Wyrok WSA w Łodzi z dnia 17 października 2012 r., sygn. II SA/Łd 331/12

Dnia 17 października 2012 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi - Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jolanta Rosińska (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Arkadiusz Blewązka Sędzia WSA Joanna Sekunda - Lenczewska Protokolant asystent sędziego Marcin Olejniczak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 października 2012 roku sprawy ze skargi T. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia nienależnie pobranego świadczenia oddala skargę.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] nr [...] Prezydent Miasta [...] na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity Dz. U. z 2000r. Nr 98 poz. 1071 z późn. zm.), art. 30 ust. 1, 7, 8, 9 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jednolity Dz. U. z 2006r. Nr 139, poz. 992 z późn. zm.), po ponownym rozpatrzeniu wniosku, odmówił T. K. umorzenia kwoty nienależnie pobranego zasiłku pielęgnacyjnego za okres od 1 grudnia 2007 r. do 31 marca 2011 r. oraz orzekł o rozłożeniu na 48 rat spłaty kwoty nienależnie pobranego zasiłku pielęgnacyjnego za wskazany okres w wysokości 6120,00 zł wraz z odsetkami naliczonymi na dzień wydania decyzji w wysokości 1762,57 zł, łącznie stanowiącą kwotę w wysokości 7882,57 określając jednocześnie sposób spłaty. W uzasadnieniu organ wyjaśnił, że decyzją Prezydenta Miasta [...] z dnia [...] orzeczono o konieczności zwrotu przez T. K. nienależnie pobranego zasiłku pielęgnacyjnego za okres od 1 grudnia 2007 r. do 31 marca 2011 r. w kwocie 6120,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 1326,57 zł, co łącznie stanowiło kwotę w wysokości 7446,57 zł. Od dnia 23 kwietnia 2011 r. do dnia wydania decyzji zostały doliczone ustawowe odsetki w wysokości 436,00 zł. Wobec powyższego kwota do zwrotu wynosi 6120,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami w kwocie 1762,57 zł, co łącznie stanowi kwotę w wysokości 7882,57 zł. Dalej organ wskazał, że decyzją Prezydenta Miasta [...] z dnia [...] orzeczono o odmowie umorzenia kwoty nienależnie pobranego zasiłku pielęgnacyjnego. Od decyzji odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. wniosła T. K.. Decyzją z dnia [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. uchyliło w całości zaskarżoną decyzję z dnia [...] i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji. Przy ponownym rozpatrywaniu sprawy organ I instancji podniósł, że materialno-prawną podstawą rozpoznania sprawy stanowił art. 30 ust. 9 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, zgodnie z którym organ właściwy, który wydał decyzję w sprawie nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych może umorzyć w całości lub w części kwotę nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych, rozłożyć spłatę kwoty nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych na raty lub odroczyć termin płatności, jeżeli zachodzą szczególnie uzasadnione okoliczności dotyczące sytuacji rodziny. Organ I instancji ustalił, że T. K. mieszka z córką J. R., jednakże prowadzi odrębne gospodarstwo domowe. Zgodnie z oświadczeniem z dnia 4 sierpnia 2011 r. zameldowana jest w mieszkaniu strony również wnuczka. Źródłem utrzymania strony jest przyznane świadczenie z ZUS, które zgodnie z decyzją z dnia [...] wynosi 1601,35 zł netto miesięcznie. Organ dodał, że stałe miesięczne, podstawowe wydatki związane z utrzymaniem mieszkania, ustalone na podstawie rachunków, jakie ponosi strona tj. opłata za czynsz, energię elektryczną oraz gaz to kwota w wysokości ok. 538,00 zł (czynsz- 464,47 zł, energia elektryczna- 52,95 zł, gaz- 20,09 zł). Opłaty te ponosi w całości T. K.. W odniesieniu do oświadczenia strony, że opłaca rachunki za telefon, ubezpieczenie oraz telewizję [...] w łącznej wysokości 125,30 zł miesięcznie, organ wskazał, że rozpatrując podanie o ulgę w spłacie zadłużenia wziął pod uwagę jedynie podstawowe wydatki związane z utrzymaniem mieszkania (tj. czynsz, energia elektryczna oraz gaz). Organ podkreślił, że wszystkie pełnoletnie osoby zamieszkujące wraz ze stroną oraz u niej zameldowane powinny partycypować w ponoszonych opłatach mieszkaniowych, gdyż są współodpowiedzialne za stan (tak finansowy jak i techniczny) zajmowanego lokalu. Organ wskazał nadto, że strona ponosi również opłatę w wysokości 77,71 zł miesięcznie za codzienny pobyt w Środowiskowym Domu Samopomocy [...] Towarzystwa Alzheimerowskiego oraz opłatę za obiady w wysokości ok. 115,00 zł miesięcznie, korzysta też z pomocy opiekunki z Agencji Usługowo-Opiekuńczej [...] i z tego tytułu ponosi koszt w wysokości ok. 100,00 zł miesięcznie. Miesięcznie T. K. przeznacza kwotę w wysokości ok. 270,00 zł na zakup leków. Powyższa kwota wyliczona została na podstawie przedstawionych przez stronę faktur za leki, choć w podaniu z dnia 3 sierpnia 2011 r. wskazała ona, że przeznacza na zakup leków kwotę w wysokości 314,45 zł miesięcznie. Organ stwierdził, że sytuacja zdrowotna i materialna strony w istocie nie jest łatwa. Uznał jednak, że rozstrzygnięcie w sprawie umorzenia nienależnie pobranych świadczeń nie może rodzić przekonania, że trudna sytuacja dochodowa i zdrowotna zwalnia osoby pobierające świadczenia z obowiązków nałożonych przez ustawodawcę lub powoduje brak konsekwencji w przypadku ich niedopełnienia. Żądanie zwrotu kwoty nienależnie pobranych świadczeń nie może być zdaniem organu postrzegane jako dodatkowa uciążliwość czy kara, ale jako prosty zwrot świadczeń, które w sposób nienależny znalazły się w posiadaniu strony. Organ uznał za bezsporne, że strona nienależnie pobrała zasiłek pielęgnacyjny za okres od 1 grudnia 2007 r. do 31 marca 2011 r., bowiem za ten okres pobrała zarówno zasiłek pielęgnacyjny jak i dodatek pielęgnacyjny. Umorzenie kwoty nienależnie pobranych świadczeń byłoby sprzeczne z ogólnie przyjętym interesem społecznym i nagradzałoby wnioskodawców, którzy pobierali świadczenia, a byli pouczeni o braku prawa do ich pobierania. Organ uznał, iż brak jest podstaw do przyjęcia, że w niniejszej sprawie zaistniały szczególne okoliczności uzasadniające umorzenie kwoty z tytułu nienależnie pobranego zasiłku pielęgnacyjnego. Mając na względzie uzasadniony interes wierzyciela, a także fakt, iż jednorazowa wpłata przekracza możliwości finansowe strony, organ uznał, że zachodzą przesłanki uzasadniające rozłożenie kwoty powstałego zadłużenia na raty.