Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 6 maja 2010 r., sygn. IV SA/Gl 97/10

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia NSA Szczepan Prax (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Teresa Kurcyusz-Furmanik Sędzia WSA Małgorzata Walentek Protokolant st. sekretarz sądowy Agnieszka Janecka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 maja 2010 r. sprawy ze skargi Gminy T. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody [...] z dnia [...]r. nr [...] w przedmiocie uchwały w sprawie umieszczenia tablicy pamiątkowej 1) uchyla zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze, 2) zasądza od Wojewody [...] na rzecz skarżącej kwotę 240 zł (słownie: dwieście czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

W dniu [...] Rada Miasta w T. podjęła uchwałę w sprawie umieszczenia tablicy upamiętniającej J.D. na pomniku ku czci poległych Powstańców Śląskich w T. - C.

Uchwałę wydano na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 13 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t. Dz. U. Nr 142 z 2001 r., poz. 1591 ze zm.). W § uchwały postanowiono o owym umieszczeniu tablicy wskazując, że J.D. był [...] Związku Powstańców Śląskich Grupa C., zamordowanym przez okupanta hitlerowskiego za to, że był inicjatorem i brał udział w budowie pomnika w 1937 r. Odpowiedzialnym za wykonanie uchwały uczyniono Prezydenta Miasta (§ 2) i określono, że wchodzi ona w życie z dniem podjęcia (§ 3).

Zaskarżonym rozstrzygnięciem nadzorczym, podjętym w trybie art. 91 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, Wojewoda [...] stwierdził nieważność powyższej uchwały, uznając ją za sprzeczną z art. 7 Konstytucji RP, w zw. z art. 18 ust. 2 pkt 13 ustawy o samorządzie gminnym. Ten ostatni przepis przekazuje do wyłącznej właściwości rady gminy m.in. podejmowanie uchwał w sprawach wznoszenia pomników. Zdaniem Wojewody odsłonięcie tablicy pamiątkowej obok już istniejącego pomnika nie jest tożsame z pojęciem "wzniesienie pomnika". Na poparcie tego stanowiska zacytował fragment uzasadnienia wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20.VII.2005 r., sygn. akt OSK 11816/04, w którym stwierdzono, iż "przepis art. 7, ani też (...) art. 18 ust. 2 pkt 13 ustawy o samorządzie gminnym, nie zaliczają do zadań własnych gminy, ani też nie upoważniają radę gminy do podejmowania uchwał w sprawach umieszczania w miejscach publicznych tablic pamiątkowych. Nie do przyjęcia jest taka wykładnia przepisu art. 18 ust. 2 pkt 13 ustawy o samorządzie gminnym, żeby pod pojęciem "pomnika" rozumieć również tablice pamiątkowe. Zgodnie z art. 7 Konstytucji RP organy władzy publicznej, a do takich zalicza się też radę gminy, działają na podstawie i w granicach prawa i zgodnie z tą zasadą należy rozumieć art. 163 Konstytucji oraz art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Wyrażona w art. 7 Konstytucji RP zasada praworządności stanowi fragment demokratycznego państwa prawnego. Zgodnie z tą zasadą, organom władzy publicznej wolno tylko tyle, na ile pozwalają przepisy prawa (Konstytucja, ustawy). Trybunał Konstytucyjny w swoim orzecznictwie wielokrotnie podkreślał, że organy władzy publicznej, nie mogą domniemywać swych kompetencji. Kompetencje organów muszą jasno i jednoznacznie wynikać z przepisów prawa (ustaw)". Ponieważ organy administracji publicznej obowiązuje zasada "co nie jest prawem dozwolone jest zakazane", dlatego podjęcie przedmiotowej uchwały bez upoważnienia ustawowego organu nadzoru uznał za istotne naruszenie prawa, prowadzące do stwierdzenia jej nieważności.