Wyrok WSA w Łodzi z dnia 13 maja 2004 r., sygn. II SA/Łd 1904/03

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi - Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA : Wojciech Chróścielewski (spr.), Sędziowie : NSA : Anna Łuczaj, NSA : Anna Stępień, Protokolant asystent sędziego Dominika Janicka, po rozpoznaniu w dniu 13 maja 2004 r. na rozprawie sprawy ze skargi K. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie : pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki - oddala skargę

Uzasadnienie

II SA/Łd 1904/03

UZASADNIENIE

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. decyzją z dnia [...] po rozpatrzeniu odwołania wniesionego przez J. I. pełnomocnika K. S. od decyzji z dnia [...] Nr [...] wydanej przez Zastępcę Kierownika Filii Ł.- B. Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej z upoważnienia Prezydenta Miasta Ł., w sprawie odmowy przyznania w marcu 2003 r. pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki, na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a., oraz art. 33p ust. 1 pkt 2 w związku z art. 6 ust. 1a i art. 1 ust. 1 i 3, art. 2 ust. 4 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (tj. Dz.U. z 1998 r. nr 64, poz. 414 ze zm.), utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję organu I instancji. W uzasadnieniu decyzji organu odwoławczego wskazano, iż w marcu 2003 r. organ I instancji nie przyznał K. S. pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. wskazało, iż zgodnie z art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej osoba, która osiągnęła pełnoletność w rodzinie zastępczej oraz osoba pełnoletnia opuszczająca niektóre typy placówek opiekuńczo-wychowawczych i domów pomocy społecznej oraz schroniska dla nieletnich, zakłady poprawcze i specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze zostaje objęta pomocą socjalną, a także pomocą pieniężna na kontynuowanie nauki. Ponadto w myśl ust. 3 tego przepisu pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki przysługuje osobie, o której mowa w ust. 1, jeżeli kontynuuje ona naukę w gimnazjum, szkole ponadpodstawowej, szkole ponadgimnazjalnej lub szkole wyższej. Pomoc w miesięcznej wysokości 30% kwoty, o której mowa w ust. 2, przyznaje się do czasu ukończenia nauki, nie dłużej niż do ukończenia 25 lat. Zasady i tryb udzielania pomocy na usamodzielnienie określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 października 2001 r. w sprawie udzielania pomocy na usamodzielnienie, kontynuowanie nauki oraz zagospodarowanie dla pełnoletnich osób z rodzin zastępczych oraz osób opuszczających niektóre typy placówek opiekuńczo-wychowawczych i domów pomocy społecznej, zakłady poprawcze, schroniska dla nieletnich i specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze (Dz.U. nr 120 poz. 1293). Zgodnie z § 3 pkt 2 tego rozporządzenia pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki przysługuje osobie usamodzielnianej, która zamieszkuje z rodziną i dochód na osobę nie przekracza 200% dochodu określonego w art. 4 ust 1 pkt 2-4 ustawy. W myśl art. 4 ust 1 ustawy prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje osobom i rodzinom, których dochód na osobę w rodzinie nie przekracza ustawowo określonych kwot podlegających waloryzacji zgodnie z zasadami zawartymi w art. 35a ustawy o pomocy społecznej. Zgodnie z obwieszczeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 16 kwietnia 2003 r. w sprawie wskaźnika waloryzacji, kwot dochodu po waloryzacji i wysokości świadczeń pomocy społecznej oraz kwoty stanowiącej podstawę ustalania wysokości niektórych świadczeń pomocy społecznej od dnia 1 czerwca 2003 r. (M.P. nr 21, poz. 326) wysokość dochodu uprawniająca do świadczeń z pomocy społecznej wynosi 1424 złote. Z wywiadu przeprowadzonego w dniu [...] wynika, iż źródłem dochodu rodziny K. S. jest jej renta rodzinna, emerytura dziadka J. I. oraz do marca 2003 r. alimenty wypłacane z funduszu alimentacyjnego. Łączny dochód wówczas przekraczał kryterium dochodowe uprawniające do ubiegania się o przyznanie pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki gdyż wynosił on 1428,71 zł, natomiast ustawowe kryterium dochodowe uprawniające do ubiegania się o tę pomoc dla K. S. wynosiło 1424 zł. Z akt sprawy wynika, że J. I. zrezygnował z pobierania świadczenia z funduszu alimentacyjnego na rzecz K. S. Celem tego działania było pomniejszenie dochodu rodziny i tym samym uzyskanie świadczenia pieniężnego z pomocy społecznej. Organ I instancji uznał, że takie zachowanie zmierza do świadomego pogorszenia sytuacji materialnej w celu uzyskania innego świadczenia i tym samym zostały spełnione przesłanki do zastosowania art. 6 ust. 1a ustawy o pomocy społecznej. Zdaniem Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. organ I instancji prawidłowo przyjął, iż działanie J. I. jest przejawem braku współdziałania w rozwiązywaniu własnej trudnej sytuacji materialnej. W myśl art. 1 ust 1 ustawy o pomocy społecznej zasadą jest, iż pomoc społeczna ma na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężania trudnych sytuacji życiowych, których nie są w stanie pokonać wykorzystując własne środki, możliwości i uprawnienia. Dopiero niemożność pokonania w ten sposób trudnych sytuacji życiowych stanowi przesłankę włączenia się instytucji państwa. Zatem najpierw powinny być wykorzystane uprawnienia przysługujące osobom i rodzinom na mocy innych ustaw, a pomoc społeczna powinna być udzielona wówczas, gdy to nie wystarcza, ale jednocześnie pomoc nie może być traktowana jako źródło dochodu i polepszenia swojej sytuacji materialnej. Rodzina K. S. miała własne środki finansowe, których wykorzystania odmawia poprzez rezygnację z przyjmowania świadczenia z funduszu alimentacyjnego, przy czym nie ważne jest w jakiej wysokości było to świadczenie. Zdaniem Kolegium ustawa o pomocy społecznej jest ukierunkowana na udzielanie pomocy osobom rzeczywiście jej potrzebującym. Nie dopuszcza wykorzystywania środków społecznych przez osoby, które mają możliwość zaspokojenia potrzeb życiowych z własnych środków, nie czynią jednak tego z własnej woli i wyboru. Tymczasem J. I. zrezygnował ze świadczenia alimentacyjnego przyznanego na rzecz K. S. w celu uzyskania świadczenia z pomocy społecznej. Zgodnie z art. 2 ust 4 powołanej ustawy, potrzeby osoby i rodziny korzystającej z pomocy powinny zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i możliwościom pomocy społecznej, zasada ta pozostaje w związku z art. 7 k.p.a., zgodnie z którym organy administracji stoją na straży praworządności i podejmują wszelkie kroki niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Przyznanie K. S. pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki bez uwzględnienia okoliczności dobrowolnej rezygnacji z alimentów w tym tylko celu, aby obniżyć kryterium dochodowe wynikające z ustawy o pomocy społecznej narusza zdaniem Kolegium interes społeczny, gdyż osoby, które nie podejmują działań takich jak K. S. za pośrednictwem swojego pełnomocnika J. I. nie otrzymują świadczenia z pomocy społecznej. Kolegium wyraziło pogląd, iż przyznanie pomocy w okolicznościach ustalonych w sprawie stanowiłoby nagradzanie takich zachowań.