Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 27 wrzenia 2006 r., sygn. II SA/Wr 682/05

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym : Przewodniczący : Sędzia NSA Andrzej Wawrzyniak Sędziowie NSA Julia Szczygielska WSA Anna Siedlecka/sprawozdawca/ Protokolant apl. prok. Borys Daszkiewicz po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 27 września 2006r. przy udziale - sprawy ze skargi Gminy S. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w J. G. z dnia [...]r. Nr [...] w przedmiocie nieodpłatnego nabycia z mocy prawa własności nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym położonej w S. P. przy ul. H. [...] w granicach działki nr [...] oddala skargę

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...]r. Nr [...], wydaną na podstawie art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 2001 r. o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości (Dz. U. z 2001 r. Nr 113, poz. 1209 ze zm.), § 2, § 5 Rozporządzenia Ministra Skarbu Państwa z dnia 25 listopada 2003 r. w sprawie szczegółowego trybu wydawania decyzji o nabyciu przez użytkowników lub współużytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości zabudowanych na cele mieszkaniowe lub stanowiących nieruchomości rolne (Dz. U. z 2003 r. Nr 205, poz. 1991 ze zm.), Burmistrz S. P. odmówił Z. i C. H. oraz A. i Z. W. stwierdzenia nabycia z mocy prawa własności nieruchomości, stanowiącej własność Gminy S. P., położonej w S. P. przy ul. H. [...], zabudowanej budynkiem mieszkalnym, oznaczonej geodezyjnie jako działka nr [...] obr. [...] o pow. [...] m2. W uzasadnieniu stwierdzono, iż zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 2001 r. o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości, zmienionym ustawą z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz. U. Nr 64, poz. 592), osoby fizyczne będące w dniu 26 maja 1990 r. oraz w dniu wejścia w życie ustawy użytkownikami lub współużytkownikami wieczystymi nieruchomości zabudowanych na cele mieszkaniowe lub stanowiących nieruchomości rolne nabywają z mocy prawa własność tych nieruchomości z dniem, w którym decyzja stała się ostateczna. Z. i C. H. oraz A. i Z. W. nabyli prawo użytkowania wieczystego do przedmiotowej nieruchomości na mocy umowy użytkowania wieczystego z dnia [...] r. zwartej w formie aktu notarialnego (Repertorium A nr [...]). Zatem, jak stwierdził organ, byli oni użytkownikami wieczystymi niniejszej nieruchomości zarówno w dniu [...] r. i w dniu [...]r. Przedmiotowa nieruchomość jest zabudowana domem mieszkalnym. Stosownie do zapisu § 2 ust. 1 powołanego Rozporządzenia Ministra Skarbu Państwa z dnia 25 listopada 2003 r. przed wydaniem decyzji o nabyciu własności nieruchomości właściwy organ sporządza wykaz nieruchomości, o których mowa w art. 1 ustawy z dnia 26 lipca 2001 r. o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości. Nieruchomość położonej w S. P. przy ul. H. [...] została objęta wykazem nieruchomości. Zgodnie z zapisem § 2 ust. 3 tego rozporządzenia przedmiotowy wykaz został wyłożony do publicznego wglądu w siedzibie na okres przewidziany w rozporządzeniu. Wydanie decyzji orzekającej nabycie przez Z. i C. H. oraz A. i Z. W. prawa własności w/w nieruchomości, jak zauważył organ I instancji, zależy jednak od rozstrzygnięcia bardzo istotnej kwestii, czy nabycie z mocy prawa własności nieruchomości następuje odpłatnie czy nieodpłatnie. W obecnym zmienionym brzemieniu przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 2001 r. o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości stanowi, że osoby fizyczne będące w dniu wejścia w życie ustawy użytkownikami lub współużytkownikami wieczystymi nieruchomości zabudowanych na cele mieszkaniowe lub stanowiących nieruchomości rolne nabywają z mocy prawa własność tych nieruchomości z dniem, w którym decyzja, o której mowa w ust. 3, stała się ostateczna. W poprzednim brzmieniu tej ustawy (Dz. U. Nr 113, poz. 1209) w art. 1 ust. 1 ustawodawca jednoznacznie określił, że osobom fizycznym będącym w dniu 26 maja 1990 r. oraz w dniu wejścia w życie ustawy użytkownikami wieczystymi lub współużytkownikami wieczystymi nieruchomości położonych na obszarach Państwa Polskiego, wymienionych w dekrecie z dnia 6 września 1951 r. o ochronie i uregulowaniu własności osadniczych gospodarstw chłopskich na obszarze Ziem Odzyskanych (Dz. U. Nr 46, poz. 340, z 1957 r. Nr 39, poz. 172, z 1969 r. Nr 13, poz. 95 i z 1998 r. Nr 106, poz. 668): 1) zabudowanych na cele mieszkaniowe, 2) stanowiących nieruchomości rolne przysługuje roszczenie o nieodpłatne nabycie prawa własność tych nieruchomości. Pominięcie w obecnie obowiązującej ustawie zapisu, że nabycie z mocy prawa własności nieruchomości następuje nieodpłatnie, zdaniem organu, powoduje szereg wątpliwości interpretacyjnych a tym samym całkowicie uniemożliwia jej praktyczne stosowanie. Nie można bowiem uznać poglądu, że skoro w poprzedniej wersji ustawy z dnia 26 lipca 2001 r. o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości jednoznacznie traktowano o nieodpłatnym nabyciu - a po jej znowelizowaniu brak jest jakichkolwiek zapisów w tej kwestii - to uznaje się, że jest to nadal nieodpłatne nabycie prawa własności nieruchomości przez dotychczasowych jej użytkowników wieczystych lub współużytkowników wieczystych. Zatem organ stwierdził, iż wykreślenie przez ustawodawcę zasady nieodpłatnego nabycia mogło mieć na celu przyjęcie zasady odpłatnego nabywania prawa własności nieruchomości. Potwierdzeniem takiego stanowiska, jak wskazano, jest dotychczasowe orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. I tak w wyroku z dnia 12 kwietnia 2000 r. (K 8/98, OTK 2000/3/87) TK zakwestionował zawarte w ustawie z dnia 4 września 1997 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności bardzo korzystne wówczas dla użytkowników wieczystych warunki finansowe, będące podstawą do ustalenia opłaty za zmianę użytkowania wieczystego w prawo własności. Ponadto organ I instancji podkreślił, że obowiązujące regulacje prawne w zakresie "uwłaszczenia" nieruchomości gruntowych a mianowicie z dnia 4 września 1997 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności oraz ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami generalnie ustanawiają zasadę odpłatności. W tym stanie rzeczy, skoro w omawianej ustawie brak jest jasnego i precyzyjnego zapisu co do nieodpłatnej formy nabycia z mocy prawa własności nieruchomości, to nie ma zatem podstaw prawnych do wydania na rzecz Z. i C. H. oraz A. i Z. W. decyzji o stwierdzeniu nabycia z mocy prawa własności przedmiotowej nieruchomości.