Wyrok WSA w Warszawie z dnia 17 października 2011 r., sygn. I SA/Wa 1480/11

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Przemysław Żmich Sędziowie: WSA Iwona Kosińska (spr.) WSA Gabriela Nowak Protokolant sekretarz sądowy Agnieszka Żurawska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 października 2011 r. sprawy ze skargi B. M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia[...] lipca 2009 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania o stwierdzenie nieważności orzeczenia administracyjnego 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...] stycznia 2009 r. nr [...]; 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu; 3. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. na rzecz skarżącego B. M. kwotę [...] złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. decyzją z dnia [...] lipca 2009 r. nr [...], po rozpatrzeniu wniosku B. M., M. M. i D. M. o ponowne rozpatrzenie sprawy, utrzymało w mocy własną decyzję z dnia [...] stycznia 2009 r. nr [...], odmawiającą wszczęcia postępowania o stwierdzenie nieważności decyzji Kierownika Wydziału Architektury i Gospodarki Komunalnej Urzędu [...] z dnia [....] marca 1985 r. nr [...] orzekającej o sprzedaży lokalu nr [...] w budynku położonym w W. przy ul. [...].

Z uzasadnienia zaskarżonej decyzji wynika, że nieruchomość położona w W. przy ul. [....], ozn. hip. [...] rej. hip. [...], stanowiła współwłasność H. M. w ¼ części, M. i G. małżonków L. w ¼ części i M. C. w ½ części. Na mocy dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy grunty nieruchomości [...] przeszły na rzecz Skarbu Państwa, a zgodnie z art. 7 ust. 1 i 2 dekretu dotychczasowi właściciele lub ich następcy prawni, będący w posiadaniu gruntu, względnie osoby prawa ich reprezentujące, mogli w ciągu sześciu miesięcy od daty objęcia w posiadanie przez gminę złożyć wniosek o przyznanie prawa własności czasowej do gruntu. W przedmiotowej sprawie dawni współwłaściciele hipoteczni opisanej nieruchomości nie złożyli wniosku w tym trybie, zatem z dniem, w którym bezskutecznie upłynął termin do złożenia wniosku, budynek znajdujący się na gruncie stał się własnością Skarbu Państwa. Kierownik Wydziału Architektury i Gospodarki Komunalnej Urzędu [...] decyzją z dnia [...] marca 1985 r. orzekł o sprzedaży lokalu nr [...] w budynku położonym w W., przy ul. [...]. W dniu [...] maja 1985 r. została zawarta notarialna umowa sprzedaży przedmiotowego lokalu oraz ustanowienia użytkowania wieczystego ułamkowej części gruntu, na którym usytuowany jest budynek. Obecnie właścicielami lokalu i współużytkownikami wieczystymi gruntu są państwo B. Następcy prawni H. M. - B. M., M. M. i D. M. wystąpili z wnioskiem o stwierdzenie nieważności wskazanej decyzji Kierownika Wydziału Architektury i Gospodarki Komunalnej Urzędu [...]. Podnieśli, że Skarb Państwa nie był uprawniony do rozporządzenia przedmiotowym lokalem bez umożliwienia dawnym właścicielom skorzystania z pierwszeństwa, co stanowi naruszenie bezwzględnie obowiązującego prawa pierwszeństwa i skutkuje nieważnością kwestionowanej decyzji. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. decyzją z dnia [...] stycznia 2009 r. odmówiło wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności powołanej decyzji wskazując, że po stronie wnioskodawców nie ma legitymacji do żądania stwierdzenia nieważności tej decyzji, bowiem w dacie jej wydania nie posiadali żadnych praw do opisanej nieruchomości, gdyż nie został złożony wniosek w trybie art. 7 ust. 1 dekretu o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy. Prawa takiego wnioskodawcy nie posiadają również obecnie. Bezzasadne jest zatem twierdzenie, jakoby przedmiotowa decyzja została wydana z naruszeniem prawa pierwszeństwa przysługującego dawnej właścicielce nieruchomości, tj. H. M., skoro nie składała ona wniosku przewidzianego w powołanym dekrecie z 1945 r. Nie zgadzając się z tym rozstrzygnięciem B. M., M. M. i D. M. złożyli wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Decyzji Kolegium zarzucili naruszenie art. 28 i 157 kpa oraz § 13 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 maja 1970 r. w sprawie sprzedaży przez państwo budynków z równoczesnym oddawaniem działek w użytkowanie wieczyste. Po jego rozpoznaniu Kolegium uznało, że nie może on być uwzględniony i utrzymało w mocy swoje wcześniejsze rozstrzygnięcie. W odniesieniu do argumentu o naruszeniu § 13 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 maja 1970 r. w sprawie sprzedaży przez państwo budynków z równoczesnym oddawaniem działek w użytkowanie wieczyste organ stwierdził, że interes prawny, którego istnienie warunkuje przyznanie osobie prawnej czy fizycznej przymiotu strony w określonej sprawie, musi bezpośrednio dotyczyć sfery prawnej podmiotu, tj. jeśli takiego wpływu nie ma, nie można uznać żądającego za stronę. Wskazany przez wnioskodawców przepis § 13 pkt 1 ppkt 3 rozporządzenia dotyczy osób, które utraciły własność domu mieszkalnego na skutek wywłaszczenia. Tymczasem utrata własności budynku przy [...] nie nastąpiła z tytułu wywłaszczenia, tylko z mocy prawa, tj. na podstawie przepisów powołanego dekretu - w chwili bezskutecznego upływu terminu do złożenia wniosku dekretowego. Nie można więc mówić o utracie pierwszeństwa, skoro nie przysługiwało ono dawnym właścicielom od chwili upływu terminu do złożenia wniosku dekretowego.