Wyrok WSA w Kielcach z dnia 17 stycznia 2007 r., sygn. I SA/Ke 304/06

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Grażyna Jarmasz, Sędziowie Sędzia WSA Maria Grabowska (spr.),, Sędzia WSA Ewa Rojek, Protokolant Krzysztof Czarnecki, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 17 stycznia 2007 r. sprawy ze skargi M.R. na decyzję Dyrektora Izby Celnej z dnia [...] nr [...] w przedmiocie uznania zgłoszenia celnego za nieprawidłowe oraz określenia długu celnego oddala skargę.

Uzasadnienie

I SA/Ke 304/06

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia [...], nr [...], Dyrektor Izby Celnej utrzymał w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Celnego z dnia [...]., nr [...], w przedmiocie uznania za nieprawidłowe zgłoszenia celnego w części dotyczącej długu celnego i zastosowania stawki celnej, określenia kwoty długu celnego i zmiany elementów zgłoszenia celnego. W powyższej decyzji Dyrektor Izby Skarbowej sprostował z urzędu oczywiste omyłki pisarski decyzji; postanowieniem z dnia [...] omyłkę numeru identyfikacji podatkowej NIP, zaś postanowieniem z dnia [...] omyłkę uzasadnienia dotyczącą wskazania osoby zapoznanej z materiałami postępowania celnego.

W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy wskazał, że w dniu 28 sierpnia 2003r. M. R. zgłosił w Oddziale Celnym do procedury dopuszczenia do obrotu używany samochód ciężarowy MAN 26 402, rok produkcji 1995. Do zgłoszenia dołączono m.in. rachunek potwierdzający zakup samochodu, świadectwo przewozowe EUR-1 nr [...], DWC, oświadczenie o poniesionych kosztach transportu, dowód rejestracyjny i opinię techniczną samochodu. Zgłoszenie zostało przyjęte pod względem formalnym, zarejestrowane, zaś towar zgodnie ze zgłoszeniem, objęty procedurą dopuszczenia do obrotu z zastosowaniem obniżonej stawki celnej. W dniu 15 kwietnia 2005r. do Izby Celnej w Krakowie wpłynęło pismo [...] z dnia 11 kwietnia 2005r. z informacją władz niemieckich, iż użyta świadectwie przewozowym EUR-1 nr [...] pieczęć Urzędu Celnego w LÖBAU jest pieczęcią sfałszowaną, co uniemożliwia potwierdzenie pochodzenia samochodu ciężarowego MAN 26 402 zgodnie z ustaleniami Protokołu nr 4 Układu Europejskiego. Postanowieniem z dnia [...], nr [...], Naczelnik Urzędu Celnego zawiadomił stronę o toczącym się postępowaniu celnym oraz wszczął postępowanie w sprawie określenia kwoty podatku od towarów i usług z tytułu importu towaru objętego zgłoszeniem. Decyzją z dnia [...], nr [...], Naczelnik Urzędu Celnego uznał zgłoszenie celne M. R. z dnia 28 sierpnia 2003r. za nieprawidłowe w zakresie elementów kalkulacyjnych i określił prawidłową kwotę długu celnego oraz podatku VAT z tytułu importu towaru. Decyzja ta została uchylona na skutek odwołania M. R. decyzją Dyrektora Izby Celnej nr [...], a sprawa przekazana do ponownego rozpoznania organowi pierwszej instancji. W wyniku ponownego rozpoznania sprawy w postępowaniu wszczętym postanowieniem Naczelnika Urzędu Celnego z dnia [...]., nr [...], organ ten w dniu [...]. wydał decyzję, w której uznał zgłoszenie celne z dnia 28 sierpnia 2003r. za nieprawidłowe w zakresie elementów kalkulacyjnych, tj. zastosowanej stawki celnej oraz zapisów w polach 36, 47 dokumentu JDA SAD oraz określił kwotę długu celnego w wysokości 19872,70 zł. Organ odwoławczy, rozpatrując ponowne odwołanie M. R., podzielił stanowisko organu pierwszej instancji. Podniósł, iż na podstawie art. 26 ustawy z dnia 19 marca 2004r. Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo celne, przepisy dotychczasowe, tj. przepisy ustawy z dnia 9 stycznia 1997r. Kodeks celny (t.j. Dz.U. z 2001r. Nr 75, poz. 802 ze zm.), stosuje się do spraw dotyczących długu celnego, który powstał przed dniem uzyskania przez Rzeczypospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej, a taka sytuacja ma miejsce w przypadku długu celnego M. R.. Dług celny w przywozie powstaje w wypadku dopuszczenia do obrotu towaru podlegającego należnościom celnym przywozowym, co następuje w chwili przyjęcia zgłoszenia celnego, zaś kwota należności celnych przywozowych obliczana jest na podstawie tych elementów kalkulacyjnych, jakie są właściwe dla towaru w chwili powstania długu celnego. Zgodnie z art. 64 § 2a Kodeksu celnego złożenie zgłoszenia celnego podpisanego przez zgłaszającego lub jego przedstawiciela jest równoznaczne ze złożeniem przez zgłaszającego oświadczenia o prawdziwości danych zawartych w zgłoszeniu celnym oraz autentyczności załączonych do niego dokumentów. Dane zawarte w zgłoszeniu celnym korzystają z domniemania prawdziwości aż do czasu ewentualnego obalenia tego domniemania. Stosownie do treści art. 83 § 2 Kodeksu celnego, po zwolnieniu towarów organ celny, w celu upewnienia się o prawidłowości danych zawartych w zgłoszeniu celnym, może kontrolować dokumenty i dane handlowe dotyczące operacji przywozu lub wywozu towarów objętych zgłoszeniem. Jeżeli z kontroli zgłoszenia celnego po zwolnieniu towaru wynika, że przepisy regulujące procedurę celną zostały zastosowane w oparciu o nieprawdziwe, nieprawidłowe lub niekompletne dane lub dokumenty, organ celny podejmuje niezbędne działania w celu właściwego zastosowania przepisów prawa celnego, biorąc pod uwagę nowe dane. W przypadku zaś towarów importowanych z Niemiec, których pochodzenie importer udokumentował dowodem pochodzenia w postaci świadectwa przewozowego EUR-1 nr [...], możliwość weryfikacji takiego dowodu wynika z Protokołu nr 4 Układu Europejskiego (zał. do Dz.U. z 1997r. Nr 104 poz. 662 ze zm.). Zgodnie z art. 32 tego Protokołu dodatkowa weryfikacja dowodów pochodzenia jest przeprowadzana wyrywkowo lub gdy władze celne kraju importu mają uzasadnione wątpliwości co do autentyczności tych dokumentów, statusu pochodzenia sprawdzanych produktów lub wypełnienia innych wymogów Protokołu. Jeśli w wyniku weryfikacji organ celny uzna, iż zgłoszenie celne było nieprawidłowe, może wydać decyzję określającą prawidłową kwotę długu celnego. Podstawowym kryterium wyboru prawidłowej stawki celnej jest pochodzenie towaru, które według przepisów Kodeksu celnego można podzielić na dwie kategorie: preferencyjne oraz niepreferencyjne. Jeżeli dany podmiot zamierza skorzystać z preferencji celnych (zwolnień czy ulg) to na nim ciąży obowiązek przedstawienia dowodów na istnienie okoliczności, z których wywodzi korzystne dla siebie skutki prawne. Jak podkreślił organ odwoławczy, przywileje celne, jakimi są stawki celne obniżone mogą być udzielane tylko na warunkach określonych w przepisach prawa, a organ celny nie może odstępować od ich przestrzegania. Dla zastosowania obniżonych stawek celnych niezbędne jest łączne spełnienie warunków polegających po pierwsze na określeniu takich stawek w Taryfie celnej, po drugie na udokumentowaniu bezpośredniego przywozu towaru do Polski, po trzecie zaś na udokumentowaniu pochodzenia towaru zgodnie z wymogami Protokołu Nr 4. W świetle postanowień tego Protokołu świadectwo przewozowe EUR-1 jest wystawiane przez władze celne kraju eksportera na pisemny wniosek eksportera. W ocenie organu, importer chcący skorzystać w przywozie na polski obszar celny z preferencyjnego traktowania produktów, nie powinien być bezczynny w sprawie dotyczącej wystawienia świadectwa. W swoim interesie winien sprawdzić, czy eksporter posiada dokumenty wymagane dla wystawienia świadectwa. Stosowanie obniżonych stawek celnych dla towarów pochodzących ze Wspólnoty w oparciu o przedłożony dowód pochodzenia (w niniejszej sprawie świadectwo przewozowe EUR-1) podlega dochodzeniu weryfikacyjnemu, które wykonują władze celne kraju eksportu. Wyniki takiego dochodzenia są zaś wiążące dla polskich organów celnych. Przede wszystkim, nie mają one możliwości kwestionowania tych wyników z domaganiem się udowodnienia, iż weryfikacja została przeprowadzona zgodnie z przepisami obowiązującymi w kraju eksportu. Na importerze korzystającym z obniżonych stawek celnych spoczywa zatem odpowiedzialność statusu pochodzenia produktu, na nim także spoczywa ryzyko związane z ewentualną weryfikacją negatywną. Z uwagi na fakt, iż w niniejszej sprawie z pisma władz niemieckich z dnia 11 kwietnia 2005r. wynika jednoznacznie, iż użyta świadectwie przewozowym EUR-1 nr [...] pieczęć Urzędu Celnego w LÖBAU jest pieczęcią sfałszowaną, oznacza to, iż towar objęty tym świadectwem nie jest wyrobem pierwotnego pochodzenia w świetle umowy pomiędzy Wspólnotą i Polską. Tym samym wskazane świadectwo nie może stanowić podstawy do zastosowania wynikającej z taryfy celnej oraz Protokołu Nr 4 Układu Europejskiego obniżonej stawki celnej, w tym przypadku określonej przez zgłaszającego na 0%. Wobec powyższego, zdaniem Dyrektora Izby Celnej, należało w niniejszej sprawie zastosować metody niepreferencyjne, określone w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 15 października 1997r. w sprawie określenia szczegółowych zasad i trybu ustalania niepreferencyjnego pochodzenia towarów, sposobu jego dokumentowania oraz listy towarów, których pochodzenie musi być udokumentowane świadectwem pochodzenia (Dz.U. nr 130, poz. 851 ze zm.). W świetle przepisów tego rozporządzenia, dla zastosowania stawek celnych autonomicznych lub konwencyjnych, można nie żądać przedstawienia dokumentu potwierdzającego pochodzenie, gdy na towarach zamieszczono w sposób trwały oznaczenie kraju pochodzenia, a z innych przepisów nie wynika wymóg przedłożenia świadectwa pochodzenia. Ustalenie pochodzenia towaru na podstawie trwałego oznaczenia zamieszczonego na towarze nie daje natomiast podstaw do zastosowania obniżonej stawki celnej. Stosując zatem możliwość ustalenia niepreferencyjnego pochodzenia na podstawie trwałego oznaczenia w oparciu o dane towaru oraz zasady stosowania stawek celnych Dyrektor Izby Celnej stwierdził, iż organ pierwszej instancji prawidłowo zastosował stawkę celną autonomiczną w wysokości 35%. Ponadto organ odwoławczy nie znalazł podstaw dla stwierdzenia naruszenia art. 210 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa. Decyzja organu pierwszej instancji zawiera bowiem wskazaną podstawę prawną (art. 83 § 1 Kodeksu celnego). Nie stwierdził także naruszenia art. 178 § 1 Ordynacji podatkowej, gdyż strona zapoznana została prawidłowo z materiałem dowodowym sprawy. Nieudostępnienie akt stronie postępowania organ odwoławczy uznał za naruszenie przepisów postępowania, które jednak nie mogło mieć wpływu na merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy, gdyż od czasu zakończenia postępowania żadna ze stron postępowania nie wniosła nowych dokumentów. Przesunięcie zaś daty wydania decyzji przez organ pierwszej instancji spowodowane było dwukrotnym wnioskiem strony o przesunięcie daty wydania rozstrzygnięcia, z uwagi na fakt ubiegania się o wydanie świadectwa przewozowego EUR-1. Naruszenie przez ten organ przepisu art. 140 Ordynacji podatkowej nie miało wpływu na merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy oraz nie wywołało dla strony szkodliwych skutków, albowiem organ odstąpił od naliczania odsetek, a tym samym przesunięcie daty wydania decyzji nie miało wpływu na wysokość zobowiązania.