Wyrok WSA w Warszawie z dnia 12 lipca 2011 r., sygn. I SA/Wa 334/11

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Iwona Owsińska - Gwiazda Sędziowie WSA Iwona Kosińska (spr.) WSA Elżbieta Sobielarska Protokolant Zbigniew Dzierzęcki po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 lipca 2011 r. sprawy ze skargi A. W. na decyzję Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia [...] grudnia 2010 r. nr [...] w przedmiocie wpisu do rejestru zabytków 1. uchyla zaskarżoną decyzję w części dotyczącej objęcia działki nr [...], położonej w W., stanowiącej własność A. W., granicą otoczenia zabytkowego obiektu wpisanego do rejestru zabytków; 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja w części określonej w pkt 1 nie podlega wykonaniu; 3. zasądza od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na rzecz skarżącego A. W. kwotę [...] złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego

Uzasadnienie

Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego decyzją z dnia [...] grudnia 2010 r. nr [...], po rozpatrzeniu odwołań [...] Agencji [...] w W., Akademii [...] i A. W., utrzymał w mocy decyzję [...] Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dnia [...] stycznia 2010 r. nr [...] wpisującą do rejestru zabytków historyczne założenie urbanistyczne Akademii [...] w R. w W. wraz z otoczeniem.

Z uzasadnienia zaskarżonej decyzji wynika, że [...] Wojewódzki Konserwator Zabytków decyzją z dnia [...] stycznia 2010 r. wpisał do rejestru zabytków historyczne założenie urbanistyczne Akademii [...] w R. w W. (oznaczone [..] na załączniku graficznym) wraz z otoczeniem w granicach określonych kolorem [...] na załączniku graficznym. Na załączniku graficznym, stanowiącym integralną część w/w orzeczenia, w kolorze [...] oznaczono [...] zabytkowych obiektów stanowiących zespół budowlany położony w granicach przedmiotowego założenia urbanistycznego.

Nie zgadzając się z tą decyzją odwołania złożyły strony postępowania: [...] Agencja [...] w W., Akademia [...] oraz A. W.

Po ich rozpatrzeniu Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego stwierdził, że nie mogą one zostać uwzględnione. W uzasadnieniu zajętego stanowiska organ odwoławczy wyjaśnił, że materialnoprawną podstawę kwestionowanej decyzji stanowi art. 9 ust. 1 i 2 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, zgodnie z którym do rejestru wpisuje się zabytek nieruchomy na podstawie decyzji wydanej przez wojewódzkiego konserwatora zabytków z urzędu bądź na wniosek właściciela zabytku nieruchomego lub użytkownika wieczystego gruntu, na którym znajduje się zabytek nieruchomy. Zgodnie zaś z art. 3 pkt 1 w/w ustawy, zabytek to nieruchomość lub rzecz ruchoma, ich część lub zespół, będący dziełem człowieka lub związany z jego działalnością i stanowiący świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, którego zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną, artystyczną lub naukową. Przy czym stosownie do pkt 12 powyższego artykułu, historyczny układ urbanistyczny lub ruralistyczny jest to przestrzenne założenie miejskie, zawierające zespoły budowlane, pojedyncze budynki, formy zaprojektowanej zieleni, rozmieszczone w układzie historycznych podziałów własnościowych i funkcjonalnych, w tym ulic i sieci dróg. Zgodnie zaś z pkt 13, historyczny zespół budowlany to powiązana przestrzennie grupa budynków wyodrębniona ze względu na formę architektoniczna, styl, zastosowane materiały, funkcję, czas powstania lub związek z wydarzeniami historycznymi. Jednocześnie zakwalifikowanie nieruchomości jako zabytku w rozumieniu przepisów powołanej ustawy zostało pozostawione ocenie organów powołanych do ochrony i opieki nad zabytkami. Niemniej ocena ta nie może być arbitralna, bowiem wpis do rejestru zabytków jest ograniczeniem prawa własności, a ono może nastąpić tylko w drodze ustawy i tylko w zakresie, w jakim ustawa ta nie narusza istoty prawa własności. W szczególności, przepisy ograniczające prawo własności muszą być interpretowane ściśle i mogą być stosowane jedynie w stosunku do stanów faktycznych objętych ich dyspozycją. Ciężar dowodu w tym zakresie spoczywa na organie administracji publicznej.