Wyrok WSA w Opolu z dnia 18 kwietnia 2007 r., sygn. I SA/Op 345/06

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Joanna Kuczyńska Sędziowie WSA Anna Wójcik Asesor sądowy Marta Wojciechowska (spr.) Protokolant sekr. sądowy Joanna Zamojska - Jaszczyk po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 4 kwietnia 2007 r. sprawy ze skargi J. K. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Opolu z dnia [...], nr [...] w przedmiocie interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług oddala skargę

Uzasadnienie

Pismem z dnia 11 marca 2005 r. J. K. zwrócił się do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Nysie, o wydanie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie. Zapytanie dotyczyło kwestii opodatkowania podatkiem od towarów i usług wynagrodzenia przyznanego syndykowi przez sąd. Zdaniem J. K. wynagrodzenie za czynności syndyka nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Jak wynika bowiem z pozycji prawnej syndyka, jest on w świetle przepisów ustawy prawo upadłościowe i naprawcze podmiotem prywatnym powołanym do pełnienia funkcji publicznoprawnej przez sąd. Syndyk nie jest jednak ani uczestnikiem postępowania, ani reprezentantem uczestników postępowania. Jest on organem postępowania upadłościowego, który działa pod kierunkiem sędziego - komisarza, w granicach zakreślonych przepisami prawa. Do czynności syndyka nie można, więc w drodze analogii stosować przepisów o umowie zlecenia, czy też o umowie o dzieło, gdyż syndyk jest powoływany przez sąd i jako organ postępowania upadłościowego działa w interesie społecznym. Stosunek pomiędzy osobą powołaną na stanowisko syndyka, a sądem upadłościowym czy sędzią komisarzem ma charakter procesowy. Podatnik wskazał również, iż wykonywanie funkcji syndyka nie jest prowadzeniem działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy prawo działalności gospodarczej oraz w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wykonywanie funkcji syndyka nie jest działalnością usługową ani działalnością wykonywaną w ramach wolnego zawodu, gdyż działalność ta nie jest wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Wynika to z faktu, że wyznaczenie danej osoby na stanowisko syndyka zależy wyłącznie od decyzji sądu upadłościowego. Nikt, nawet jeżeli spełnia ustawowe wymagania do pełnienia funkcji syndyka, nie ma roszczenia o powołanie na to stanowisko. Zatem nie można w takim przypadku mówić, charakterystycznej dla działalności gospodarczej swobody podejmowania i zaprzestania prowadzenia działalności. Wynagrodzenie syndyka ma charakter procesowy i nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Syndyk wykonując swoje czynności w ramach postępowania upadłościowego nie czyni tego w formie usługi w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Brak jest bowiem elementu "świadczenia usługi na czyjąś rzecz" w rozumieniu art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług. Brak jest także odbiorcy usługi, gdyż takim odbiorcą nie jest ani upadły, ani wierzyciele, ani sąd. Jednocześnie J. K. wskazał na odmienne stanowiska organów wyrażone w dokonywanych interpretacjach i zaznaczył, że nawet przy przyjęciu poglądu, że czynności syndyka są świadczeniem usług, trzeba by uznać, że wynagrodzenie syndyka nie podlega opodatkowaniu VAT na podstawie art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług. Na poparcie tej tezy wskazał, że nadzór nad czynnościami syndyka sprawuje sędzia komisarz, a zatem istnieje związek w zakresie odpowiedzialności. Wykonanie bowiem czynności przez syndyka w sposób całkowicie zgodny z postanowieniem sędziego komisarza lub wykonanie czynności nakazanej przez sędziego komisarza, zwalnia syndyka z odpowiedzialności.