Wyrok WSA w Gorzowie Wlkp. z dnia 2 lutego 2012 r., sygn. II SA/Go 915/11

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marek Szumilas Sędziowie Sędzia WSA Maria Bohdanowicz (spr.) Sędzia WSA Joanna Brzezińska Protokolant st. sekr. sąd. Agata Przybyła po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 stycznia 2012 r. sprawy ze skargi J.F. na czynność Starosty z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy zwrotu części opłaty za wydanie kart pojazdów I. stwierdza bezskuteczność zaskarżonej czynności, II. zasądza od Starosty na rzecz J.F. kwotę 457 (czterysta pięćdziesiąt siedem) złotych, tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego

Uzasadnienie

Wnioskiem z dnia [...] lipca 2011 roku J.F. (reprezentowany przez pełnomocnika), wystąpił do Starosty Powiatowego o zwrot kwoty 19.550 zł stanowiącej częściowo nadpłacone opłaty pobrane za wydanie kart pojazdu dla 46 samochodów osobowych zarejestrowanych w latach 2004-2005, wskazanych w załączniku do wniosku. W uzasadnieniu żądania wnioskodawca powołał się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 stycznia 2006 roku w sprawie o sygnaturze akt U 6/04 ( Dz.U. z 2006 roku, nr 15, poz. 119), stwierdzający niezgodność § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003 roku w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu z art. 77 ust. 4 pkt 2 i ust. 5 ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz z art. 92 ust. 1 i art. 217 Konstytucji, wywodząc w oparciu o to orzeczenie, iż określona w niekonstytucyjnym przepisie wysokość opłaty za wydanie karty pojazdu w kwocie 500 zł nie uwzględniała wytycznych ustawowych do określenia wysokości tej opłaty i pozostawała zbyt wysoka (przekraczała kwotę 75 zł).

Pismem z dnia [...] października 2011r. Nr [...] Starosta Powiatu odmówił dokonania zwrotu żądanej kwoty ze względu na fakt, iż opłaty zostały pobrane na podstawie przepisu obowiązującego w chwili rejestracji pojazdów, zaś roszczenie o zwrot ich nadpłaconych - zdaniem wnioskodawcy - części uległo przedawnieniu. Wywiódł, iż bieg przedawnienia roszczenia wynikającego ze zobowiązania bezterminowego - a takim jest zwrot nienależnego świadczenia - rozpoczyna się w dniu w którym świadczenie powinno być spełnione, gdyby uprawniony wierzyciel wezwał dłużnika do wykonania zobowiązania w najwcześniej możliwym terminie. Takim terminem było opublikowanie w Dzienniku Ustaw orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego dotyczącego niekonstytucyjności przepisu § 1 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003 roku. Publikacja nastąpiła w dniu 30 stycznia 2006 roku, zatem od tego dnia można było zgłaszać przedmiotowe roszczenie. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 2 czerwca 2010 roku (w spr. III CZP 37/10) bieg przedawnienia roszczeń o zwrot niezależnie pobranych opłat za kartę pojazdu rozpoczyna od dnia spełnienia świadczenia. Roszczenia powstały w okresie od [...] października 2004 roku ([...]) do [...] marca 2005 roku ([...]). Roszczenie jest oparte na przepisach dotyczących czynu niedozwolonego zatem uległo przedawnieniu już w roku 2008 zgodnie z przepisem art. 442 § 1 kc. Odnosząc się zaś do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 stycznia 2006 roku, organ stwierdził, iż sąd konstytucyjny orzekł o niekonstytucyjności przepisu rozporządzenia z utratą jego mocy z dniem 1 maja 2006 roku kierując się tym, by nie pozbawić powiatów odpłatności za wykonywanie przez nie czynności związanych z wydawaniem kart pojazdów do czasu wydania nowych przepisów regulujących tę kwestię. Tak określona przyczyna odroczenia utraty mocy niekonstytucyjnego przepisu ma znaczenie dla załatwienia sprawy. Wskazał, iż wyroki Trybunału Konstytucyjnego nie mają mocy wstecznej i działają tylko na przyszłość, wyłączona jest zatem możliwość podważenia dotychczasowych rozstrzygnięć podjętych na podstawie przepisów uznanych następnie za niekonstytucyjne. Potwierdzają to uchwała Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2001 roku, w spr. III ZP 30/00 (OSNP 2001/23/68) i postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2000 roku, w spr. III ZP 27/00 (OSNP 2001/10/33). Organ dalej wskazał, iż za takim stanowiskiem, zdaniem Sądu Najwyższego przemawia wykładania przepisu art. 190 ust. 3 Konstytucji RP, który stanowi,że orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego wchodzą w życie z dniem ogłoszenia, lecz Trybunał Konstytucyjny może określić inny termin utraty mocy obowiązującego aktu normatywnego. Sąd Najwyższy podkreślił, że utrata mocy obowiązującej nie jest równoznaczna ze stwierdzeniem nieważności przepisu, której przypisuje się skutek ex tunc. Starosta stwierdził, iż spełnienie niezbędnej dla przyjęcia odpowiedzialności przesłanki stwierdzenia niezgodności z prawem aktualizuje się najpóźniej w dacie wskazanej przez Trybunał Konstytucyjny tj. 1 maja 2006 r. Niezgodność z prawem a art. 417 kc nie jest bowiem pojęciem tożsamym z pojęciem bezprawności w ujęciu prawa cywilnego, lecz bardziej instytucją prawa konstytucyjnego rządzoną art. 190 Konstytucji. Również z art. 410 kc nie wynika bezpodstawne pobranie opłaty za wydaną kartę pojazdu.