Na podstawie art. 5b ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2023 r. poz. 571) zarządza się, co następuje:

Załącznik do zarządzenia Ministra Edukacji
z dnia 26 marca 2024 r. (Dz. Urz. ME poz. 29)

PROGRAM WSPÓŁPRACY MINISTRA EDUKACJI
Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI
ORAZ PODMIOTAMI WYMIENIONYMI W ART. 3 UST. 3
USTAWY Z DNIA 24 KWIETNIA 2003 R. O DZIAŁALNOŚCI POŻYTKU PUBLICZNEGO I O WOLONTARIACIE NA LATA 2024-2026

Wstęp i podstawa prawna

Minister Edukacji, jako minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, zwany dalej „Ministrem”, na podstawie art. 5b ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2023 r. poz. 571), zwanej dalej „ustawą”, jest obowiązany do przyjęcia programu współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy, zwanymi dalej „organizacjami pozarządowymi”.

Metody i formy pracy proponowane przez organizacje pozarządowe sprzyjają nawiązywaniu koleżeńskich relacji, budowaniu poczucia sukcesu i sprawczości, a w konsekwencji podnoszeniu poczucia własnej wartości. Inicjatywy i przedsięwzięcia podejmowane przez organizacje pozarządowe mają znaczący wpływ na uczniów i nauczycieli, przyczyniając się do wyzwalania społecznej aktywności oraz nabywania wielu cenionych kompetencji, takich jak umiejętność komunikowania się lub współdziałania, sprzyjając zaspokajaniu poczucia afiliacji w grupie. Udział uczniów w projektach realizowanych przez organizacje pozarządowe stanowi również istotną informację zwrotną dla wychowawców, nauczycieli i pedagogów szkolnych na temat rozwoju emocjonalnego uczniów oraz progresji wychowawczej.

Minister dostrzega w organizacjach pozarządowych ważnego partnera społecznego wspierającego edukacyjną, wychowawczą i profilaktyczną działalność szkół i placówek systemu oświaty, uznając jednocześnie, że większość założeń dotychczasowego Programu współpracy Ministra Edukacji i Nauki, w zakresie działu administracji rządowej - oświata i wychowanie, z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie na lata 2021-2023, stanowiącego załącznik do zarządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 28 stycznia 2021 r. w sprawie Programu współpracy Ministra Edukacji i Nauki, w zakresie działu administracji rządowej - oświata i wychowanie, z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie na lata 2021-2023 (Dz. Urz. MEiN poz. 11), powinna być kontynuowana w latach 2024-2026.

Cel główny i cele szczegółowe Programu w latach 2024-2026

Celem głównym Programu współpracy Ministra Edukacji z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie na lata 2024-2026, zwanego dalej „Programem”, jest budowa partnerstwa między administracją rządową a organizacjami pozarządowymi. Służyć temu ma wspieranie organizacji pozarządowych w realizacji ważnych celów oświatowych i społecznych.

Celami szczegółowymi Programu są:

1) wzmocnienie partnerskiej współpracy Ministra z organizacjami pozarządowymi w drodze dialogu społecznego;

2) poprawa koordynacji działań, w tym w zakresie efektywnego wydatkowania dotacji przekazywanych organizacjom pozarządowym na realizację zadań publicznych;

3) zwiększenie wpływu sektora pozarządowego na kreowanie polityki oświatowej państwa przez aktywny udział w procesie konsultacji publicznych;

4) wspieranie rozwoju potencjału sektora pozarządowego, w tym w zakresie współpracy z jednostkami systemu oświaty oraz działań podejmowanych na ich rzecz.

Zasady współpracy

Współpraca w ramach Programu jest realizowana z zachowaniem następujących zasad:

1) zasady pomocniczości - która polega na udzielaniu pomocy, ale nie na zastępowaniu określonych podmiotów w wykonywaniu ich zadań; pomoc ma polegać na wspieraniu działań tylko tam, gdzie jest to niezbędne; stosowanie tej zasady pozwala na wzrost partycypacji społecznej w procesie decydowania i współzarządzania;

2) zasady suwerenności - która odnosi się do respektowania niezależności i odrębności podmiotów współdziałających na rzecz identyfikowania i rozwiązywania określonych problemów; takie podejście pomaga w dostosowaniu działań do miejscowych potrzeb i priorytetów;

3) zasady partnerstwa - która dotyczy dobrej współpracy między administracją publiczną a organizacjami pozarządowymi na wszystkich etapach realizacji projektu w celu wspólnego działania na rzecz osiągnięcia założonych rezultatów;

4) zasady efektywności - która polega na osiąganiu założonych celów w sposób gwarantujący racjonalne, czyli celowe i oszczędne dysponowanie powierzonymi zasobami;

5) zasady uczciwej konkurencji - która stanowi, że zlecający wykonanie danego zadania jest obowiązany, bez uszczerbku dla zdefiniowanych przez siebie potrzeb, zapewnić dostęp do ubiegania się o wykonanie tego zadania wszystkim podmiotom, które są zdolne poprawnie je zrealizować;

6) zasady jawności - która stanowi, że działania organu administracji publicznej są jawne, a wszelkie możliwości współpracy z organizacjami pozarządowymi są powszechnie znane, dostępne, jasne i zrozumiałe pod względem procedur, kryteriów podejmowania decyzji, celów, wysokości środków finansowych przeznaczonych na realizację zadań publicznych, kontroli i oceny realizacji zadań.

Zakres przedmiotowy

Program obejmuje zagadnienia wynikające z zakresu działu administracji rządowej - oświata i wychowanie obejmującego sprawy:

1) kształcenia, nauczania, wychowania, kultury fizycznej dzieci i młodzieży, z wyjątkiem spraw zastrzeżonych do kompetencji innych organów administracji publicznej;

2) organizacji dziecięcych i młodzieżowych, w tym systemu dofinansowania zadań państwa realizowanych przez te organizacje;

3) udzielania pomocy materialnej dzieciom i młodzieży;

4) międzynarodowej współpracy dzieci i młodzieży.

Podmiotami współpracującymi z organizacjami pozarządowymi w ramach Programu są również jednostki organizacyjne podległe Ministrowi lub przez niego nadzorowane.

Formy współpracy

W ramach Programu będą realizowane formy współpracy, o których mowa w art. 5 ust. 2 ustawy.

Współpraca finansowa będzie realizowana w formie powierzania wykonania zadań publicznych wraz z udzielaniem dotacji na finansowanie ich realizacji lub wspierania wykonania zadań publicznych wraz z udzieleniem dotacji na dofinansowanie ich realizacji.

Współpraca niefinansowa będzie realizowana w formie:

1) obejmowania przez Ministra patronatem honorowym przedsięwzięć prowadzonych przez organizacje pozarządowe lub udziału Ministra w komitecie honorowym takich przedsięwzięć;

2) zapraszania przedstawicieli organizacji pozarządowych do współpracy w powoływanych przez Ministra zespołach eksperckich i zespołach roboczych o charakterze doradczym i opiniującym;

3) konsultowania projektów aktów normatywnych z organizacjami pozarządowymi.

Okres realizacji Programu

Program jest programem wieloletnim i będzie realizowany w latach 2024-2026.

Zadania realizowane w ramach Programu

W ramach Programu będą realizowane następujące zadania:

1) wzmocnienie procesu konsultacji publicznych;

2) prowadzenie i aktualizacja bazy kontaktów partnerów społecznych Ministra;

3) publikowanie na stronie podmiotowej Ministra w Biuletynie Informacji Publicznej planu zlecania zadań publicznych;

4) umożliwienie składania ofert na realizację zadania publicznego za pomocą formularza online udostępnianego przez Ministra;

5) podawanie do publicznej wiadomości na stronie podmiotowej Ministra w Biuletynie Informacji Publicznej wyników otwartych konkursów ofert na realizację zadań publicznych;

6) udzielanie organizacjom pozarządowym wsparcia merytorycznego w realizacji zadań publicznych;

7) aktualizowanie i upowszechnianie zasad obejmowania przez Ministra patronatem honorowym lub udziału Ministra w komitecie honorowym;

8) zapraszanie przedstawicieli organizacji pozarządowych do pracy w powoływanych przez Ministra zespołach eksperckich i zespołach roboczych o charakterze doradczym i opiniującym;

9) upowszechnianie przepisów ustawy oraz:

a) ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2022 r. poz. 2230, z późn. zm.),

b) ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 900, z późn. zm.),

c) ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 60, z późn. zm.)

- w zakresie dotyczącym współpracy przedszkoli, szkół i placówek z organizacjami pozarządowymi oraz funkcjonowania wolontariatu szkolnego;

10) upowszechnianie idei wolontariatu szkolnego.

Sposób realizacji Programu

Program będzie realizowany przez:

1) spotkania eksperckie powoływanych przez Ministra zespołów eksperckich i zespołów roboczych o charakterze opiniującym i doradczym z udziałem przedstawicieli organizacji pozarządowych do realizacji określonych zadań;

2) ogłaszanie otwartych konkursów ofert na realizację zadań publicznych;

3) prowadzenie aktywnej polityki informacyjnej, w tym informacyjno-promocyjnej;

4) stosowanie jednolitych zasad obejmowania przez Ministra patronatem honorowym lub udziału Ministra w komitecie honorowym dostępnych na stronie internetowej urzędu obsługującego Ministra;

5) wzmacnianie kompetencji pracowników urzędu obsługującego Ministra w zakresie konsultacji publicznych;

6) wykorzystywanie elektronicznych narzędzi do przeprowadzania sprawnych konsultacji publicznych;

7) publikację Programu na stronie podmiotowej Ministra w Biuletynie Informacji Publicznej.

Wysokość środków finansowych planowanych na realizację zadań w ramach Programu:

Na realizację Programu w latach 2024-2026 Minister zaplanuje środki finansowe w wysokości wskazanej w przyjętym w każdym roku budżetowym i opublikowanym na stronie podmiotowej Ministra w Biuletynie Informacji Publicznej planie zlecania zadań publicznych, odpowiednio na dany rok.

Sposób oceny realizacji Programu

Zadania realizowane w ramach Programu zostaną zakończone do dnia 31 grudnia 2026 r.

Ocenę realizacji Programu będzie zawierać sprawozdanie z realizacji Programu za rok poprzedni, przygotowane zgodnie z art. 5b ust. 3 ustawy.

Komórka organizacyjna urzędu obsługującego Ministra koordynująca realizację Programu, na podstawie informacji zebranych w urzędzie obsługującym Ministra, opublikuje, do dnia 30 kwietnia roku następującego po danym roku realizacji Programu, roczne sprawozdanie z realizacji Programu za rok poprzedni, z wyłączeniem sprawozdania z realizacji Programu za 2026 r.

Minister, w terminie do dnia 30 kwietnia 2027 r., ogłosi na stronie podmiotowej Ministra w Biuletynie Informacji Publicznej sprawozdanie końcowe z realizacji Programu w latach 2024-2026 obejmujące wszystkie lata realizacji Programu.