Wyrok WSA w Lublinie z dnia 11 grudnia 2012 r., sygn. II SA/Lu 834/12

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Bogusław Wiśniewski (sprawozdawca), Sędziowie Sędzia WSA Joanna Cylc-Malec,, Sędzia NSA Witold Falczyński, Protokolant Starszy asystent sędziego Agnieszka Wąsikowska, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 11 grudnia 2012 r. sprawy ze skargi K. K. na decyzję Wojewody z dnia [...] r., nr [...] w przedmiocie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości I. uchyla zaskarżoną decyzję; II. zasądza od Wojewody na rzecz K. K. kwotę 200 (dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] Starosta po rozpatrzeniu wniosku K. K. o zwrot części wywłaszczonej działki oznaczonej jako projektowane działki nr 449/1 o powierzchni 0,0067 ha, nr 517/3 o powierzchni 0,0078 ha i nr 519/1 o powierzchni 0,0027 ha, położonych w L. przy ul. H., stanowiącej część dawnych działek nr 129 i nr 133 orzekł o ich zwrocie oraz stwierdzil, że zwrot nieruchomości następuje bez odszkodowania na rzecz Gminy L. W uzasadnieniu decyzji podano, że art. 136 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami przyznaje byłemu właścicielowi wywłaszczonej nieruchomości lub jego spadkobiercom uprawnienie do żądania jej zwrotu, jeżeli stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu. Zgodnie z art. 137 ust. 1 tej ustawy, nieruchomość uznaje się za zbędną na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu, jeżeli pomimo upływu 7 lat od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się ostateczna, nie rozpoczęto prac związanych z realizacją tego celu albo pomimo upływu 10 lat od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się ostateczna, cel ten nie został zrealizowany. W myśl natomiast art. 216 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, przepisy dotyczące zwrotu wywłaszczonych nieruchomości stosuje się odpowiednio do nieruchomości przejętych lub nabytych na rzecz Skarbu Państwa na podstawie ustawy z dnia 6 lipca 1972 r. o terenach budownictwa jednorodzinnego i zagrodowego oraz o podziale nieruchomości w miastach i osiedlach. Organ ustalił, że dawne nieruchomości : nr 129 stanowiąca wlasność K. K. i nr 133 będąca wlasnością F. i K. K., zostaly objęte zarządzeniem nr 17 Prezydenta Miasta z dnia 16 marca 1974r. wydanym na podstawie wspomnianej ustawy z dnia 6 lipca 1972r. Celem wywłaszczenia przedmiotowej nieruchomości było urządzenie zieleni parkowej i ciągu pieszego oraz, w niewielkiej części, zagospodarowanie pod zabudowę jednorodzinną, szeregową. W dokumentacji geodezyjno-prawnej zarejestrowanej w MODGiK w L. zawnioskowany do zwrotu teren, stanowiący część dawnych działek nr 129 i 133, został wykazany jako projektowane działki nr 449/1 o pow. 0,0067 ha, nr 517/3 o pow. 0,0078 ha i nr 519/1 o pow. 0,0027 ha. W ich obszarze nie podjęto żadnych działań zmierzających do realizacji celu wywłaszczenia. Grunt pozostaje w użytkowaniu wnioskodawcy, pomimo upływu ponad 20 lat od wywłaszczenia nieruchomości. Mając na uwadze ustalony w sprawi stan faktyczny oraz przytoczone powyżej przepisy organ I instancji uznał, że przedmiotowa nieruchomość stała się zbędna na cel wywłaszczenia, wobec czego zachodzą przesłanki do orzeczenia o zwrocie nieruchomości na rzecz uprawnionych osób. Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika również, że K. K. na podstawie decyzji Kierownika Urzędu Rejonowego z dnia [...] odzyskał część wywłaszczonego gruntu, a mianowicie działkę nr 448 o pow. 0,0268 ha. Pismem z dnia 21 czerwca 2011 r. Wydział Geodezji Urzędu Miasta poinformował, że odszkodowanie za część dawnej działki nr 133 nie zostało ustalone. Odszkodowanie zaś za część działki nr 129 ustalone zostało na rzecz K. K. decyzją Prezydenta Miasta z dnia [...], w kwocie 103.686,00 zł. Przekazane zostało ono do depozytu sądowego w dniu 23 listopada 1988 r. W dniu 13 stycznia 2012 r. K. K. oświadczył, że nigdy nie pobrał odszkodowania ustalonego decyzją Prezydenta Miasta z dnia [...], w tym również po jego umieszczeniu w depozycie sądowym. Stosownie do art. 140 ust. 1, 2 i 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami, w przypadku zwrotu wywłaszczonej nieruchomości były właściciel lub jego spadkobierca zwraca Skarbowi Państwa lub właściwej jednostce samorządu terytorialnego, w zależności od tego, kto jest właścicielem nieruchomości w dniu zwrotu, ustalone w decyzji odszkodowanie podlegające waloryzacji na dzień wydania decyzji o zwrocie nieruchomości, ustalone proporcjonalnie do zwracanej powierzchni. Zdaniem organu ze względu na to, że odszkodowanie za część dawnej działki nr 133 nie zostało ustalone, natomiast odszkodowanie ustalone za część nieruchomości oznaczonej dawnym nr 129 nie zostało pobrane, nie powstaje obowiązek zwrotu zwaloryzowanego odszkodowania ustalonego za wywłaszczoną nieruchomość. W tym miejscu organ administracij przywołał wyrok NSA z dnia 7 października 2009 r., (I OSK 1499/08 ) stwierdzając, że podziela zaprezentowany w nim pogląd, zgodnie z którym "w żadnym wypadku nie można przyjąć, że dokonana nowelizacja miała na celu oderwanie obowiązku zwrotu odszkodowania ustalonego w drodze decyzji od faktu jego rzeczywistego wypłacenia," albowiem "nie sposób zwrócić czegoś, czego wcześniej się nie otrzymało". W przedmiotowej sprawie odszkodowanie ustalone za wywłaszczoną nieruchomość nie zostało pobrane przez byłego właściciela gruntu, a zostało przekazane do depozytu sądowego. Obowiązek zwrotu odszkodowania powstałby jedynie wtedy, gdyby były właściciel nieruchomości pobrał z depozytu należną mu kwotę. Fikcja prawna, o której mowa w art. 470 k.c., zgodnie z którym ważne złożenie do depozytu sądowego ma takie same skutki jak spełnienie świadczenia, obejmuje takie skutki jak zwolnienie dłużnika od roszczeń wierzyciela, czy zwolnienie dłużnika z obowiązku pieczy nad przedmiotem świadczenia. Na zasadzie owej fikcji przyjmuje się także, iż zobowiązanie wygasa od chwili złożenia do depozytu, ale dopiero wówczas, gdy wierzyciel odbierze (zażąda wydania) przedmiotu świadczenia z depozytu. Reasumując, złożenie do depozytu sądowego ustalonego odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość, które nigdy nie zostało z depozytu odebrane, nie może, według starosty, rodzić po stronie uprawnionego obowiązku zwrotu tego odszkodowania.