Wyrok WSA w Gdańsku z dnia 13 października 2010 r., sygn. II SA/Gd 572/10

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Jan Jędrkowiak (spr.) Sędziowie: Sędzia WSA Wanda Antończyk Sędzia WSA Janina Guść Protokolant Sekretarz Sądowy Dorota Kotlarek po rozpoznaniu w dniu 13 października 2010 r. na rozprawie sprawy ze skargi T. G. na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia 31 maja 2010 r., nr [...] w przedmiocie świadczenia pieniężnego z tytułu pracy przymusowej 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia 17 lutego 2010 r. Nr [...], 2. zasądza od Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych na rzecz skarżącego T. G. kwotę 100 zł (sto złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania

Uzasadnienie

Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych decyzją z dnia 17 lutego 2010 r., wydaną na podstawie art. 2 pkt 2 i art. 4 ust. 1, 2 i 4 ustawy z dnia 31 marca 1996 roku o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzickich (Dz. U. Nr 87, poz. 395 ze zm. - zwanej dalej ustawą), odmówił T. G. przyznania uprawnienia do świadczenia pieniężnego określonego w ww. ustawie.

W uzasadnieniu powyższej decyzji organ Kierownik Urzędu wskazał na definicję represji określoną w art. 2 pkt 2 lit. a) ustawy, zgodnie z którą represją jest deportacja (wywiezienie) do pracy przymusowej na okres co najmniej 6 miesięcy z terytorium państwa polskiego, w jego granicach sprzed 1 września 1939 r. na terytorium III Rzeszy i terenów przez nią okupowanych w okresie wojny w latach 1939-1945. Powołując się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 grudnia 2009 r., sygn. akt: K 49/07 (Dz.U. Nr 220, poz. 1734) stwierdzający, że art. 2 pkt 2 ustawy, w zakresie w jakim pomija przesłankę deportacji (wywiezienia) do pracy przymusowej w granicach przedwojennych państwa polskiego, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP, wskazał że niezbędnym warunkiem uzyskania prawa do świadczenia pieniężnego określonego w ustawie jest udowodnienie wykonywania pracy przymusowej połączonej z wysiedleniem (wyrwaniem) z dotychczasowego środowiska. W tym zakresie organ wskazał na pogląd Trybunału Konstytucyjnego, iż wśród wszystkich osób świadczących pracę przymusową szczególnie dotkliwie poszkodowane były osoby, które pracę tę świadczyły w warunkach przesiedlenia poza dotychczasowe miejsce zamieszkania. Świadectwa osób poddanych tej formie represji skłaniają do akceptacji poglądu, że znajdowały się one w znacznie trudniejszej sytuacji niż osoby w niewielkim od niego oddaleniu (np. sąsiednie miejscowości), w znanej okolicy oraz w otoczeniu rodziny i znajomych. Na tej podstawie organ uznał, że nie każda praca przymusowa w okresie okupacji uprawnia do przyznania świadczenia pieniężnego. W ocenie organu ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że strona w okresie okupacji nie doświadczyła wyrwania z dotychczasowego środowiska, gdyż wykonywała pracę przymusową niedaleko miejsca, w którym się urodziła, to jest w miejscowości C. Praca strony nie przybrała zatem szczególnie dotkliwej formy, o której mowa w ww. wyroku Trybunału Konstytucyjnego, tzn. nie była połączona z wysiedleniem (przymusową zmianą miejsca pobytu) i wyrwaniem z dotychczasowego środowiska.