Wyrok WSA w Gdańsku z dnia 11 lipca 2012 r., sygn. II SA/Gd 211/12

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Janina Guść (spr.) Sędziowie: Sędzia WSA Tamara Dziełakowska Sędzia WSA Jolanta Górska Protokolant Starszy Sekretarz Sądowy Marta Sankiewicz po rozpoznaniu w Gdańsku na rozprawie w dniu 11 lipca 2012 r. sprawy ze skargi D. J. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 27 stycznia 2012 r. nr [...] w przedmiocie niedopuszczalności odwołania w sprawie środowiskowych uwarunkowań zgody na realizację przedsięwzięcia uchyla zaskarżone postanowienie.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia 9 listopada 2011 r., Nr [...], Burmistrz Miasta, na podstawie art. 71, art. 72, art. 75, art. 82 i art. 85 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. Nr 199, poz. 1227 ze zm.), określił dla "A" Spółki Jawnej środowiskowe uwarunkowania realizacji przedsięwzięcia dla przedsięwzięcia polegającego na budowie stacji paliw płynnych z modułem LPG oraz okręgowej stacji kontroli pojazdów na działkach o nr ew. [...] w obr. [...] na terenie miasta L.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł D. J., pominięty w sprawie jako strona, kwestionując między innymi odowę uznania go za stronę postępowana i brak doręczenia decyzji.

Postanowieniem z dnia 27 stycznia 2011 r., Nr [...], Samorządowe Kolegium Odwoławcze, na podstawie art. 127 § 2 k.p.a. w zw. z art. 17 pkt 1 i art. 134 k.p.a., stwierdziło niedopuszczalność odwołania.

W uzasadnieniu organ wyjaśnił, że w toku postępowania organ pierwszej instancji nie uznał D. J. za stronę, a jego aktywność wyrażana poprzez składanie uwag i wniosków następowała w ramach realizacji uprawnienia udziału społeczeństwa w podejmowaniu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację inwestycji. Decyzję doręczono natomiast podmiotom uznanym przez organ za strony. Najpóźniejsze doręczenie decyzji jednej ze stron postępowania nastąpiło w dniu 18 listopada 2011 r. (w aktach zwrotne poświadczenie odbioru), otwierając termin 14 - dniowy na złożenie odwołania, który upłynął w dniu 2 grudnia 2011 r. Natomiast odwołanie sporządzone w dniu 28 grudnia 2011 r., wpłynęło do organu pierwszej instancji w dniu 29 grudnia 2011 r., a więc gdy decyzja stała się już ostateczna. Stwierdzono, że w sytuacji odwołania złożonego przez osobę, która utrzymuje, że jest stroną, ale nie była adresatem decyzji (choćby wskutek nie uznania za stronę), postępowanie administracyjne zmierza przede wszystkim do weryfikacji przesłanki dopuszczalności jego rozpatrzenia. Organ wskazał, że zasadniczo w postępowaniu odwoławczym, jeśli dochodzi do stwierdzenia, że osoba ta nie ma interesu prawnego, postępowanie kończy decyzją o umorzeniu postępowania odwoławczego (art. 138 § 1 pkt 3 k.p.a.), bądź w przeciwnym razie odwołanie podlega rozpatrzeniu mimo wcześniejszego pominięcia osoby jako strony. Podstawa do wydania decyzji o umorzeniu postępowania bądź rozpatrującej odwołanie i przeprowadzenia postępowania odwoławczego nie zachodzi jednak w wypadku złożenia odwołania od decyzji ostatecznej. Orzekanie bowiem decyzją, nawet jeśli chodzi o umorzenie postępowania z powodu stwierdzenia, że wnoszący nie jest stroną, może nastąpić jedynie w przypadku terminowo złożonego odwołania, a co za tym idzie skutecznego wszczęcia postępowania odwoławczego. Bez tego, bądź bez przywrócenia terminu do wniesienia środka odwoławczego sytuacja taka nie może mieć miejsca. Organ wskazał, że brak doręczenia decyzji podmiotowi, który nie był stroną postępowania nie oznacza wstrzymania skutków, jakie wynikają z doręczenia decyzji podmiotom uznanym za strony. Organ stwierdził, że rozpatrzenie odwołania osoby nie będącej stroną (utrzymującej i wywodzącej, że ma interes prawny w byciu stroną) może nastąpić tylko, gdy złożone zostanie w terminie odwoławczym właściwym dla stron postępowania, którym doręczono decyzję. Odwołanie złożone po terminie od decyzji ostatecznej nie inicjuje skutecznie postępowania odwoławczego i nie uprawnia do rozpatrywania sprawy, nawet jeśli ostateczność decyzji wynika z pominięcia osoby utrzymującej, że jest stroną. Organ wskazał, że stwierdzenie przekroczenia terminu do złożenia odwołania może dotyczyć tylko adresatów decyzji. W sytuacji, gdy decyzja, która stała się ostateczna i nie była adresowana do wnoszącego odwołanie, osobie takiej nie przysługuje wniosek o przywrócenie terminu. Wniosek taki może złożyć tylko strona, której organ doręczył lub próbował doręczyć decyzję i która z przyczyn od siebie niezależnych nie mogła wnieść odwołania w terminie ustawowym. W niniejszej sprawie odwołujący się nie wnosił o przywrócenie terminu odwoławczego, a wniosek taki nie podlegałby rozpatrzeniu. W przypadku, gdy organ nie ma podstaw do badania w postępowaniu odwoławczym interesu prawnego osoby składającej odwołanie od ostatecznej decyzji, osobie która utrzymuje, że ma uprawnienia strony, powołując się na posiadanie własnego (indywidualnego) interesu prawnego w skarżeniu decyzji, a która bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu, przysługuje jedynie wniosek o wznowienie postępowania na podstawie art. 145 § 1 pkt 4 k.p.a.