Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 6 wrzenia 2011 r., sygn. II SA/Ol 586/11

Dnia 6 września 2011 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marzenna Glabas Sędziowie Sędzia WSA Katarzyna Matczak Sędzia WSA Bogusław Jażdżyk (spr.) Protokolant Specjalista Małgorzata Krajewska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 września 2011 roku sprawy ze skargi M. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia "[...]", Nr "[...]" w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję organu I instancji; II. orzeka, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu.

Uzasadnienie

Z przekazanych Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Olsztynie akt sprawy wynika, że decyzją z dnia "[...]" działający z upoważnienia Wójta Gminy Zastępca Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej Gminy odmówił M. S. prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu opieki nad niepełnosprawnym ojcem S. S. powołując się na art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a ustawy o świadczeniach rodzinnych, zgodnie z którym świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim. S. S. zaś pozostaje w takim związku z U. S..

Odwołanie od ww. decyzji wniosła M. S., zaznaczając, że sprawuje opiekę nad obojgiem rodziców, wobec których orzeczono znaczny stopień niepełnosprawności.

Po rozpatrzeniu odwołania Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia "[...]" utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję organu

I instancji. Kolegium w uzasadnieniu decyzji wskazało na art. 17 ust. 1 ustawy

o świadczeniach rodzinnych, z którego wynika, że świadczenie pielęgnacyjne jest świadczeniem przysługującym z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub jego niepodejmowania. Kolegium uznało, że niepodejmowanie takiego zatrudnienia przez skarżącą nie ma związku z koniecznością sprawowania opieki nad ojcem. W tym kontekście podniosło, że konieczność opieki nad S. S. istnieje przynajmniej od 2007r. tj. od wydania orzeczenia zaliczającego ojca skarżącej do grona osób o znacznym stopniu niepełnosprawności. Tymczasem M. S. była zatrudniona do dnia 2 września 2009r., a to według organu prowadzi do wniosku, że rezygnacja z zatrudnienia nastąpiła z innych przyczyn. Podniesiono także fakt rejestracji skarżącej w Powiatowym Urzędzie Pracy jako osoby bezrobotnej. Wskazano przy tym, że zgodnie z art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy M. S. jest aktualnie osobą niezatrudnioną i nie wykonującą innej pracy zarobkowej, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. To zaś wyklucza w ocenie Kolegium, że rzeczywistą przyczyną niepodejmowania przez nią zatrudnienia jest konieczność sprawowania opieki nad ojcem. Ponadto organ odwoławczy podzielił stanowisko organu I instancji, stwierdzając, że świadczenie pielęgnacyjne nie może być przyznane odwołującej z tego względu, że osoba wymagająca opieki czyli S. S. pozostaje w związku małżeńskim. W ocenie Kolegium nie można pomijać obowiązującego wciąż przepisu art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a ustawy o świadczeniach rodzinnych i odmawiać stosowania tego przepisu, który korzysta z domniemania konstytucyjności. Trybunał Konstytucyjny bowiem jak dotychczas nie stwierdził jego niekonstytucyjności, pomimo, że w sprawie o sygn. akt P 38/09 opowiedział się za interpretacją systemową, celowościową i prokonstytucyjną przed wykładnią literalną przepisu art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a. Kolegium podkreśliło, że na początku obowiązywania przepisu art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a ustawy o świadczeniach rodzinnych stało na stanowisku, że pozostawanie osoby wymagającej opieki w związku małżeńskim wyklucza prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, później nastąpiła zmiana tego stanowiska na skutek wspomnianego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego oraz wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego, który oddalał skargi kasacyjne Kolegium od wyroków uchylających decyzje Kolegium, w których podstawę odmowy stanowił przepis art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a. Kolegium podniosło, iż było przekonane, że wskutek rzeczonego orzecznictwa dokonane zostaną zmiany ustawowe w spornym zakresie dotyczącym świadczenia pielęgnacyjnego. Jednakże one nie nastąpiły, przez co organ odwoławczy zmienił linię orzeczniczą powracając do poglądu prezentowanego na początku obowiązywania przepisu. Według organu II instancji zastosowanie wykładni celowościowej i systemowej przepisu art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a ustawy o świadczeniach rodzinnych pozostawałoby w sprzeczności z zasadą racjonalnego ustawodawcy, zwłaszcza, że literalne brzmienie tego przepisu nie może budzić wątpliwości.