Wyrok WSA w Gdańsku z dnia 16 czerwca 2010 r., sygn. II SA/Gd 764/09

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Jolanta Górska Sędziowie: Sędzia WSA Tamara Dziełakowska (spr.) Sędzia WSA Janina Guść Protokolant Starszy Sekretarz Sądowy Małgorzata Kuba po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 czerwca 2010 r. sprawy ze skargi S. C. na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia 1 października 2009 r. nr [...] w przedmiocie przyznania uprawnień kombatanckich oddala skargę.

Uzasadnienie

Przedmiotem skargi wniesionej przez S. C. jest decyzja Kierownika Urzędu Do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z 1 października 2009 r. utrzymująca w mocy wcześniejsze rozstrzygnięcie tego organu przyznające skarżącemu uprawnienia kombatanckie z tytułu działalności w organizacji niepodległościowej w okresie od lutego 1952 roku do sierpnia 1953 roku na podstawie art.1 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego.

Z akt sprawy administracyjnej wynika, że zaskarżona decyzja została podjęta w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych:

W dniu 9 marca 2009 r. do organu wpłynął przekazany przez A. kwestionariusz skarżącego o przyznanie mu uprawnień kombatanckich z tytułu działalności w młodzieżowej organizacji niepodległościowej B. w okresie od 1952 r. do grudnia 1953. W kwestionariuszu wskazano m. in. że skarżący z tytułu udziału w wyżej wymienionej organizacji przebywał w 1955 roku w areszcie PUBP. W załączonym do wniosku życiorysie p. S. C. bardzo szeroko i dokładnie opisał działalność organizacji. Z opisu tego wynika, że skarżący mając ok. jedenaście lat, nie godząc się z ówczesną rzeczywistością postanowił utworzyć organizację do walki z bolszewizmem. Inspiracją była lektura książki B. Myślą o jej założeniu podzielił się z kolegą ze Szkoły Podstawowej w D. do której uczęszczał w tym czasie - F. K. Miało to miejsce na przełomie stycznia i lutego 1952 roku i z tego względu - jak wyjaśniono w życiorysie - skarżący przyjął datę 01.02.1952 roku jako datę założenia organizacji. Niebawem do organizacji przyjęte zostały inne osoby- K. S. i K. Ł. Do końca roku 1951 do organizacji przystąpili również Z. S., S. K. i T. C., a na początku 1952 r. skład grupy powiększył się o E. S., M. S. oraz S. S. Wówczas to S. C. wraz z F. K. ustalili, że celem organizacji będzie odzyskanie wolności, zachowanie wiary ojców oraz indywidualnej własności. Jednocześnie podjęli decyzję, że organizacja będzie nosiła nazwę C. (kryptonim B) i nawiązywać będzie do tradycji walk AK z okupantem. Członkowie organizacji spotykali się w niewykończonym budynku na skraju wsi. W trakcie spotkań ćwiczyli strzelanie z broni palnej (bez naboi). Wczesną wiosną 1952 r. członkowie organizacji złożyli uroczystą przysięgę. W dalszej części życiorysu S. C. szczegółowo opisał formy spotkań grupy, szkoleń strzeleckich, zadania dywersyjne, których podjęli się członkowie organizacji (m. in. likwidacja szkolnej wystawy dzieł Marksa, Engelsa, Lenina i Stalina) czy sposoby zdobywania broni. Wobec tego, że w skład organizacji wchodzili uczniowie Szkoły Podstawowej w D., a dla większości z nich ( 7 osób) rok 1953 był ostatnim rokiem nauki w tej szkole, co wiązało się z koniecznością zdawania egzaminów, w dniu 3 maja 1953 r. skarżący jako dowódca poinformował członków grupy, że z tego względu działalność organizacji podlega zawieszeniu na okres do końca wakacji. Na ostatnim jeszcze jednym w tym okresie spotkaniu skarżący poinformował, że w przypadku gdy dostanie się do średniej szkoły w G. kierownictwo organizacji przejmie F. K., który mimo że będzie uczył się w R. będzie mógł nią kierować za pośrednictwem K. S. pozostającego w D. Jak wynika z dalszej części życiorysu skarżący po wakacjach rozpoczął naukę w Technikum w G. Z kolei F. K. podjął naukę w szkole dla pracujących w Ł., gdzie mieszkał u rodziny. Po wyjeździe z D. skarżący utrzymywał kontakt listowny z F. K. i K. S. (wymienili po ok. sześć listów). Dalej skarżący opisał w życiorysie kilka spotkań z kolegami z organizacji do których doszło w czasie przyjazdów skarżącego do rodzinnej miejscowości. Opisał spotkanie z okresu ferii świątecznych 1954 r. kiedy wraz z F. K. i K. S. usiłowali wyłowić z sadzawki dostrzeżony w niej karabin. Broń ta została wyłowiona w późniejszym czasie "gdy woda opadła". W wakacje 1954 roku z kolei skarżący poinformowany przez Z. S. o znalezieniu skrzynki amunicji ukrył ją w gospodarstwie F. K. Jak wyjaśnił skarżący w życiorysie, w wakacje te "przeżywał radość nie tylko z rosnących zasobów arsenału, ale również z tego że organizacja się nie rozpada". Dalsze fakty z życia skarżącego opisane dokładnie w jego życiorysie korespondują z dokumentacją znajdującą się w aktach sprawy pozyskaną przez skarżącego z Instytutu Pamięci Narodowej. Wynika z niej, że w październiku 1955 roku Powiatowy Urząd do Spraw Bezpieczeństwa Publicznego w Ł. "przechwycił" prywatną korespondencję skarżącego z jego przyjacielem F. K. W korespondencji tej snuto rozważania na temat reaktywacji działalności organizacji niepodległościowej tj. antykomunistycznej i pozyskiwania do niej kolegów o zbliżonych poglądach z nowego otoczenia. Treść tych listów spowodowała ze strony Wojewódzkiego Urzędu do Spraw Bezpieczeństwa Publicznego w L. oraz odpowiednika tego urzędu na szczeblu powiatowym w Ł. szereg działań zmierzających do wykrycia i likwidacji "wrogiej działalności". Ustalono kontakty autorów listów w D., poddano ich przesłuchaniom, wykryto i zniszczono odebraną F. K. broń. Z dokumentów IPN wynika, że Urząd Bezpieczeństwa przypisał sobie "rozbicie" organizacji w miesiącach X/XI 1955 i niedopuszczenie do jej reaktywacji (notatka służbowa z 26.XI.1955 r.). Jej członkowie w złożonych wówczas zeznaniach wskazywali na jej istnienie do momentu wyjazdu skarżącego i F. K. z D. do szkół średnich. Wyjaśniali "organizacja zaprzestała swojej działalności bo K. i C. poszli do szkół", "organizacja przestała swojej działalności z tą chwilą kiedy C. wyjechał do G., a K. do R. do szkół". Jako okres uczestnictwa w organizacji podawali lata 1952 - 1953 tj. do ukończenia przez organizatorów i większość jej członków szkoły podstawowej w D. Również skarżący przesłuchiwany wówczas wskazywał: "Po przybyciu do G. z osobami wymienionymi przeze mnie nie spotykałem się jak też korespondencji nie utrzymuje za wyjątkiem K. F. z którym gdy jadę do D. każdorazowo spotykam się oraz utrzymujemy kontakt korespondencyjny. W wymienionej korespondencji informujemy się nawzajem o moich zapatrywaniach ideologicznych na tematy zachodzących zmian u nas w kraju i sytuacji politycznej(...)- k. 74-75 akt. W dokumentach Urzędu Bezpieczeństwa wskazano, że z uwagi na młody wiek członków organizacji oraz brak sygnałów o ich dalszej działalności w porozumieniu z KP PZPR odstąpiono od kierowania sprawy do sądu, przeprowadzono rozmowy z ich rodzicami i sprawę postanowiono złożyć do archiwum ( wniosek złożenia do archiwum z 23 stycznia 1956 r. z adnotacją, że "przechodzące osoby w danej sprawie należy wciągnąć na skorowidz archiwalny" k. 107-108)