Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 5 kwietnia 2012 r., sygn. II SA/Ol 1009/11

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Beata Jezielska (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Adam Matuszak Sędzia WSA Bogusław Jażdżyk Protokolant st. sekretarz sądowy Jakub Borowski po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 kwietnia 2012r. sprawy ze skargi D. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia "[...]"., nr "[...]" w przedmiocie zasiłku celowego 1/ oddala skargę; 2/ przyznaje od Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie na rzecz adwokata M. O. kwotę 240zł (dwieście czterdzieści złotych) powiększoną o należny podatek VAT tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną z urzędu

Uzasadnienie

Decyzją z dnia "[...]" wydaną z upoważnienia Burmistrza przez Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej odmówiono przyznania D. P. świadczenia pieniężnego w formie zasiłku celowego w wysokości 66 złotych z przeznaczeniem na pokrycie opłat za mieszkanie za miesiąc lipiec 2011 r. W uzasadnieniu wskazano, iż w wyniku przeprowadzonego wywiadu środowiskowego ustalono, że wnioskodawca prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe, jego dochodem własnym jest zasiłek stały w wysokości 444 złotych miesięcznie. Zaznaczono, iż wnioskodawca ma orzeczony okresowo - do dnia 31 października 2012 r. umiarkowany stopień niepełnosprawności. Zamieszkuje w lokalu mieszkalnym położonym w M. przy ulicy "[...]", należącym do H. T. Mieszkanie zajmowane jest bez tytułu prawnego, bez żadnej umowy najmu, bowiem wyrokiem sądowym orzeczono eksmisję z przyznaniem prawa do lokalu socjalnego. W trakcie wywiadu środowiskowego wnioskodawca podniósł, iż oczekuje pomocy w formie zasiłku celowego na opłacenie opłat związanych z mieszkaniem, które jest własnością H. T. za miesiąc lipiec 2011 r. w kwocie 66 złotych. Jednocześnie z informacji uzyskanych w toku rozmowy telefonicznej z H. T. ustalono, że właściciel lokalu regularnie uiszcza wszelkie opłaty eksploatacyjne związane z przedmiotowym mieszkaniem. Informacje te potwierdziła również zarządca wspólnoty mieszkaniowej. Zaznaczono przy tym, iż D. P. otrzymał propozycję lokalu socjalnego na ulicy "[...]" w M., jednakże wymieniony nie przyjął oferty zawarcia umowy najmu przedmiotowego lokalu, kwestionując warunki sanitarne mieszkania. W ocenie organu z zebranych dokumentów i informacji wynika, że D. P. jako osoba niepełnosprawna, której dochód własny nie przekracza kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej spełnia przesłanki do przyznania świadczenia pieniężnego z pomocy społecznej. Jednakże skoro opłaty za mieszkanie są regulowane na bieżąco przez właściciela mieszkania, to w ocenie organu, brak jest podstaw by cel wnioskowanej pomocy uznać za niezbędną, realną potrzebę bytową wnioskodawcy. Podkreślono, iż wszelkie płatności jakie dokonuje wnioskodawca winny być regulowane na rzecz właściciela lokalu, który te wydatki już poniósł i zobowiązany jest ponosić je na bieżąco i terminowo. Tymczasem jak wynika z akt sprawy wnioskodawca jeżeli już reguluje jakiekolwiek opłaty to w kwotach i terminach przez siebie ustalonych. Właścicielowi mieszkania przysługuje prawo dochodzenia zwrotu poniesionych kosztów i z tego uprawnienia H. T. skorzystał, lecz obecnie nie ma możliwości, aby wyegzekwować od wnioskodawcy kwotę zasądzoną przez Sąd, bowiem jego dochód w postaci zasiłku celowego nie podlega egzekucji komorniczej, a wnioskodawca nie uiszcza dobrowolnie odszkodowania za korzystanie z lokalu. Organ zaznaczył, iż w niniejszej sprawie nie zachodzi także sytuacja, kiedy przez nieregulowanie opłat mieszkaniowych wnioskodawca mógłby utracić prawo do lokalu, bowiem eksmisja została już orzeczona prawomocnym wyrokiem Sądu, a jedynie jej wykonanie zostało wstrzymane do czasu uzyskania lokalu socjalnego przez Gminę. Zatem zaległości w opłatach mieszkaniowych, które powinien uiszczać korzystający z lokalu mimo, iż nie posiada umowy najmu, nie spowodują zagrożenia utraty prawa do lokalu. To na aktualnym właścicielu mieszkania ciąży obowiązek regulowania opłat mieszkaniowych i z tego zobowiązania właściciel wywiązuje się, mimo że nie może korzystać z lokalu. W świetle powyższych okoliczności, przyznanie świadczenia z pomocy społecznej na wnioskowany cel byłoby niezgodne z zasadą pomocniczości państwa dla obywateli, wyrażoną w art. 2 ust. 1 i 3 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej. Biorąc powyższe pod uwagę, organ nie znalazł podstaw, by zgłaszaną potrzebę uznać za niezbędną potrzebę bytową i przyznać wsparcie na ten cel. Ponadto organ wskazał, iż wnioskodawca otrzymuje comiesięczne wsparcie na różne inne cele, jak np. żywność, leki, zasiłek stały, okresowo także na zakup butli gazowych, odzieży. Podkreślono jednak, iż pomoc społeczna nie ma za zadanie wyręczać osoby czy rodziny w zaspokajaniu ich wszelkich potrzeb. Świadczenia z pomocy społecznej w formie zasiłków celowych czy specjalnych zasiłków celowych nie powinny być źródłem utrzymania, a jedynie doraźną pomocą w zaspokojeniu niezbędnej potrzeby bytowej. Organ wskazał przy tym, iż dysponuje ograniczonymi środkami na zadania własne, jakim są zasiłki celowe i musi brać pod uwagę fakt, iż niezbędne jest zabezpieczenie środków pieniężnych na potrzeby związane z całym rokiem, szczególnie w okresie jesienno - zimowym (opał), a także na pokrycie obligatoryjne kosztów pobytu podopiecznych Ośrodka z terenu gminy w domach pomocy społecznej. Na uwadze trzeba też mieć potrzeby związane z zakupem odzieży i obuwia jesienno - zimowego, szczególnie dla tych gospodarstw domowych, gdzie na utrzymaniu są uczące się dzieci oraz z przyznawanymi obligatoryjnie dodatkami mieszkaniowymi. Organ zauważył również, iż wnioskodawca ma możliwość uregulowania swojej sytuacji mieszkaniowej poprzez przyjęcie lokalu socjalnego i tym samym uregulowanie swojej sytuacji prawnej, bytowej i mieszkaniowej, jednakże nie odpowiedział pozytywnie na przedstawioną ofertę i w ten sposób odmawia współpracy w rozwiązaniu swojej trudnej sytuacji mieszkaniowej. Dodano, iż kwestia wsparcia w opłatach mieszkaniowych dla wnioskodawcy była już kilkakrotnie rozpatrywana przez organ, jak również Samorządowe Kolegium Odwoławcze oraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie, które podtrzymywały stanowisko odmowy udzielenia pomocy na ten cel.