Wyrok WSA w Warszawie z dnia 21 grudnia 2012 r., sygn. VI SA/Wa 1019/12

 

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Piotr Borowiecki Sędziowie Sędzia WSA Jolanta Królikowska - Przewłoka (spr.) Sędzia WSA Henryka Lewandowska-Kuraszkiewicz Protokolant st. sek. sąd. Jadwiga Rytych po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 listopada 2012 r. sprawy ze skargi B. z siedzibą w H., Chińska Republika Ludowa na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] lutego 2011 r. nr Sp. [...] w przedmiocie unieważnienia patentu na wynalazek pt. "Sposób wytwarzania L- aminokwasu przy użyciu mikroorganizmu" nr [...] 1. uchyla zaskarżoną decyzję; 2. stwierdza, że uchylona decyzja nie podlega wykonaniu; 3. zasądza od Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej na rzecz B. z siedzibą w H., Chińska Republika Ludowa kwotę 1617 (jeden tysiąc sześćset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją Urząd Patentowy RP działający w trybie spornym oddalił wniosek B. z siedzibą w H., skarżącej w niniejszej sprawie, o unieważnienie patentu na wynalazek pt. "Sposób wytwarzania L-aminokwasu przy użyciu mikroorganizmu".

Decyzja została wydana w następującym stanie faktycznym i prawnym. Decyzją z dnia [...] stycznia 2003 r. Urząd Patentowy RP udzielił na rzecz firmy A. T., Japonia (uczestnik postępowania) patentu nr PL [...] (nr zgłoszenia [...]) na wynalazek pkt. "Sposób wytwarzenia L- aminokwasu przy użyciu mikroorganizmu".

W dniu [...] lutego 2008 r. skarżąca wystąpiła do Urzędu Patentowego RP działającego w trybie postępowania spornego z wnioskiem o unieważnienie w/w patentu uzasadniając interes prawny w powyższym żądaniu tym, że jest zainteresowana wprowadzeniem L-lizyny na rynek polski, więc jest realnym konkurentem spółki uprawnionej ze spornego patentu.

Zdaniem skarżącej, udzielenie spornego patentu nastąpiło z naruszeniem art. 26 oraz art. 10 ustawy o wynalazczości oraz z naruszeniem przepisów proceduralnych, w stopniu mającym istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, tj. z naruszeniem przepisów art. 37 ust. 1 i 2 ustawy Prawo własności przemysłowej, bowiem dopuszczono do wprowadzenia uzupełnień i poprawek, które wykroczyły poza to, co zostało ujawnione jako przedmiot rozwiązania w opisie wynalazku, w dniu dokonania jego zgłoszenia. We wniosku podniesiono przy tym, że nieprawidłowo, wręcz abstrakcyjnie określone zostały cechy techniczne rozwiązania będącego przedmiotem wniosku. Użyte w zastrzeżeniu 1-ym określenie genom mikroorganizmu i wprowadzenie do niego plazmidu z konkretnym genem, jest niezrozumiałe i zawiera informacje wzajemnie sprzeczne, to jest cechy techniczne nie dające się ze sobą pogodzić. W związku z tym, rozwiązanie z zastrz. 1-go nie ma waloru "sposobu technicznego oddziaływania na materię", ponieważ odnosi się do wzajemnie sprzecznych, niemożliwych do uzyskania cech technicznych. Wbudowany w genom plazmid, nie będzie ulegał amplifikacji, ponieważ gen zostanie w ten sposób dostarczony w jednym egzemplarzu. Aby amplifikacja zachodziła odpowiedni gen musi znajdować się w autonomicznej cząsteczce, czyli plazmidzie, bo tylko taka cząsteczka replikując się niezależnie od genomu komórki bakteryjnej, zwiększałaby liczbę kopii tego genu. Zdaniem strony, ulegający amplifikacji plazmid wbudowany w genom to pomysł abstrakcyjny, niemożliwy do zrealizowania w praktyce. Nadto wskazano, że z zastrzeżenia 1-go usunięta została kluczowa informacja o wzmożonej produktywności NADPH przez mikroorganizm, co nie prowadziłoby do pierwotnie zastrzeganego efektu. Pobudzenie aktywności NNT mogłoby w odpowiednich warunkach prowadzić do zmniejszenia produktywności NADPH, a nie do jej zwiększania. Bieg reakcji w dowolną stronę niekoniecznie musiałby być ukierunkowany na zwiększenie produktywności NADPH, bo równie dobrze można by interpretować zastrzeżenie 1 jako dotyczące sposobu, którego celem jest zwiększenie produktywności NADH. Ponadto, określenie "pobudzenie aktywności" nie zostało w ogóle ujawnione. Dodatkowo w ocenie strony, określenie to wzmacnia wewnętrzną sprzeczność treści zastrzeżenia 1-go, bo skoro z części przedznamiennej wynika, że "działa gen transhydrogenazy", to jest już ona aktywna, a więc nie wymaga pobudzenia aktywności. Wnioskodawca stwierdził nadto, że rozwiązania zdefiniowanego tak jak w zastrzeżeniach patentu PL [...] nie ujawniono w opisie. Brak jest bowiem jakichkolwiek wzmianek o sposobie realizowanym z użyciem mikroorganizmu z plazmidem wbudowanym w genom. W przykładach wykonania opisano wyłącznie podwyższanie liczby kopii autonomicznych plazmidów niosących gen transhydrogenazy, a więc ulegających amplifikacji poza genomem. Miejsca początku replikacji takich plazmidów nie znajdują się w genomie. Wnioskodawca zwrócił również uwagę na fakt używania przez uprawnionego niespójnej nomenklatury w odniesieniu do enzymu. W zastrzeżeniu 1-ym mówi się o transhydrogenazie oraz o transhydrogenazie nukleotydu nikotynoamidowego a w zastrz. 3-im o transhydrogenazie nukleotydu nikotynoamidoadeninowego. Używanie trzech różnych określeń dodatkowo pogłębia niejasność zastrzeżonego rozwiązania. Sztucznie stworzonemu rozwiązaniu, nie nadającemu się do stosowania, trudno jest, zdaniem strony przypisać charakter techniczny, zatem trudno mu przypisać jakikolwiek zakres ochrony. Nieistniejące cechy techniczne wskazane w zastrzeżeniach patentowych (ulegający amplifikacji plazmid wbudowany w genom, pobudzanie aktywności genu przez jego amplifikację), zostały zastrzeżone w odniesieniu do niezwykle szerokiego zespołu innych cech, które same w sobie stanowiłyby podstawę do wysunięcia zarzutu niedostatecznego ujawnienia, gdyby odnosiły się do rozwiązania mającego charakter techniczny i nadającego się do stosowania. Określenie "L-aminokwas" jest określeniem niezwykle szerokim i niczego nie precyzuje. Aminokwas to bowiem każdy związek mający w swej cząsteczce grupę karboksylową i grupę aminową a zawężenie tej grupy do L-aminokwasów, niczego nie zmienia. Wymienienie w zastrzeżeniach patentowych kilku L-aminokwasów następuje po słowie zwłaszcza, a więc należy je traktować jako związki korzystne, a w przykładach opisano wytwarzanie jedynie trzech spośród wymienionych aminokwasów. Mikroorganizmu, nie określono w ogóle. Te wymienione w zastrzeżeniach są jedynie szczególnymi przypadkami, a w przykładach wykonania wymieniono jedynie bakterie Escherichia coli i Brevibacterium lactofermentum.