Wyrok WSA w Lublinie z dnia 29 lutego 2012 r., sygn. I SA/Lu 10/12

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Wiesława Achrymowicz (sprawozdawca), Sędziowie WSA Krystyna Czajecka-Szpringer, WSA Małgorzata Fita, Protokolant Referent stażysta Paulina Zając, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 29 lutego 2012 r. sprawy ze skargi Ł. Z. reprezentowanego przez przedstawiciela ustawowego A. Z. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej z dnia [...] nr [...] w przedmiocie podatku od spadków i darowizn I. uchyla zaskarżoną decyzję; II. orzeka, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości; III. zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej na rzecz Ł. Z. reprezentowanego przez przedstawiciela ustawowego A. Z. kwotę [...] tytułem zwrotu kosztów postępowania

Uzasadnienie

I SA/Lu 10/12

UZASADNIENIE

1. Zaskarżoną decyzją Dyrektor Izby Skarbowej utrzymał w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego z [...], ustalającą Ł. Z. / podatnik /, reprezentowanemu przez przedstawiciela ustawowego, matkę A. Z., zobowiązanie w podatku od spadków i darowizn w wysokości 17.709 zł z tytułu nabycia spadku po M. Z., ojcu.

Dyrektor Izby Skarbowej stwierdził, że zarzuty podatnika zawarte w odwołaniu są niezasadne.

Argumentował, że akt poświadczenia dziedziczenia został wprowadzony do porządku prawnego ustawą z 24 sierpnia 2007 r. o zmianie ustawy Prawo o notariacie oraz niektórych innych ustaw / Dz.U.07.181.1287 /, która weszła w życie z 2 października 2008 r. Celem nadania notariuszom uprawnienia do sporządzania takiego aktu było umożliwienie spadkobiercom wyboru oraz ułatwienie drogi w celu uzyskania stwierdzenia nabycia spadku, a także odciążenie sądów od prowadzenia postępowań w sprawach spadkowych. Instytucja notarialnego poświadczenia dziedziczenia jest środkiem alternatywnym i równoległym w stosunku do tradycyjnej, sądowej drogi potwierdzania uprawnień spadkowych. Akt poświadczenia dziedziczenia, zgodnie z nowym art. 95j ustawy Prawo o notariacie / Dz.U.08.189.1158 ze zm. - u.p.n. / wywołuje te same skutki prawne co prawomocne postanowienie sądowe o stwierdzeniu nabycia spadku. Równocześnie art. 95p u.p.n. stanowi, że ilekroć w przepisach odrębnych jest mowa o postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku, należy rozumieć przez to również zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia. Jeżeli ustawa wyznacza początek lub koniec biegu terminu na dzień uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, należy rozumieć przez to również dzień zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia. W praktyce oznacza to, że w przypadku zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia spadkobierca w celu skorzystania ze zwolnienia z podatku, zgodnie z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn / Dz.U.04.142.1514 ze zm. - u.p.s.d. w brzmieniu obowiązującym w 2009 r. / zobowiązany jest zgłosić nabycie własności rzeczy i praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie sześciu miesięcy od dnia zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia. Notariusz nie wyręcza spadkobierców w dokonaniu zgłoszenia organowi podatkowemu nabycia spadku. Wprawdzie na mocy art. 84 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa / Dz.U.05.8.60 ze zm. - o.p. / notariusze mają obowiązek przekazywania organom podatkowym wszystkich informacji, które mogą spowodować powstanie obowiązku podatkowego / podobnie jak sądy, które przekazują urzędom skarbowym odpisy postanowień o stwierdzeniu nabycia spadku /, jednak taka informacja nie daje prawa do zwolnienia spadkobierców z podatku od spadków. Wymogiem niezbędnym dla skorzystania z tej preferencji jest samodzielne zgłoszenie nabycia spadku w urzędzie skarbowym. Art. 4a ust. 4 pkt 2 u.p.s.d. stanowi, że obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego. Akt poświadczenia dziedziczenia umową nie jest, mimo że jest aktem sporządzonym przez notariusza. Sporządzenie zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia nie zwalnia od obowiązku złożenia zgłoszenia. Jest tak, mimo że zgodnie z art. 95n u.p.n. notariusz na żądanie organu podatkowego przesyła wypis zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia. W konsekwencji, skoro termin do złożenia zgłoszenia rozpoczyna bieg w dniu uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, to w odniesieniu do aktu poświadczenia dziedziczenia rozpoczyna bieg w dniu jego zarejestrowania.