Wyrok WSA w Warszawie z dnia 28 padziernika 2005 r., sygn. IV SA/Wa 1250/05

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący asesor WSA Anna Szymańska, Sędziowie asesor WSA Aneta Opyrchał, sędzia WSA Małgorzata Miron (spr.), Protokolant Elżbieta Granatowska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 października 2005 r. sprawy ze skargi G. M. na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] kwietnia 2005 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia, że nieruchomość nie podpada pod działanie dekretu o reformie rolnej - oddala skargę -

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] sierpnia 2004 r. działając w oparciu o treść §5 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 1 marca 1945 r. w sprawie wykonania dekretu PKWN z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej ( Dz.U. z 1945 r. nr 10 poz. 51 ) Wojewoda [...]i stwierdził, że część nieruchomości oznaczonej obecnie jako działki nr [...] i [...] o powierzchni 6,2882 ha stanowiącej przed przejęciem na rzecz Skarbu Państwa własność A. M. zapisanej w Księdze Wieczystej "W. Tom I karta 1"(obecnie KW nr [...]) stanowiący zespół pałacowo- parkowy położony w W. gm. W. nie podpada pod działanie przepisów art. 2 ust. 1 lit. e dekretu PKWN z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej ( Dz.U z 1945 r. nr 3 poz. 3, poz. 13 ze zm.)

W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia organ wskazał, że postępowanie w niniejszej sprawie zostało wszczęte na wniosek G. M. o wydanie decyzji w przedmiocie stwierdzenia, że przejęcie na własność Państwa zespołu pałacowo -parkowego w W. nastąpiło z naruszeniem przepisów dekretu PKWN o przeprowadzeniu reformy rolnej. W rozumieniu przepisów art. 2 ust. 1 lit. e cyt. dekretu na cele reformy rolnej przeznaczone były nieruchomości ziemskie stanowiące własność i współwłasność osób fizycznych lub prawnych jeżeli ich łączny rozmiar przekraczał 100 ha powierzchni ogólnej lub 50 ha użytków rolnych a na terenie województw poznańskiego, pomorskiego i śląskiego jeżeli ich łączny rozmiar przekraczał 100 ha powierzchni ogólnej niezależnie od wielkości użytków rolnych tej powierzchni. Nieruchomości te przechodziły niezwłocznie z mocy samego prawa bez żadnego odszkodowania i w całości na własność Skarbu Państwa. W ocenie organu I instancji dla ustalenia zakresu podmiotowego tego przepisu niezbędne jest wyjaśnienie pojęcia "nieruchomość ziemska" bowiem dekret nie zawierał definicji tego pojęcia. Zgodnie z wykładnią tego pojęcia dokonaną przez Trybunał Konstytucyjny przez określenie nieruchomości jako "ziemska" należy rozumieć obiekty mienia nieruchomego, które mają charakter wyłącznie rolniczy. Analiza przepisów dekretu i rozporządzenia z dnia 1 marca 1945 r. w sprawie wykonania dekretu i prowadzi do wniosku,że intencją ustawodawcy było przeznaczenie na cele reformy rolnej tych nieruchomości lub ich części, które są lub mogą być wykorzystane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej, zwierzęcej, sadowniczej. Z przepisów tych nie wynika, ażeby na cele reformy rolnej były przeznaczane nieruchomości nie mające takiego charakteru nie pozostające w funkcjonalnej łączności z gospodarstwem rolnym. Powołując się na orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego organ stopnia wojewódzkiego stwierdził, że przy orzekaniu na podstawie §5 rozporządzenia z 1945 r. powinna być oceniana możliwość wyłączenia spod reformy tej części nieruchomości , która nie jest funkcjonalnie powiązana z gospodarstwem rolnym a więc i nie była przeznaczona na cele dekretu. Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniające co do zespołu pałacowo - parkowego stanowiącego przedmiot niniejszego postępowania organ I instancji doszedł do wniosku, że charakter i wzajemne położenie zabudowań nieruchomości ziemskiej W. pozwoliły na wyraźne wyodrębnienie w tej nieruchomości części rezydencjonalnej i dziedzińca gospodarczego Ponadto wzajemne relacje pomiędzy poszczególnymi elementami majątku cechuje wyraźne oddzielenie części rezydencjonalnej od gospodarczej. Część mieszkalna obejmowała pałac wraz z parkiem. Zespół pałacowo- parkowy był ogrodzony i zarazem oddzielony od pozostałej części ogrodzenia ogrodzeniem trwałym. Do zespołu prowadziła brama służąca do wjazdu tylko na teren owego zespołu.