Wyrok WSA w Warszawie z dnia 2 grudnia 2011 r., sygn. III SA/Wa 311/11

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Maciej Kurasz, Sędziowie Sędzia WSA Alojzy Skrodzki, Sędzia WSA Jarosław Trelka (sprawozdawca), Protokolant st. sekretarz sądowy Iwona Mazek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 grudnia 2011 r. sprawy ze skargi D. S.A. z siedzibą w W. na interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia [...] października 2010 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług 1) uchyla zaskarżoną interpretację indywidualną, 2) stwierdza, że uchylona interpretacja indywidualna nie może być wykonana w całości, 3) zasądza od Ministra Finansów na rzecz D. S.A. z siedzibą w W. kwotę 217 zł (słownie: dwieście siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

D. S.A. z siedzibą w W. (dalej "Skarżąca" lub "Spółka") zwróciła się do Ministra Finansów o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynikało, że Spółka w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczy usługi pośrednictwa finansowego w zakresie obrotu na instrumentach pochodnych. Skarżąca zawiera instrumenty pochodne z klientami korporacyjnymi, innymi bankami, instytucjami finansowymi. Instrumenty te stanowią stałą ofertę Spółki, wykorzystywane są w celu aktywnego zarządzania m.in. ryzykiem kursu walutowego oraz ryzykiem stopy procentowej, służą m.in. zabezpieczaniu się przed stratami związanymi z niekorzystnymi zmianami na rynku cen akcji, stóp procentowych, walut lub surowców. Zawierane przez Spółkę umowy dotyczące instrumentów pochodnych obejmują m.in. transakcje na stopę procentową - w tym przede wszystkim instrumenty typu FRA ( Forward Rate Agreement ) oraz inne, w ramach których obie strony kontaktu określają wysokość stopy procentowej, która będzie miała zastosowanie do ich wzajemnego przyszłego rozliczenia, a także ustalają kwotę, do której stosowana będzie ta hipotetyczna stopa procentowa oraz okres trwania kontraktu, po jakim nastąpi rozliczenie. Wykonanie kontraktu polega na obliczeniu oraz zapłacie przez jedną ze stron uzgodnionej w umowie kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy hipotetyczną stopą ustaloną przez strony w kontrakcie, a stopą referencyjną (np. LIBOR). W dalszej kolejności Spółka wskazała transakcje wymiany stóp procentowych - IRS (tj. Interest Rate Swap), w ramach których strony wypłacają sobie wzajemnie (w określonych odstępach czasu w trakcie trwania kontraktu) płatności swapowe od umownego nominału kontraktu (kapitał), naliczane według zmiennej/ stałej stopy procentowej. W ramach kontraktu nie dochodzi do rzeczywistej wymiany kapitału. Wynagrodzeniem Spółki jest zysk (marża) realizowany przez Skarżącą na operacjach pochodnych IRS, tj. całkowity wynik dodatni kalkulowany jako różnica pomiędzy przychodami i kosztami z określonych strumieni płatności swapowych realizowanych w danym okresie rozliczeniowym. Spółka wymieniła również transakcje wymiany walutowo-procentowej - CIRS (tj. Cross Currency Interest Rate Swap) czyli transakcje, w ramach których obie strony kontraktu będą dokonywać wzajemnie na swoją rzecz płatności swapowych opartych o dwie różne stopy procentowe przez ustalony okres z ustaloną częstotliwością i od ustalonych nominałów w dwóch rożnych walutach. Wynagrodzeniem Spółki, podobnie jak w przypadku instrumentów IRS, jest zysk (marża) realizowany na operacjach pochodnych CIRS, tj. całkowity wynik dodatni kalkulowany jako różnica pomiędzy przychodami i kosztami z określonych strumieni płatności swapowych w danym okresie rozliczeniowym. W zależności od uzgodnień z klientem niektóre kontrakty CIRS mogą przewidywać również wymianę kwot bazowych. W takim przypadku okresowe i końcowe rozliczenie płatności swapowych jest niezależne od rozliczenia kwot bazowych. Spółka wskazała także transakcje opcyjne - czyli kontrakty dające ich nabywcy prawo do nabycia lub sprzedaży ustalonej liczby danego dobra w określonym czasie po z góry określonej cenie. Najczęściej zawierane przez Spółkę są opcje walutowe. W przypadku, gdy Spółka jest wystawcą opcji, może otrzymać on premię opcyjną z tytułu przejęcia na siebie ryzyka wykonania opcji. Wykonanie kontraktu jest natomiast niezależne od samej czynności wystawienia opcji. Z reguły odbywa się poprzez wypłatę na rzecz nabywcy opcji określonej kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy ceną terminową dobra oraz ceną bieżącą dobra, którego dotyczy opcja. Skarżąca, oprócz powyżej wymienionych umów, zawiera również innego rodzaju transakcje, w których występuje dostawa instrumentu bazowego. W tym przypadku aktywem bazowym jest waluta, a zawierane kontrakty to m. in. forward walutowy, futures walutowy, w wykonaniu których następuje dostawa waluty, FX SWAP (rzeczywista transakcja wymiany walut), opcje walutowe z rzeczywistą dostawą walut, transakcje typu CIRS z wymianą kwot bazowych. Podobnie występują także opcje, które mają charakter instrumentów złożonych, przy których Bank nie pobiera premii opcyjnej, gdyż jego ewentualny dochód realizowany jest na różnicach kursowych wynikających z finalnego rozliczenia, a więc sprzedaży lub zakupu waluty lub innego dobra w dacie realizacji opcji.