w formie zasiłku celowego na zakup leków w wysokości [...] zł, opłatę energii cieplnej w wysokości [...] zł, zakup środków czystości w wysokości [...] zł i zakup w związku ze skierowaniem do szpitala koszuli nocnej, szlafroku, klapek i dużego ręcznika w łącznej kwocie [...] zł.

W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, iż wnioskiem z dni [...].06.2012r. B. O. zwróciła się o udzielenie pomocy pieniężnej. Na okoliczność złożonego wniosku został przeprowadzony wywiad środowiskowy mający na celu zaktualizowanie sytuacji życiowej i materialnej wnioskodawczyni. W trakcie wywiadu wnioskodawczyni skonkretyzowała wniosek, wnosząc o pomoc pieniężną na zakup i opłacenie świadczeń takich jak wymienione w decyzji. Ponadto organ ustalił, że wnioskodawczyni prowadzi gospodarstwo domowe wspólnie z synem, nigdzie nie pracuje, od [..].03.2012r. zarejestrowana jest jako bezrobotna w PUP, orzeczony ma lekki stopień niepełnosprawności na okres do [...].05.2013r. Dochód w maju 2012r. stanowiły : zasiłek rodzinny [...]zł, alimenty [...] zł, zasiłek okresowy [...]zł, łącznie [...]zł. Dokonanie oceny czy osoba lub rodzina kwalifikuje się do świadczeń z pomocy społecznej dokonuje się, zgodnie z art. 107 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej (tekst jednolity Dz. U. z 2009 r., nr 175, poz. 1362 ze zm.), przeprowadzając wywiad środowiskowy (rodzinny). Organ wyjaśnił, iż prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje rodzinom, których dochód nie przekracza 702zł (2x351zł kryterium dochodowego w rodzinie), przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednej z okoliczności wymienionych w art.7 pkt 2-9 oraz 11-15 w/w ustawy ,tj. bezrobocie, niepełnosprawność, bezdomność, długotrwała i ciężka choroba. Dochód wnioskodawczyni nie przekroczył wymaganego kryterium i tym samym uprawnia ją do otrzymania zasiłku celowego z art.39 ust.1 i 2 ustawy o pomocy społecznej. Organ ustalił, iż wnioskodawczyni w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku tj. w maju 2012r. opłaciła abonament TV w kwocie [...] zł, abonament za telefon i internet w kwocie [...]zł, telefon komórkowy - [...]zł, łączna kwota wydatków wyniosła [...] zł. Do dyspozycji pozostała jej kwota [...]zł. A zatem w ocenie organu, zgłaszaną potrzebę wykupu leków w kwocie [...]zł jak i opłatę rachunku za zużycie energii w wysokości [...]zł wnioskodawczyni mogła pokryć z własnych środków. W zakresie pomocy pieniężnej na zakup koszuli nocnej, szlafroka, klapek i dużego ręcznika w łącznej kwocie [...]zł, organ wskazał, iż jak wynikało z rozmowy z wnioskodawczynią oraz obserwacji dokonanych przez pracownika socjalnego w trakcie wywiadu, wnioskodawczyni w dniu wywiadu była ubrana m.in. w koszulę nocną, a na nogach miała klapki, posiada również pozostałe rzeczy potrzebne w związku ze skierowaniem do szpitala. A zatem fakt posiadania koszuli nocnej, szlafroka, ręcznika i klapek skutkuje faktycznym zaspokojeniem potrzeby, co powoduje, iż brak tu wystąpienia przesłanki niezbędności. B. O. posiadając bowiem te rzeczy wnioskowała o zakup nowych, a nie o zaspokojenie niezbędnej potrzeby. Jednocześnie organ wskazał, że wnioskodawczyni otrzymuje systematyczną pomoc z opieki społecznej, w miesiącu czerwcu 2012r. z samych zasiłków pobrała łącznie kwotę [...]zł. Nadto organ podniósł, iż wnioskodawczyni z uwagi na fakt że ma przyznany jedynie lekki stopień niepełnosprawności, nie wyklucza to podjęcia przez nią pracy, może być aktywizowana zawodowo, nie jest w posiadaniu zaświadczenia lekarskiego o niezdolności do pracy. Ma jedynie skierowanie do szpitala bez wyznaczonego terminu na oddział chorób metabolicznych i dietetyki. Wnioskodawczyni stawiła się jedynie raz po ofertę pracy tłumacząc, iż nie zgłaszała się sukcesywnie bowiem w większości oferty pracy podawane są adresem e-mail, a ona nie ma możliwości ich przejrzenia z powodu awarii komputera. W ocenie organu I instancji większość ofert zawiera numery telefonów, nieregularne i rzadkie zgłaszanie się po oferty pracy oraz fakt, iż mimo deklarowanej trudnej sytuacji spowodowanej samotnym macierzyństwem wnioskodawczyni nie podejmuje działań mających na celu poprawę sytuacji finansowej poprzez wystąpienie z wnioskiem o podwyższenie alimentów (do czego zobowiązywała się dwukrotnie), a tym samym nie wykorzystywanie przysługujących jej uprawnień świadczy o braku współpracy z pracownikiem socjalnym. Osoby i rodziny korzystające z pomocy są obowiązane do współdziałania w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej (art.4 ustawy o pomocy społecznej). Brak współdziałania osoby lub rodziny z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej może stanowić podstawę do odmowy przyznania świadczenia, uchylenia decyzji o przyznaniu świadczenia lub wstrzymania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (art.11 ust.2 ustawy o pomocy społecznej). Ponadto organ wskazał treść art.3 ust. 1 i 3 cytowanej ustawy, w myśl którego pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb, zaś rodzaj, forma i rozmiar świadczenia winny być odpowiednie do okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy, a potrzeby osób i rodzin korzystających powinny być uwzględnione, jeśli odpowiadają celom i możliwościom pomocy społecznej. Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji, których nie są w stanie pokonać wykorzystując własne zasoby i możliwości (art.2 ust.1 u o p.s.). Jednocześnie organ podkreślił, iż pomoc w postaci zasiłków celowych nie ma charakteru obligatoryjnego i jej przyznanie należy każdorazowo od uznania administracyjnego.